ମେଡ୍ରକ୍ସିପ୍ରୋଜେସ୍ଟେରନ ଆସେଟେଟ

ମେଡ୍ରକ୍ସିପ୍ରୋଜେସ୍ଟେରନ ଆସେଟେଟ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Medroxyprogesterone acetate ବା MPA), ବିକ୍ରୟ ନାମ ଡେପୋ-ପ୍ରୋଭେରା/Depo-Provera) ଏକ କୃତ୍ରିମ ପ୍ରଜେସ୍ଟିନ (progestin) ଟାଇପର ହରମୋନ (hormone) ଯାହା କାରଖାନାରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ । ଏହା ଜନ୍ମ ନିରୋଧ (birth control) ନିମନ୍ତେ ଓ ଋତୁବନ୍ଦ ଲକ୍ଷଣ (menopausal symptoms) ଉପସମ ନିମନ୍ତେ ହରମୋନ ବଦଳ ଥେରାପି (hormone replacement therapy) ଭାବରେ ବ୍ୟବ‌ହାର କରାଯାଏ ।ଏଣ୍ଡୋମେଟ୍ରିଓସିସ, ଅସାଧାରଣ ଜରାୟୁ ରକ୍ତସ୍ରାବ (abnormal uterine bleeding), ପାରାଫିଲିଆ (abnormal sexuality in males) ଓ କେତେକ କର୍କଟ ରୋଗର ଚିକିତ୍ସାରେ ଦିଆଯାଏ । ଏହା ପାଟିରେ ବା ମାଂସପେଶୀ ଇଞ୍ଜେକସନ (into a muscle) ବା ଚର୍ମତଳ ଇଞ୍ଜେକସନ (under the skin) ଆକାରରେ ଦିଆଯାଏ ।^[୮]

ମେଡ୍ରକ୍ସିପ୍ରୋଜେସ୍ଟେରନ ଆସେଟେଟ

Clinical data
Trade names	Provera, Depo-Provera, Depo-SubQ Provera 104, Curretab, Cycrin, Farlutal, Gestapuran, Perlutex, Veramix, others[୧]
Synonyms	NSC-26386[୨]
AHFS/Drugs.com	monograph
MedlinePlus	a604039
Pregnancy category	US: X (Contraindicated)
Routes of administration	by mouth, intramuscular, subcutaneous
ATC code	G03AC06 (WHO) G03DA02, L02AB02
Legal status
Legal status	℞ (Prescription only)
Pharmacokinetic data
Bioavailability	99%[୩]
Protein binding	88% (to albumin)[୩]
Elimination half-life	By mouth: 12–33 hours[୪][୫] I.M.: ~50 days[୬] S.C.: ~40 days[୭]
Identifiers
IUPAC name [(6S,8R,9S,10R,13S,14S,17R)-17-acetyl-6,10,13-trimethyl-3-oxo-2,6,7,8,9,11,12,14,15,16-decahydro-1H-cyclopenta[a]phenanthren-17-yl] acetate
CAS Number	71-58-9
PubChem CID	6279
IUPHAR/BPS	2879
DrugBank	DB00603
ChemSpider	6043
UNII	C2QI4IOI2G
KEGG	C08150 Y
ChEBI	CHEBI:6716
ChEMBL	CHEMBL717 Y
ECHA InfoCard	100.000.689
Chemical and physical data
Formula	C24H34O4
Molar mass	386.52 g/mol
3D model (JSmol)	Interactive image
SMILES C[C@H]1C[C@@H]2[C@H](CC[C@]3([C@H]2CC[C@@]3(C(=O)C)OC(=O)C)C)[C@@]4(C1=CC(=O)CC4)C
InChI InChI=InChI=1S/C24H34O4/c1-14-12-18-19(22(4)9-6-17(27)13-21(14)22)7-10-23(5)20(18)8-11-24(23,15(2)25)28-16(3)26/h13-14,18-20H,6-12H2,1-5H3/t14-,18+,19-,20-,22+,23-,24-/m0/s1 Key:PSGAAPLEWMOORI-PEINSRQWSA-N
(verify)

ମେଡ୍ରକ୍ସିପ୍ରୋଜେସ୍ଟେରନ ଆସେଟେଟର ସାଧାରଣ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ଋତୁରୋଧ (no periods), ପେଟ ଯନ୍ତ୍ରଣା, ମୁଣ୍ଡବଥା ଓ ଉଦ୍‌ବେଗ (anxiety) ଇତ୍ୟାଦି ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ । ସାଂଘାତିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ଓଷ୍ଟିଓପୋରୋସିସ, ରକ୍ତ ଜମାଟ (blood clots), ଆଲର୍ଜି ପ୍ରତିକ୍ରିୟା, ଅବସାଦ (depression) ଓ ଯକୃତ ସମସ୍ୟା (liver problems) ଦେଖାଯାଇପାରେ । ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ଦେଲେ ଶିଶୁର ହାନୀ ହୋଇପାରେ । ଦେହରୁ ନିର୍ଗତ ହେଉଥିବାଗୋନାଡୋଟ୍ରପିନ (gonadotropins) କ୍ଷରଣ ଏହା କମେଇ ଦେଇ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହୁଏ ।^[୮]

ସନ ୧୯୫୮ରେ ମେଡ୍ରକ୍ସିପ୍ରୋଜେସ୍ଟେରନ ଆସେଟେଟ ପେଟେଣ୍ଟ ହୋଇଥିଲା ଓ ଡାକ୍ତରୀ ବ୍ୟବ‌ହାର ନିମନ୍ତେ ସ୍ୱୀକୃତ ହୋଇଥିଲା ।^[୯] ଏହାର ନାମ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନର ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକୀୟ ଔଷଧ ଚିଠାରେ (World Health Organization's List of Essential Medicines) ଅଛି ଯାହା ମୌଳିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସିସ୍ଟମ (health system) ନିମନ୍ତେ ଅତି ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ।^[୧୦] ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶମାନଙ୍କରେ (developing world) ଏହି ଔଷଧର ଏକ ଭାଏଲର ମୂଲ୍ୟ ୦.୫୯ରୁ ୧.୫୭ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର ।^[୧୧] ଇଂଲଣ୍ଡରେ ଏହି ଡୋଜର ମୂଲ୍ୟ ପ୍ରାୟ ୬.୦୧ ପାଉଣ୍ଡ । ^[୧୨] ସନ ୨୦୧୫ରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ଏହି ଡୋଜର ମୂଲ୍ୟ ପ୍ରାୟ ୨୫ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାରରୁ କମ୍ ଥିଲା । ^[୧୩]