Cairàs

Cairàs es un parçan d'Occitània^[2] situat dins lo Daufinat (o tanben en Provença).

L'Eschalp^[1] (comuna de Ristolàs)

Sa vila principala es Agulha.

Geografia

Cassa Deserta^[3]

Païsatges

Imatge tiraa dau libre d'Eusèbe Girault de Saint-Fargeau, Guide pittoresque du voyageur en France (...), 1838.

• 
  Lo còl d'Isoard^[4].
• 
  Lo chastèl Cairàs^[3] a Chastèucairàs
• 
  Vista dau pendís sud dau serre
• 
  Li Fònts de Cerveira*^[3] (2 040 m)
• 
  Lo lac dau Grand Laus^[3] (2 579 m) vist dau còl de Malriu/Marriu/Mauriu^[5][6]
• 
  Lo Grand Rochabruna (3 325 m) vist dau Pichòt Rochabruna
• 
  Sant Veran ivern 2008/2009. Cairàs

Toponimia

Lo nom de Cairàs ven d'una tribú gallesa locala, los Quariates. Las fòrmas ancianas de Cairàs son Civitas Quariatum, inscripcion sense data trobaa a Susa, Quadratum, latinizacion dau sègle XII, Cadratium, latinizacion de 1265, Cadrassium, latinizacion de 1301, castellania seu districtus cadratii, en 1311, mandement de Cadras, en 1475, chastellenie de Queyras, en 1484 ^[7]. Los escribas interpretavan lo nom de Cairàs coma carrat.

Lo nom daus Quariates se pòt interpretar coma una varianta dau gallés *pario-, « pairòu » (lo mot ne ven), « chaudier » ambé conservacion locala de kw- (disparegut en gallés e remplaçat per p-) achabat per un sufixe -ati. Los Quariates serián « los dau pairòu » ^[8]. I a una autra possibilitat qu'a pas besonh d'un fach lingüistic excepcionau o arbitrari : *co-vario- + -ati, ambé -var-, idronime. Lo nom de la tribú s'escriuriá donca cuariates ^[9].

Istòria

De 1343 a 1789, lo Cairàs èra un daus Escartons dau Briançonés.

Cultura

Musèu Lo Som a Sant Veran^[3], bastit de fusta.

Dintraa de la transumància de la Testa de Longet*^[3], carta postala dau debut dau sègle XX.

Los ostaus dau Cairàs dins lo vilatge aupenc reconstituït a Grenòble en 1925, a l'occasion de l'Exposicion internacionala de la olha blanca.

Mòstra de solelh anciana a Sant Veran.

La glèisa de Sant Veran.