Òlt (aiga)

Òlt (o Òut) es una ribièra del Massís Central en Occitània. Pren sa font sus la Montanha del Golet dins las Cevenas, e s'escampa dins Garona près de Gulhon, en Guiana.
Truèire que s'escampa dins Òlt en riba drecha a Entraigas de Roergue es son principal afluent.

Pels articles omonims, vejatz Òlt (omonimia).

Òlt
Lo pont de Balandras sus Òlt a Caors.
Caracteristicas
Longor	485 km
Bacin	11 254 km2
Bacin collector	Garona
Debit mejan	155 m3⋅s-1 (Vilanuèva d'Òut)
Regim	pluvio-nival
Riu
Font	Cevenas
· Localizacion	Cubièira
· Altitud	1 272 m
· Coordenadas	44° 30′ 51″ N, 3° 46′ 45″ E
Confluéncia	Garona
· Localizacion	Gulhon
· Altitud	23 m
· Coordenadas	44° 18′ 59″ N, 0° 20′ 02″ E
Geografia
Afluents principals
· Riba esquèrra	Bramont, Dordon de Concas, Riu mòrt, Diège, Boudouyssou
· Riba drecha	Colagne, Truèire, Célé, Vers, Vert, Thèze, Lémance, Lède
Païses traversats	França
Vilas principalas	Mende, Espaliu, Entraigas, Capdenac, Caors, Lusèg, Fumèl, Vilanuèva d'Òut, Lo Temple d'Òut, Gulhon

Idronimia

Qualques fòrmas ancianas: Oltis, al sègle V, Out, a Caors, al sègle xiii, Ultra Outum, a Vilanuèva d'Òut, en latin, en 1271.^[1]

La fòrma Òlt es la de regions del Massís Central que gardan -l en finala de sillaba davant t (oposicion nalta/nauta). Dins la practica, -t s'amudís en finala. Endacòm mai, la fòrma regulara es Òut, sense article, prononciada generalament [ɔw]. Dins la lenga parlada, la fòrma majoritària es lo Lòt.

En Agenés, se ditz L'Òut [lɔw] dins los parlars de la region de Fumèl, ambe l'article, lo Lòt en aval.^[1]

Dins los parlars lexicalament conservators de Gavaudan, i a mai que mai doás situacions: Z-Òlt [zwɔl] (situacion a l'entorn de La Canorga), [lu lɔt], ambe coneissença de l'anciana fòrma [zwɔl] (observat a Esclanedes).^[2]

En Roergue se ditz pertot Lo Lòt mas la forma Òlt [wɔl] ([zwɔl] darrièr una vocala) es plan coneguda en amont de la confluéncia amb Truèire gràcias als noms franceses dels vilatges ribairencs de Sant Laurenç d'Òlt, Sent Ginièis d'Òlt, Senta Aulària d'Òlt e Sant Cosme d'Òlt.^[3]