Tèrranòva

Tèrranòva ^[1](var Tèrranuòva, Tèrranava; en anglés : Newfoundland ; en micmac: Taqamkuk ; en gaelic escocés : Talamh en Eisc) es una illa de l'oèst de l'Ocean Atlantic, situada davant las còstas del nord-èst de l'America del Nòrd. Fa partit del territòri de la província canadenca de Tèrranòva e Labrador ; la capitala de la província, Saint-Jean, se trapa sus l'extremitat èst de l'illa, lo punt pus oriental de l'America del Nòrd. Lo territòri venguèt província canadenca en 1949.

Vista satellita de Tèrranòva.

bandèra istorica de Tèrranòva

L'estrech de Belle Isle la separa de la peninsula de Labrador. A una superfícia de 111 390 km². La majoritat de la populacion se concentra dins la peninsula d'Avalon. Lo Cap Spear de Tèrranòva es lo punt mai a l'èst de Canadà e de tota l'America del Nòrd.

Istòria

Dins L'Anse aux Meadows (al nòrd de l'illa) i a de rèstas arqueologicas d'un possible establiment viking. Benlèu correspondon a la Vinland («Tèrra del Vin») citada per la Saga de Leif Eriksson.

Mapa de Tèrranòva per James Cook

Abans la colonizacion europèa èra poblada d’amerindians (micmacs e innos) emai, al Nòrd, d'inuits.

Foguèt nomenada Terra Nova per l'italian Giovanni Caboto en 1497.

Primièr partejada entre Anglatèrra (colonia de Tèrranòva) e França (colonia de Plasença), foguèt reünificada jos la dominacion anglesa al començament del s. XVIII (levat Sant Pèire e Miquelon que demorèron francés). Colonia de la corona britanica, amb lo litoral nord-oriental de Labrador, aguèt un govèrn local a partir de 1854. Venguèt en 1907 un domini de la corona, e participèt aital a las doas guèrras mondialas.

Foguèt unida a Canadà en 1949 jol nom de província de Tèrranòva. En 2001, la província prenguèt oficialament lo nom de Tèrranòva e Labrador. La capitala provinciala, St. John's es situada al sud-èst de l'illa.