Alègre (Auvèrnhe)

Alègre^[1] (Allègre en francés) z-es una comuna de Velai o d'Auvèrnhe, situada dins lo departament del Naut Léger e la region d'Auvèrnhe-Ròse-Aups, ancianament d'Auvèrnhe.

Vilatge d'Occitània

Alègre Allègre
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
La Pòrta de Monsieur, entrada sud de la muralha exteriora delh chastèl
Geografia fisica
Coordenadas	45° 12′ 01″ N, 3° 42′ 45″ E
Superfícia	23,57 km²
Altituds  · Maximala  · Mejana  · Minimala	1 172 m 1 040 m 880 m
Geografia politica
País	Velai Lengadòc
Estat	França
Region 84	Auvèrnhe Ròse Aups
Departament 43	Naut Léger
Arrondiment 432	Lo Puèi de Velai
Canton 4301	Plana delh Naut Velai granitic (chapluòc delh canton d'Alègre davant 2015)
Intercom 244300240	CA delh Puèi de Velai
Cònsol	Gilbert Meyssonnier (2020-2026)
Geografia umana
Populacion Populacion totala (2018)	884 ab. Evolucion de la populacion 902 ab.
Densitat	40,69 ab./km²
Autras informacions
Gentilici	alegrà(t ?, s ?)
Còde postal	43270
Còde INSEE	43003

Geografia

Comunas vesinas

Distanças e posicion relativa

Alègre

Monlet
(2,4 km)

Ciaus d'Alègre
(3,4 km)

La Chapèla Bertin
(5,3 km)

Vernassal
(5,5 km)

Varenas de Sent Onorat
(6,0 km)

Fins-Sent-Genèis
(7,1 km)

Josat
(8,0 km)

Perimètre delh territòri

Comunas confrontantas de Alègre

La Chapèla Bertin	Monlet
Varenas de Sent Onorat		Ciaus d'Alègre
Fins-Sent-Genèis	Vernassal

Toponimia

Las fòrmas ancianas son In pago Vellaico, in vicaria de Vetula Civitate, in loco...Grazaco, en latin, en 946, Graziacum, en latin, vas 1090, Grasac, en 1142, Gradac, en 1144, Grasacum, en latin, en 1164, Alegre, vas 1217, Fraternitas de S. Agracio apud Alegrium, en latin, en 1222, Ecclesia de Grazat, en 1263, Allegrium, en 1288, La paroisse d'Aleigre, en 1398, Allègre, en 1439, Allegrium, en 1484, Le lieu de Grazat, faulxbourgs d'Alegre, en 1567, Alaigre, en 1620.
La prononciacion aproximativa a Josat z-es [a'vɛgɾə] ^[2]. Grasac èra lo nom de la vila e dels barris, Alègre del chastèl ^[3].
Lo prumèir nom, Grasac, dispareissut, prononciat [gra'zat] tanlèu lo sègle XII, ven del nom latin d'òme Gratius, ambelh sufixe -acum [latinizacion delh sufixe gallés -ācon]. Lo sens delh nom del chastèl, Alègre, es « de jòi, gait »; aquò's un nom de persona (de senhor) ^[4]. Alègre, ancianament Grasac, èra probablament una anciana granda proprietat antica qu'aviá per mèstre Gratius.

Mentèiras

Las fòrmas ancianas son Menteiras en 1259, Mansus de Menteyras en 1311, Menteriæ en 1323, Mentieres (mapa de Cassini, alh secle XVIII) ^[5].
Aquò's un nom comparable a Mentèira, près de Sant Flor. Menteira(s) ven delh latin mentha, « menta », e delh sufixe -aria,^[6] o de lors resultats, un luòc ont i a de menta (o benleu de mentastre ?). Lo plural, constant, a una foncion collectiva.

Sassac

Las fòrmas ancianas son Sassac en 1222 e 1263. I a d'autres Sassac en Naut Léger, dont un a Chaumelh, escrit Cessac en 1311 ^[7].
Sassac poiriá èsser l'equivalent de Cessac (Gironda), explicable pelh nom gallic d'òme *Cessos o Cissos, ambelh sufixe -acum ^[8],[9].
Segon Joan Arçac, l'etime seriá Sattiacum, de Sattius, amb redoblament delh radical latin satis [« pro »] o delh gallic satio [sufisença, richessa, benlèu tropa ? ^[10]] ^[11].

Istòria

• En 1789, Alègre èra de la província d'Auvèrnhe, de l'eleccion e subdelegacion de Briude e del presidial de Riam. Sa glèisa parochala, diocèsi del Puèi de Velai e archipreirat de Sant Pàulhan, èra dedicada a Sant Martin; l'avesque presentava a la cura ^[3].
• Alègre èra qualificat de segonda baroniá d'Auvèrnhe; las chastelaniás de Chaumelh sobeiran, de Combret, de Las Inhas, de Sant Just e de Vialanòva (quenha ?) ne'n dependián. Lo 30 de julhet de 1576, saguèt erigida en marquesat. Peatge suprimit per arrèst delh Conselh lo 26 d'octobre de 1744 ^[3].
• En 1825, la comuna de Foraine-d'Allègre (en francés) saguèt annexada a Alègre ^[12]. Probable que la comuna se limitava a la vila davant 1825, o pas gaire mai.

Administracion

Lista delhs cònsols successius

Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
2014	(2026)	Gilbert Meyssonnier
març de 2008	2014	Jean-Luc Fraisse
març de 2001	2008	Robert Baylot	divèrs dreita
davant 1988	?	Rémi Taulelle
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

• Davant la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra delh canton d'Alègre (chapluòc); es avòra delh canton de la Plana del Naut Velai granitic.

Demografia

modificar « persona »  v · d · m  Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): 959, totala: 974
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
997	885	897	1 050	2 033	1 990	2 048	1 995	1 960
1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
1 806	1 747	1 802	1 674	1 732	1 844	1 695	1 851	1 720
1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
1 777	1 681	1 726	1 503	1 452	1 451	1 447	1 371	1 378
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
1 487	1 512	1 459	1 313	1 176	1 007	1 008	1 008	1 008 1 033
2009	2010
996 1 020	987 1 010
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE Evolucion de la populacion 1962-2008

• En 2018 la populacion èra de 884 abitants e la densitat èra de 37,51 ab/km².

Demografia Foraine-d'Allègre (nom francés)

modificar « persona »  v · d · m  Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): , totala:
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
604	584	659	679				-	-
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
				Cercar	Cercar	Cercar	Cercar	Cercar
2009	2010
Cercar	Cercar
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE Evolucion de la populacion 1962-2008 Evolucion de la populacion 1962-2008

• Lo n° INSEE es estat chamjat per de las rasons practicas.

Luòcs e monuments

• 
  Lo borg d'Alègre e son chastèl feudal arroïnat, « La Potence » (La Forca).
• 
  « La Potence » (La Forca), e una tresena torre a dreita.
• 
  Chastèl. Las partidas en gris correspondon a la roeina actuala.
• 
  Ostal de Bar.
• 
  Chapèla de Nòstra Dama.

Clicatz sus una vinheta per l’agrandir.

Personalitats ligadas amb la comuna

Veire tanben

Ligams extèrnes

• Alègre sobelh site de l'Insee