Mailís

Mailís^[1] (en francés: Maylis) qu'ei ua comuna gascona de Shalòssa, situada dens lo departament de las Lanas e la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Vilatge d'Occitània

Mailís Maylis
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Glèisa nava de Nosta Dauna de Mailís (1868-1875)
Geografia fisica
Coordenadas	43° 41′ 52″ N, 0° 40′ 46″ O
Superfícia	12,21 km²
Altituds  · Maximala  · Mejana  · Minimala	122 m 110 m 43 m
Geografia politica
País	Gasconha
Parçan	Shalòssa Hauta
Estat	França
Region 75	Aquitània Nava
Departament 40	Lanas
Arrondiment 401	Dacs
Canton 4014	Costalat de Shalòssa (Mugron avant 2015)
Intercom 244000717	CC de Tèrras de Shalòssa
Cònsol	Anne-Marie Lailheugue (2020-2026)
Geografia umana
Populacion Populacion totala (2018)	314 ab. Evolucion de la populacion 331 ab.
Densitat	26,45 ab./km²
Autras informacions
Gentilici	los mailís
Còde postal	40250
Còde INSEE	40177

Geografia

La comuna de Mailís que's tròba dens la Hauta Shalòssa, sus l'arribèra dreta deu Los. Que tòca a las comunas de Doasit, Montaut, Sent Aubin, Larbei, Caupena, Vergüei, e Sent Cric de Shalòssa. Lo nòrd de la comuna qu'es traucat per l'arriu de la Guauga.

Comunas a l'entorn.

Perimètre deu territòri

		Sent Aubin	Montaut
	Larbei	N	Doasit
		O    Mailís    E
		S
	Caupena	Vergüei	Sent Cric de Shalòssa

Toponimia

La prononciacion qu'ei [mɛj'lis]. Las fòrmas ancianas que son Maylis en 1280, Mailis, Mailie, Maye en 1335 ^[2].

Lo nom que vien benlhèu de Magilicius, tirat deu cognomen Magilius o deu nomen Magilius, dab l'evolucion prepausada per Bénédicte Boyrie-Fénié : *Magilicius> *Mayilício> *May(i)lis> Maylís; [aj] que passa a [ɛj] com dens a bona partida deu gascon^[2].

Istòria

Mailís que pareish peu permèr còp dens los textes en 1273 o 1274^[3].

L’istòria civila de Mailís que’s con·hon dab la de Doasit. En efèit, avant la Revolucion, tot lo territòri deu Mailís actuau, qu’èra de la baronia de Doasit, e la màger part d’aqueth territòri, suu nom de « Sauvon » o « Bòsc-Sauvon » que formava l’ua de las 4 mandas (quartièrs) de la comunautat de Doasit, qui elegèn sengles jurats.
Lo nom de « Mailíes », que sembla d’aver designat meilèu la parròpia, qui èra annèxe de Larbei, e despenè deu diocèsi d’Aira.
Tà formar la manda de "Bòsc-Sauvon", Mailís (o Sauvon), qu'èra aplegat dab lo vielèr de Bòsc. Aqueth quartièr de Bòsc qu’èra cobedejat dens las annadas 1950 preu maire de Caupena, qui’u volè restacar a la soa comuna^[4].

Dab la creacion de la comuna en 1790, en mei deu vielèr de Bòsc, Mailís que s’agraní d’un troçòt de la parròpia de Sent Joan d’Aulèrs (Doasit), dont la maison de Crabessat, anciana caveria^[5]. Puish, que son los quartièrs de Tomina, sus l’arriba dreta de la Guauga, e los de La Veiria e deu Teulèr, gahats sus Sent Aubin, qui’s vienen ajustar a la comuna^[6]. La maison « La Veiria » (uei aperada Sent Germain), qu’èra l’ostau de la familha nòbla d’Abadia de Sent German, dempuish au mensh 1612, dinc a la Revolucion^[7].

Economia

Administracion

Lista deus cònsols successius

Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
2014	(2026)	Anne-Marie Lailheugue	divèrs esquèrra	ensenhaira
seteme de 2012	2014	Philippe Serra
març de 2008	seteme 2012	Sylvie Marsan		assistenta familhau
març de 2001	2008	André Noaillan	UMP
Seguida de la lista deus maires Periòde Identitat Etiqueta Qualitat                                         1904 1911... Raymond Vignes     1896 1904 Isidore Campagne     ...1892 1896 Fabien Dangoumau     1876 1889... Jean Vignes     1874 1876 Étienne Debic     1871 1874 Pierre Saint-Martin     1871 1871 Louis Ducamp     1870 1871 Léopold Saint-Martin     1868 1870 Pierre Saint-Martin     1865 1868 Vincent Candau     1853 1865 Étienne Debic     1832 1852 Jacques Despouys     1813 1831 Benoît Saint-Martin     1809 1812 Bernard Dudés     1808   Cazaubon     1807 1808 Benoît Saint-Martin     an IX 1806 Bernard Dudés   maire an VIII   Benoît Saint-Martin   maire provisòri an VI   Bernard Dudés   agent municipau an IV   Benoît Saint-Martin   agent municipau an III   Jean Despouys   maire
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

Demografia

modificar « persona »  v · d · m  Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): 323, totala:
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
231	407	469	482	504	502	489	561	570
1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
572	512	481	431	449	451	438	436	413
1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
440	461	467	438	419	405	369	400	359
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
369	369	337	329	338	330	334	334	334 344
2009	2010
337 347	340 350
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE Evolucion de la populacion 1962-2008

Lòcs e monuments

• La capèra de Nosta Dauna de Mailís. Sègles XII e XIII^au ; Inscriuta Monument Istoric lo 2 de noveme de 1976^[8]. Renovada de cap a 1980.
• La glèisa nava de Nosta Dauna de Mailís : purmèra pèira en 1868 ; acabada en 1875.
• L'abadia : Monges olivetans, dempuish lo 30 d'aost de 1948.

La mongia de Mailís

La capèra de Nosta Dauna de Mailís

Pelegrinatge

Cartas de 1548 o 1554^[9], que pòrtan testimòni de çò que la gent hasèn paréisher ua devocion tà Nosta Dauna de Mailís, mes finalament briga mei que tà las autas glèisas vesias.
La mencion mei anciana d'ua devocion especiau a Nosta Dauna, dab desplaçament de monde, qu'es de 1640 : "Daubuns lòcs que son hòrt visitats de las gents deus parçans vesins, Mailies, Godòssa, & Sent Genh, per la devocion a Nosta Dauna, lo Mas, per senta Quitèira, Bascons pr'amor de Sent Aman, & quauques auts, on se cuelhen mant bonas aumoinas."^[10]
Aquesta descripcion que deisha pensar en practicas espontanèas. Lo vertadèr peregrinatge organizat, eth, que serà aviat en 1658. Enric de Laborde, cronicaire deu sègle XVII^au e purmèr vesin (que damora a mensh de 2 km de la capèra de Mailís), qu'ac ditz clarament : "Ce fut pour lors qu'on commença à parler de tout de bon de faire avec la grâce de Dieu une fort belle dévotion à l'église de Noustre-Dame de Meylis"^[11]. Lo màger mestierau que n'estó l'abat Hugues Dufaur vienut de Gondrin au diocèsi d'Aush, aperat tad aquera mission per l'avesque d'Aira Monsenhor Bernard de Sariac.

Lo prenom "Mailís"

Lo nom de batiòu femenin Mailís, qu'estó balhat peu purmèr còp oficiaument en 1932. Mes qu'èra dejà emplegat com petit nom dens los mitans de la noblessa o borgesia deu parçan^[12]. En 2006 en França, que vienè en 194^au posicion, dab 339 atribucions^[13] dab ua tropa de variantas ortograficas com Maylis, Maïlis, Maïlys, Mailys, Maÿlis,....

L'escaduda d'aqueth prenom que vien màgerment deu jòc de mots suu nom Mailís descompausat en "mair"+"lys"(mot francés), e interpretat com "mair deus liris" qui designaré la Verge Maria. Mes ne cau pas con·hóner un jòc de mots dab ua etimologia.

Que's cau tanben avisar de ne'u pas mesclar dab lo petit nom breton Maelys.

Hèsta

Pr'amor deu ligam popular hèit dab Senta Maria, las Mailís que son hestejadas lo 15 d'aost.
La hèsta de Nosta Dauna de Mailís qu'es lo 25 de març^[14].

Honts

• (fr) Notre Dame de Maylis, Histoire et Pélerinage ; per Cesari Daugèr ; Laffitau et Labonne, Impr. Centrale, Aire-sur-l’Adour ; 1936 ; 190p.
• (fr) Histoire de N. D. de Maylis ; per A. Labarrère; Bordeaux ; 1864.

Véder tanben

• Comunas de las Lanas

Ligams extèrnes

• (fr) Site de l'abadia de Mailís.