Periple de la mar Eritrèa
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Lo Periple de la Mar roja o Periple de la Mar eritrèa (en grèc politonic: Περίπλους τῆς Ἐρυθρᾶς θαλάσσης, en latin: Periplus maris Erythraei) es un « periple » (raconte d'exploracion maritima) redigit en grèc descrivent la navegacion e las escasenças comercialas dempuèi los pòrts romanoegipcians coma Berenice long de la còsta de la mar Roja, alara nomenada mar Eritrèa (« roja » en grèc ancian), e d'autres lo long de l'Africa orientala e de l'Índia. Aquela rota maritima èra utilizada pel comèrci de l'evòri, de las espècias, de la canèla, de l'encens, de l'alibofièr, del lapislazuli, dels topazis e turquesas, de la seda, de l'indigòt, dels esclaus, mas tanben contribuiguèt a espandir lo cristianisme en Índia, la nocion de zèro en Mediterranèa e tanben de granas diverses graines (abricotièr, aubergina, cerièra...)
Remove ads
Remove ads
Origina e edicions
Lo tèxte ara utilizat ven d'un manuscrit bizantin del sègle X apartenent al fons de la bibliotèca universitària de Heidelberg[1] e d'una copiá d'aquel datant del sègle XIV o XV apartenent al British Museum[2]. Lo Periple a coneguèt sa primièra edicion modèrna par Sigismund Gelenius en 1553.
Mai sovent es datat de la primièra mitat del sègle I o del sègle III[3] . Pasmens se l'autor siá desconegut, sa lectura indica que seriá una descripcion de primièra man d'un familhar d'aquela zona geografica e una font gaireben unica d'informacions al subjècte del mond antic dins las regions que bòrdan l'ocean Indian. En efièch, pasmens se la mar Eritrèa siá lo nom grèc antic de la mar Roja, lo tèxte inclusís la descripcion de l'ocean Indian e del golf Persic, partent de l'illa de Dioscorid (uèi Socotra)[4].
Remove ads
Descripcion de l'òbra
L'òbra se compausa de seisenta e sièis capitòls, gaireben totes constituisson un long paragraf.
La primièra partida, capítol un a detz e uèit, descriu las rotas maritimas seguent l'axe Nòrd-Sud dempuèi l'Egipte lo long de la còsta d'Africa fins a çò que correspond benlèu a l'actuala Tanzania.
Lo rèste del tèxte seguís un axe Oèst Èst, dempuèi l'Egipte, fasent lo torn de la peninsula Aràbia e del golf Persic fins a la còsta de Malabar.
Lo cort capítol cinquanta e quatre, per exemple, dich dins sa totalitat:
« Tindís aparten al reialme de Cerobotra; es un vilatge plan visible dempuèi la mar. Muziris, del meteis reialme, abonda en naus enviadas aicí amb de cargaments dempuèi l'Arabia e pels Grècs; la vila es situada sus un flum, alunhat de Tindís de cinc cents estadis pel flum e mar, e tornant pujar lo flum de vint estadis dempuèi la riba. Nelcinda es alunhada de Muziris pel flum e la mar d'unes cinc cents estadis, e aparten a un autre reialme, aquel dels Pandia. Aquel luòc es tanben situat sus un flum, a gaireben cent e vint estadis de la mar. »
Per qualificar la qualitat d'aquelas informacions, Reinaud, p. 6, dich: « Quina diferéncia entre Ptolemèu, que, amb tota sa sapiéncia, èra un òme de cabinet, e l'autor del Periple, que parla segon çò qu'a vist! »
Remove ads
Interpretacion de l'òbra
Dins fòrça escasenças, la descripcion es pro precisa per poder identificar las plaças actualas correspondents, alara que per d'autres, los ipotèsis son fòrça nombrosas.
La vila de « Porto » es possiblament l'actuala Adèn al Iemèn.
Lo luòc nomenat « Rhapta » es mencionat coma essent lo mercat mai alunhat lo long de la còsta africana « d'Azania » ; de cercaires reconeguèron al mens cinc luòcs correspondent a la descripcion, dins una zona anant del sud de Tanga fins al flum Rufiji.
La descripcion de la còsta indiana menciona lo Gange pla clarament, puèi lo periple pèrd fòrça en precision quand descriu la China, cita coma una « granda vila interiora », « Thina qu'es una font de seda bruta ».
Una autra caracteristica del Periple es que de mots decrivon las mèrças apareissent dins pas cap autre tèxte de la literatura antica, obligant a far de conjecturas sus lor significacion.
Nòtas e referéncias
Vejatz tanben
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads