କ୍ୟାଣ୍ଡିଡିଆସିସ୍

କ୍ୟାଣ୍ଡିଡିଆସିସ୍ (ଇଂରାଜୀରେ Candidiasis) ଏକ ପ୍ରକାର ଫିମ୍ପି ବା କବକ ସଂକ୍ରମଣ ଯାହା ଯେ କୌଣସି ପ୍ରକାର କ୍ୟାଣ୍ଡିଡାଦ୍ୱାରା (ଏକ ପ୍ରକାର yeast) ହୁଏ । ^[୧] ପାଟିରେ ଏହି ସଂକ୍ରମଣ ହେଲେ ଥ୍ରସ୍ କୁହାଯାଏ । ^[୧] ଚିହ୍ନ ଓ ଲକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟରେ ଜିଭରେ, ପାଟିରେ ବା ଗଳାରେ ଗୋଟିଏ ଧଳା ପ୍ୟାଚ୍ ଦେଖାଯାଏ । ^[୨] ଅନ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟରେ ତଣ୍ଟି ପ୍ରଦାହ ହୋଇ ଗିଳିବାରେ ଅଦୁବିଧା ହୁଏ । ^[୨] ଯୋନୀପଥ ଏହି ରୋଗଦ୍ୱାରା ସଂକ୍ରମିତ ହେଲେ ସାଧାରଣତଃ ଇଷ୍ଟ ସଂକ୍ରମଣ (yeast) ହୋଇଛି ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ^[୧] ethire ଯୌନାଙ୍ଗ କୁଣ୍ଡେଇ ହୁଏ, ଜଳାପୋଡ଼ା କରେ ଓ ବେଳେ ବେଳେ ଯୋନୀପଥରୁ ଛେନା ଭଳି ପଦାର୍ଥ ବିସର୍ଜିତ ହୁଏ ।^[୩] ଲିଙ୍ଗ ସଂକ୍ରମଣ ହେଲେ କୁଣ୍ଡେଇ ହୁଏ । ^[୨] କ୍ୱଚିତ୍ ଏହି ସଂକ୍ରମଣ ଦେହସାରା ବ୍ୟାପିଯାଇ ଜ୍ୱର ସ‌ହ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅଙ୍ଗ ଅନୁଯାୟୀ ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ । ^[୪]

କ୍ୟାଣ୍ଡିଡିଆସିସ୍
ପାଟି କ୍ୟାଣ୍ଡିଡିଆସିସ୍ (thrush)
ବିଭାଗ	ସଂକ୍ରାମକ ରୋଗ[*], dermatology[*]
ଆଇସିଡ଼ି-୧୦	B37.
ଆଇସିଡ଼ି-୯-ସିଏମ୍	112
ରୋଗ ଡାଟାବେସ	1929
ମେଡ଼ିସିନ-ପ୍ଲସ	001511
ଇ-ମେଡ଼ିସିନ	med/264 emerg/76 ped/312 derm/67
Patient UK	କ୍ୟାଣ୍ଡିଡିଆସିସ୍
MeSH	D002177

୨୦ ପ୍ରକାରରୁ ଅଧିକ କ୍ୟାଣ୍ଡିଡା ମଧ୍ୟରେ କ୍ୟାଣ୍ଡିଡା ଆଲ୍‌ବିକାନ୍‌ସ୍ ଅତି ସାଧାରଣ । ^[୧] ପାଟି ସଂକ୍ରମଣ ଅତି ସାଧାରଣ ଓ ଏହା ଏକ ମାସରୁ କମ୍ ବ‌ୟସର ପିଲାଙ୍କଠାରେ, ବୟଷ୍କଙ୍କଠାରେ ଓ ଦୂର୍ବଳ ଇମ୍ମ୍ୟୁନ୍ ସିସ୍ଟମ ଥିଲେ ଏହି ରୋଗ ହୁଏ । ଏଚ.ଆଇ.ଭି./ ଏଡସ, ଅଙ୍ଗ ପ୍ରତିରୋପଣ ପରେ, ଡାଏବେଟିସ ଓ କର୍ଟିକୋସ୍ଟିରଏଡ ବ୍ୟବ‌ହାର କଲେ ଦୂର୍ବଳ ଇମ୍ମ୍ୟୁନିଟି ହୁଏ . କୃତ୍ରିମ ଦାନ୍ତ ଓ ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ୍ ଚିକିତ୍ସା ପରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ରୋଗ ସଙ୍କଟ ବାହାରେ । ^[୫] ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ, ଦୂର୍ବଳ ଇମ୍ମ୍ୟୁନିଟି ଥିଲେ ଓ ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ୍ ବ୍ୟବ‌ହାର ପରେ ଯୋନୀପଥ ସଂକ୍ରମଣ ସାଧାରଣତଃ ହୁଏ । ^[୬] ଇଣ୍ଟେନ୍‌ସିଭ୍ କେୟାର ୟୁନିଟରେ ରହିଲେ, ଅପରେଶନ୍ ପରେ, ସ୍ୱଳ୍ପ ଓଜନର ଛୁଆ ଓ ଦୂର୍ବଳ ଇମ୍ମ୍ୟୁନିଟି ଥିଲେ ଶରୀରସାରା ସଂକ୍ରମଣ ସଙ୍କଟ ଥାଏ । ^[୭]

ଦୂର୍ବଳ ଇମ୍ମ୍ୟୁନିଟି ଥିବା ଲୋକ ଓ ସ୍ଟିରଏଡ୍ ନାକରେ ନେଉଥିବା ଲୋକ କ୍ଲୋରୋହେକ୍ସିଡିନ୍ ପାଟି ଧୁଆ କଲେ ସଂକ୍ରମଣ ପ୍ରତିରୋଧ କରିହୁଏ । ^[୮] ପ୍ରତିଷେଧ ବା ଚିକିତ୍ସା ନିମନ୍ତେ ପ୍ରୋବାୟୋଟିକ ବ୍ୟବ‌ହାର କଲେ କୌଣସି ଉପକାରର ପ୍ରମାଣ ମିଳୁନି । ^{[୯][୧୦]} ପାଟି ସଂକ୍ରମଣ ନିମନ୍ତେ ସ୍ଥାନୀୟ କ୍ଲୋଟ୍ରାଇମାଜୋଲ କିମ୍ବା ନିସ୍ଟାଣ୍ଟିନ ବ୍ୟବ‌ହାର ଫଳପ୍ରଦ ହୁଏ । ଏହି ଔଷଧ ଫଳପ୍ରଦ ନ ହେଲେ ପାଟିରେ କିମ୍ବା ଶୀରାମାଧମରେ ଫ୍ଲୁକୋନାଜୋଲ, ଇଟ୍ରାକୋନାଜୋଲ କିମ୍ବା ଆମ୍ଫୋଟେରିସିନ୍ ବି ଦିଆଯାଏ । ^[୮] ଯୋନୀପଥ ସଂକ୍ରମଣ ନିମନ୍ତେ କ୍ଲୋଟ୍ରାଇମାଜୋଲ ସ‌ହ ଅନେକ ଗୁଡ଼ିଏ ଆଣ୍ଟିଫଙ୍ଗାଲ ଔଷଧ ଦିଆଯାଏ । ^[୧୧] ଦେହର ଚାରିଆଡ଼େ ହୋଇଥିଲେ ଶୀରାମାଧ୍ୟମ ଆମ୍ଫୋଟେରିସିନ୍ ବି ଅଧିକାଂଶ ସମୟରେ ଦିଆଯାଏ । ^[୧୨] ଅତ୍ୟଧିକ ସଙ୍କଟାପନ୍ନ ଲୋକଙ୍କୁ ପ୍ରତିଷେଧକ ଆଣ୍ଟିଫଙ୍ଗାଲ ଔଷଧ ଦିଆଯାଏ । ^[୭]

ଏକ ମାସରୁ କମ୍ ବୟସର ଶିଶୁଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୬ % ଶିଶୁଙ୍କୁ ସଂକ୍ରମଣ ହୁଏ । ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ ଗ୍ରହଣ କରୁଥିବା ୨୦ % କର୍କଟ ରୋଗୀ ଓ ୨୦ % ଏଡ୍‌ସ୍ ରୋଗୀ ଏହି ସଂକ୍ରମଣର ଶିକାର ହୁଅନ୍ତି । ^[୧୩] ତିନି ଚତୁର୍ଥାଂଶ ମହିଳା ଜୀବନର କୌଣସି ନା କୌଣସି ସମୟରେ ଗୋଟିଏ ଥର ସଂକ୍ରମଣ ଭୋଗନ୍ତି । ^[୧୪] କୌଣସି ସଙ୍କଟ ନ ଥିଲେ ବିସ୍ତୃତ ରୋଗ କ୍ୱଚିତ୍ ଦେଖାଯାଏ । ^[୧୫] ଏହି ରୋଗକୁ କ୍ୟାଣ୍ଡିଡୋସିସ୍, ମୋନିଲିଆସିସ୍ ଓ ଓଏଡିଓମାକୋସିସ୍ ନାମ ମଧ୍ୟ ଦିଆଯାଇଥାଏ । ^[୧୬]