Ardes de Cosa
una comuna francesa From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Ardes de Cosa (Ardes en francés) z-es una comuna auvernhata dau departament dau Puèi de Doma e de la region d'Auvèrnhe-Ròse-Aups, ancianament d'Auvèrnhe.
 |
Vilatge d'Occitània |  |
.svg)
Remove ads
Geografia
Ardes z-es implantat sobre los contrafòrts orientaus dau Sejalèir dont z-es le principau borg. z-Es egalament situat le long de l'aiga Cosa d'Ardes ce que li vau de còps l'apelacion d'Ardes-sur-Couze. Le vialatge z-es devesit en doas partidas : le gròs dau borg se situa sobre un petit platèl que domina la valada de la Cosa e una autra partida z-es situada en contrabas le long de l'aiga. Las teuladas dau vialatge son rojas, los teules ajant remplaçat las lausas. En un sègle e demèi, le vialage perdiguèt 80 % de sa populacion mas despuèi quauque temps, la demografia tòrna partir a la auça : novèls escolèirs vèrs l'escòla, novèla espiçariá, novèla bolanjariá. La vida repren dins quel vialatge que coma tan d'autres dins le Sejalèir seguèt desertat. L'espèr d'una novèla vida se legís sobre las façadas tornat faitas a nòu de quauques v-uns ostaus.
Climat
En 2010, le climat de la comuna z-es de tipe climat oceanic alterat, segon un estudi del Centre nacionau de la rechèrcha scientific que s'apuia sobre una seria de donadas que tapan le periòde 1971-20001. En 2020, Meteo-França publia una tipologia de los climats de la França metropolitana dins la quanha la comuna z-es expausada a un climat de montanha o de marjas de montanha e z-es dins la region climatica Nòrd-èst del Massís Centrau, caracterizada per una pluviometria annuala de 800 a 1 200 mm, ben repartida dins l’annada[1].
Per le periòde 1971-2000, la temperatura annuala moiana z-es de 9,5 °C, embei una amplitud termica annuala de 16 °C. L'acumulacion annuala moiana de precipitacions z-es de 705 mm, embei 8,1 jorns de precipitacions en janvèir e 6,6 jorns en julhet. Per le periòde 1991-2020, la temperatura moiana annuala observada sobre l'estacion meteorologica de Meteo-França la mai pròcha, « Anzat-le-Luguet_sapc », sobre la comuna d'Anzat e le Luguet a 10 km a volada d'aucèl, z-es de 7,5 °C e l'acumulacion annuala moiana de precipitacions z-es de 1 207,2 mm. Per l'avenir, los paramètres climatics de la comuna estimats per 2050 segon diferents scenaris d'emission de gas embei efèit de sarra son consultables sobre un site dediat publiat per Meteo-França en novembre 2022.
Remove ads
Urbanisme
Tipologia
Ardes z-es una comuna rurala, per ce que fai partida de las comunas pauc o franc pauc densas, au sens de la grilha comunala de densitat de l'Insee.
D'un autre costat la comuna fai partida de l'aira d'atraccion de vèrs Soire, que z-es una comuna de la corona. Aquela aira, qu'agropa 53 comunas, z-es categorizada dins las airas de mens de 50 000 abitants.
Toponimia
Las atestacions ancianas son Radicatensi (911), Raditensi (Xe), Ardes en 1295[2], Ardusii (1421).
Segon Ernèst Negre, le nom ven de l'adjectiu femenin plurau latin aridas (tèrras): "(tèrras) sechas, aridas"[2].
Segon Albèrt Dauzat, la finala -e muda en occitan exclutz une finala latina en -a, donc benliau una origina coma *Arate[3].
Dins la comuna mèma, vèrs la Chapèla e Marcoça e vèrs Vinzèla la prononciacion z-es [ˈaʁdə][4][5], vèrs Compens la prononciacion z-es [ˈæʁdə][6].
Istòria
Autrecòp proprietat de la familha de Mercuer. L'elevatge d'oelhas joguèt un ròtle major dins l'economia del vialatge que bailèt son nom a une raça locala, l'ardes.
Le canton subiguèt un fòrt exòde au sègle XIX.
Los Espitalèirs
La Ribèire l'Evesque z-es una anciana proprietat de l'òdre de Sent Joan de Jerusalèm, membre de lhora comandariá de Montchalm taica la Revolucion francesa. Inicialament, un don d'Estève VI de Mercuer, evesque de Clarmont embei los Augustins de Sent Laurenç d'Ors eschamjat en 1240 embei los Espitalèirs contra l'Espitau de Chaumont,
Remove ads
Administracion
Demografia
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1962 | 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2006 | 2007 | 2008 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Cercar |
Cercar |
Cercar |
599 |
605 626 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2009 | 2010 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 610 632 |
607 629 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Fonts | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Base Cassini de l'EHESS (recercar) - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- En 2018 la populacion z-èra de 583 abitants.
Remove ads
Luòcs e monuments
- Glèisa de Sant Disenç d'Ardes (nom supausat; fr Saint-Dizaint. Veire Sent Idènç).
Glèisa de Sant Disenç d'Ardes
Personalitats liadas a la comuna
- Charles Albanèl, explorator occitan.
- Sent Odilon z-es naissit vèrs Ardes en 962.
Veire tanben
Liams extèrnes
Nòtas e referéncias
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads