Espelugas de Zugarramurdi

Eras espelugas de Zugarramurdi, en Hauta Navarra, en País Basco, tanben aperadas «espelugas deras Broishas», que constitueishen un extraordinari exokarst (karst superficiau) situat a 500 m a sócoc deth center deth vilatge, suu camin vielh de Sara.

Era galeria principau

Fichièr:Zugarramurdiko Akelarrea. Nafarroa, Euskal Herria.jpg

Akelarre de Zugarramurdi ena galeria principau

Er arriu d'Olabidea (tanben aperat Infernuko erreka, çò qui vòu díser "er arrivet der In·hèrn" en occitan), un cors d'aiga de hòrt debit enqüèra ath dia de uei, qu'a traucat dab eth temps un gran tunèl de 120 m de longor, 10 m de largor e 12 m de hautor, er axe deth quau e correspond ar'orientacion NE-SW. Duas galerias mei hautas que dan sus aquera cavitat principau. Entà çò qui ei deth depòst arqueologic, Jose Migel Barandiaran ath cors d'ua prospeccion miada en 1935 que trobè beròis testimònis de ceramica preïstorica e lamas de silex, en tot arreconéisher un fàcies deth Magdalenian.

Era sua istòria qu'ei associada aras broishas. En 1610, er'Inquisicion qu'instruí un procès en vilatge.