From Wikipedia, the free encyclopedia
Un falanstèri (del grèc Phalanx, formacion militària rectangulara, e stereos, solid) es un gropament organic d’elements considerats coma necessaris a la vida armoniosa d'una comunautat nomenada la Falanja. Lo concèpte, fòrça al vam dins los mitans intellectuals al sègle XIX, foguèt realizat per Charles Fourier e promòugut per d’industrials idealistas coma Jean-Baptiste André Godin.
Es un ensemble de lotjaments organizats a l’entorn d'una cort cobèrra centrala, luòc de vida comunautària.
Dins lo binòm esperital de Charles Fourier, lo falanstèri es una mena d'ostelariá cooperativa podent aculhlir quatre cents familhas (unes dos mila membres) a centre d'un domèni de quatre cents ectars ont se cultiva los fruchs e las flors subretot. Fourier decriguèt abondentament los corredors caufats, los grands refectòris e las cambras agradablas.
Destinada a abrigar mila uèit cents a dotze mila societaris, lo falanstèri es un bastit de fòrça granda talha: una longor de sièis cents canas, (un pauc mai d'un quilomètre); una superfícia ocupada – bastit e non bastit - d'unes quatre quilomètres carrats; d’arcadas, de grandas galariás facilitant los encontres e la circulacion qui que siá lo temps; de salas especializada de granda dimension (Tòrre relòtge central, Borsa, Opèra, talhièr, cosina); d’apartaments privats e fòrça salas publicas; d’alas reservadas al « caravanserralh » e a las activitats brusentas; una cort d'onor de sièis cents per tres cents mètres; una cort d'ivèrn de tres cents mètres de costat plantada d'arbres de fulham persistent; de jardins e de multiples bastits rurals.
Los falanstèris faguèron l’objècte d’assags d'aplicacion nombrosas en França e als EUA al sègle XIX. Lo mai celèbre foguèt lo familistèri de Guise, creat per Godin sus de plans qu'aviá establits d’esprel, e que gardèt sa foncion a l'identic fins a 1968. Es ara classificat Coma Monuments istorics e sempre abitat.
Godin crèt un autre falanstèri en 1887 a Brussèlas, près de ss usinas, que tanben foncionèt fins a 1968. Lo bastiment, Familistèri Godin, demora sempre lo long del canal de Willebroek, Cai de las Usinas. La societat Godin, ela, existís encara (2004).
Gaireben totes los autres falanstèris faguèron fracaç mai o mens lèu, una autre excepcion aquesta de la Colonie sociétaire de Condé-sur-Vesgre. Creada en 1832 amb lo sosten de Charles Fourier e Victor Considérant e entre autres amb los mejans del Dr. Alexandre Baudet-Dulary, mètge e deputat. Los bastits existisson encara, e los societaris contunhan de se reünir sota l'influéncia de Charles Fourier[1].
Un falanstèri nomenat La Réunion foguèt creat al Tèxas, amb l’ajuda de Godin, pel filosòf Victor Considerant.
L'idèas estimulèt d’iniciativas din las annadas 1970, coma Comunautat de Longo Maï en Provença.
Los colons que se son installats al Brasil[2] aviàn legit Charles Fourier e Auguste Comte. De falanstèris o de comunautats foguèron creats per de discípols de Fourier en Argentina, al Brasil, al Mexic e als EUA.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.