Diogènes Laèrci

Diogènes Laèrci (en grèc ancian Διογένης Λαέρτιος / Diogenês Laertios) es un poèta, un doxograf e un biograf del començament del sègle III.

Pels articles omonims, vejatz Diogènes.

Diogènes Laèrci
File:Laertii Diogenis De Vitis Dogmatis et Apophthegmatis Eorum Qui in Philosophia Claruerunt.jpg Federico García Lorca en 1932
Naissença	començament del sègle III, {{{luòc de naissença}}}
Decès	sègle III,
Ocupacion	poèta, doxograf, biograf
Genre	poesia e teatre

Se sap pauc de causas sus Diogènes Laèrci. Lo fach tant mai ironic que representa sovent la font unica qu’avèm sus la vida e las doctrinas de fòrça filosòfs. Es, per exemple, unicament per el que coneissèm las letras d'Epicur e sas maximas capitalas, e tanben los testaments d’unes filosòfs.

Biografia

Las originas de Diogènes Laèrci son mal conegudas: se sap pas se son nom significa que naquèt a Laèrtes, una colònia grèga de Cilícia que parla Estrabon^[1]; existís tanben un ipotèsi que dich que son paire se nomanava Laèrci, que seriá alara « Diogènes filh de Laèrci ». D’epigrafistas britanics an Que que siá localizat una vila sul mont de Celebireç Dağı ont se descobriguèt de monedas portant l'inscripcion: Laerteiôn. Tanben existís una idèa de l'epòca ont visquèt per recopaments: coneis los filosòfs « classics » coma Aristòtel o Platon, e tanben lors successors, coma Teofrast fins al començament del sègle III; parla de Sext Empiric e de Saturnin Citenas^[2], e menciona pas lo neoplatonisme de Plotin e de Porfir de Tir, ni lo neopitagorisme. Auriá donc viscut dins la primièra mitat del sègle III.

Doctrina

Tot coma per sa vida, sa doctrine nos es mal coneguda, se n’aviá una. Sembla agradar Epicur (Wilamowitz vejava en el un epicurian), e se mòstra pro dur contra Platon, mas pas cap d’indicacion precisa permet de lo classificat dins una escòla quina que siá. Al libre IX de son òbra, Diogènes, parlant d'Apollonides de Nicèu, un comentator de Timon de Flionte, dich: o gar emôn, (un d'entre nosaltre), que se pòt comprene coma « nòstre compatriòta » o « nòstre condiscípol ». Aquesta darrièra traduccion es un argument (controvèrsia pasmens, que pauc probant) en favor de l'opotèsi que Diogènees èra sceptic. Aquesta expression pòt simplament voler dire que Diogènes èra de Nicèu en Bitínia, o qu’èra de la familha d'Apollonides. Dins sa quita prefàvia, pasmens, anóncia: « Nosaltes Grècs avèm donat al mond la filosofia, en mai de la causa, tanben lo mot », e ironiza sus la « xenofilia » de sos compatriòtas, tan dobèrts cap a l'exterior que semblan pas s'imaginar que que que siá poasca venir d’a çò d’eles. Diogènes Laèrci es de fach un doxograf: tornèt transcriure las doctrinas e las vidas dels filosòfs considerats coma los mai importants a son epòca. Podèt èsser considerat coma un poèta s'interessant a la filosofia e se plasent a l'erudicion.

Òbra

Diogènes Laèrci escriguèt dos libres son coneguts:

• Pammetros, recuèlh d'epigrama. I faguèt la pròva d'una granda abiletat tecnica. Coneissèm un cinquantenat de sos epigramas que cita dins son segond obratge.
• Vidas, doctrinas e senténcias dels filosòfs illustres. I classifica los filosòfs per escòla, en començant pel fondator. Lo plan de cada vida es gaireben identic: Diogènes comença per tornar la vida del filosòf, amb una abondància d'anecdòtas diferentas, que situisson per exemple las relacions qu’aqueste auriá agut amb los autres filosòfs; la doctrina es evocada a grands trachs, a vegada amb d’incoeréncias; seguissent una lista de la òbras, las escasenças de la mòrt e una epigrama de sa pluma. Una de las fonts atestada per aqueste trabalh es l'òbra de Diocles de Magnèsia : Ἐπιδρομὴ τῶν φιλοσόφων (Apercebut dels filosòfs) et Περὶ βίων φιλοσόφων (De las vidas dels filosòfs).

Edicions

En complement de l'obratge demorant, 38 epigramas son inclusas dins lo seten libre de l'Antologia Palatina.

Vejatz tanben

• Catalòg de las òbras d'Aristòtel segon Diogènes Laèrci
• Vidas, doctrinas e senténcias dels filosòfs illustres