Cauna de las Glèisas

La cauna de las Glèisas, a Ussat, dins lo país de Fois, en Lengadòc, dins lo departament d'Arièja, embarra un grand nombre de pinturas e de gravaduras paleoliticas magdalenianas.^[1] Se dobrís dins la val nauta d'Arièja, aperaquí 2 km en amont de Tarascon d'Arièja.^[2]

Lo site, compausat de doas caunas tocantas,^[3] serviguèt de refugi al començament de l'ivèrn als caçaires preïstorics de boquetins e de lagopèds, que pescavan de salmons enòrmes en Arièja.^[4] Las sasons d'ocupacion foguèron determinadas per l'estudi de las rèstas de boquetin.^[5] Los nivèls magdalenians se distinguisson per una fauna abondanta pauc variada.^[6] En 1860, Fèlix Garrigon reconeguèt a una desena de mètres de l'intrada los vestigis d'un abitat magdalenian. A aquèla epòca, Joan Baptista Nolet trobèt una bana de buòu fossila, de dents del meteis romiaire, lo cèrvi gigant, lo singlar e d'ossaments umans. En 1863, l'abat Puech^[Puèg?] tròbèt d'ossaments e de terralhas. En 1865, lo doctor Guitard entresenhèt de tèsts nombroses de terralha. En 1921, lo doctor Cugulière descobriguèt los cavals, boquetins e bisonts gravats e Henri Breuil ne faguèt lo revelat. En genièr de 1943 l'abat Glory descobriguèt, en preséncia de R. Clastres, l'ièna e los dos pichons bisonts negres dins la cauna inferiora. En 1975, Joan Clòtas menèt de cèrcas en trobant las esqueletas de pus de 40 boquetins, 66 lagopèds, 54 peisses (trochas e salmons), 5 còrbs, 3 lèbres e de fragments d'isard, cabiròl, buòu e cèrvi. Demest las aisinas liticas e ossosas foguèron trobats d'arpons e de sagaias de bana de rangièr. Una sepultura individuala del Bronze Mejan foguèt descobèrta en 1982.^[7]