Tornafuèlha

una comuna francesa From Wikipedia, the free encyclopedia

Tornafuèlha
Remove ads

Tornafuèlha (Tournefeuille en francés) qu'ei ua comuna lengadociana istoricament, mès lingüisticament gascona, au ras de Tolosa, hens lo departament de la Hauta Garona e la region administrativa d'Occitània, ancianament de Miègjorn-Pirenèus.

Vila d'Occitània
Faits en brèu Descobridor o inventaire, Data de descobèrta ...

Lo nom Tornafuèlha n'a pas de provenença segura.

Los sons estatjants que s'apèran los tornafuelhés.

Remove ads

Geografia

Comuna situada hens la banlèga Sud-Oèst de Tolosa, qu'ei traucada per Toish, arriu qui's junta dab Garona. Accès par l'Autocaminau (? !) A624, sortida 01.

Thumb
Comunas a l'entorn.

Perimètre del territòri

Comunas confrontantas de Tornafuèlha
Colomèrs
Plasença deu Toish Thumb Tolosa
Cunhaus

Toponimia

Le nom es atestat en 1390, loc de Tornafuelha [1].
Segon Dauzat e Rostaing, Tornafuèlha es probablament format de l'imperatiu torna e d'un complement, fuèlha [2].
Segon Negre, Tornafuèlha ven benlèu de l'advèrbi occitan tornar, « encara, un còp de mai », e l'imperatiu de l'occitan folhar, fuelhar, donc « produsís encara fuèlhas, reverdís », après una peirada o una secada [1].
J. Astor postula un ancian occitan torn, « muralha fortificada », mot non atestat, que se pòt dedusir de nombrosas formacions, coma lo Tornèl, le Chastèl de Tornoèl (fòrma mausegura), le Puig del Torn, Tornissan (Tornissarnum en 1119), etc. Astor l'explica per un alargament en -n deu latin turris, benlèu per crosament dambe'u tèma prelatin turno, elevacion de terren, derivat de la rasic preindoeuropèa *tor-[3].
Non cal oblidar, çaquelà, per ua encinta, le vèrbe tornar e, d'autra part, le celtic (non preindoeuropèu !) turnā, « las auturas, las hautors » [4]. En venent de Tolosa, le camin es planèr, mès au nòrd de Tornafuèlha se vesen las prumèras tuquetas (25-30 m de desnivelacion). Mès aquò explica pas las fuèlhas.

Remove ads

Istòria

Las purmèras tralhas de poblacion que datan de la preïstòria, com ac muishèn cavaments hèitas lo long de Toish. Mès lo vilatge ne's forma pas sonque pendent l'Edat Mejana. Tornafuèlha qu'ei ua senhoria e l’annèxa de la parròquia de Sant Nicolau de Tolosa tanlèu 1503. La senhoria que vad un marquisat au temps de Loís lo XIV-au.

Pendent l'Ancian Regime, Tornafuèlha èra de la diocèsi civila de Tolosa, doncas de la província de Lengadòc, de la generalitat de Tolosa, de l'archidiocèsi de Tolosa e de la senescauciá de Tolosa. Le vocable de la glèisa, annèxa de Sent Micolau de Tolosa, es Sent Pèir. En 1790, Tornafuèlha èra deu canton de Tolosa, en l'an IX, de Tolosa-oèst, en 1973, de Tolosa-12, en 1997, de Tornafuèlha (caplòc) [5].

Administracion

Mai d'informacions Periòde, Identitat ...
Remove ads

Demografia

modificar « persona »
 v · d · m 		 Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 26206, totala: 26783
179318001806182118311836184118461851
535 522 530 706 737 725 737 764 769
185618611866187218761881188618911896
682 720 735 702 799 761 791 775 771
190119061911192119261931193619461954
808 824 785 829 864 972 999 1 295 1 577
196219681975198219901999200620072008
2 209
 3 438
 5 291
 8 541
 16 669
 22 758
 25 444
 25 709
 25 574
26 059
20092010
25 286
25 764		 25 340
25 854
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
Evolucion de la populacion 1962-2008
Evolucion de la populacion 1962-2008

  • En 2018 la populacion èra de 27688 abitants e la densitat èra de 1 523,83 ab/km².

Tornafuèlha que demòra un vilatjòt dinc a las annadas 1960, en arribar tot escàs au millierat de poblants. De 1960 a 1990, la vila que creish d'un biais exponenciau : gràcias au dinamisme de Tolosa, que prava de 2200 a 17000 poblants. En 1999, que comptava uns 22000 estatjants (dadas INSEE) e benlèu de 30 000 poblants en 2025.

Remove ads

Lòcs e monuments

  • La glèisa Sent Pèire estoc bastida en en 1770 dab un campanau-mur caracteristic
  • Le castèth, uei ostau de comuna, data de Loís le XIIIau.
  • Thumb
    Escòla de musica e ostau de comuna.
  • Thumb
    Toish a Tornafuèlha.
Clicatz sus una vinheta per l’agrandir.

Personalitats ligadas a la comuna

  • Lo president de la Republica Francesa, Gaston Doumergue, que prengoc la soa retirada a Tornafuèlha en 1931. Arron deus eveniments sanhós deu 6 de heurèr de 1934 e de la crida a Tornafuèlha deu president Daladier, que vad president deu Conselh entà 10 mes, abans de se'n tornar retirar hens lo son ostau deu davantau tipic qui ei tostemps apitat.
  • Yannick Souvré : jogaira de basket-ball
  • Gaël Clichy : jogaire de football a Arsenal.
  • Amandine Bourgeois : cantaira, vencedora deu concors nacionau "Nouvelle Star" 2008.
Remove ads

Cultura

Cinèmas

Tornafuèlha qu'ei dotat d'un cinèma Utopia, un cinèma independent, honset deu Castèth, darrèr de la Comuna.

Estructura culturau d'aglomeracion

La Botiga d'Escritura deu Grand Tolosa, situada a Tornafuèlha, qu'ei un centre d'arressorsas deus talhèrs d'escritura, qui perpausan talhèrs de creacion a las 25 comunas deu *Grand Tolosa.

Véser tanben

Ligams extèrnes

Nòtas

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads
Remove ads