Марс (варианттæ: Балсафæг[6], Балдзæгъдæг[6][7]) у Хурæй дардмæ цыппæрæм планетæ Хуры системæйы. Тугау ын сырх хуыз кæй ис, уый тыххæй йыл рагон ромаг адæм сæвæрдтой хæсты хуыцау — Марсы ном.
Краткие факты Марс, Æндæр нæмттæ ...
| Планетæ |
| Марс |
|---|
 |
| Æндæр нæмттæ |
Сырх планетæ |
| Перигелий |
2,06655⋅108 км[1][2]
1,381 а. и.[1] |
| Афелий |
2,49232⋅108 км[1][2]
1,666 а. и.[1] |
| Стыр æрдсæмæн (a) |
2,2794382⋅108 км[1][2]
1,523662 а. и.[1]
1,524 зæххон[1] |
| Орбитæйы эксцентриситет (e) |
0,0933941[1][2] |
| Æрзилыны сидерон период |
686,98 зæххон боны
1,8808476 зæххон азы[1][2] |
| Æрзилыны синодон период |
779,94 зæххон боны[2] |
| Орбиталон тагъдад (v) |
24,13 км/с[2]
24,077 км/с[1] |
| Æртаст (i) |
1,85061° (эклиптикæйы фæзоймæ гæсгæ)[2]
5,65° (Хуры экватормæ гæсгæ) |
| Уæлæмæдзог æлхынцъы дæргъад (Ω) |
49,57854° |
| Перицентры аргумент (ω) |
286,46230° |
| Кæй æмбæлццон у |
Хур |
| Æмбæлццæттæ |
2 |
| Полярон æлвæст |
0,00589 (1,76 зæххон) |
| Экваториалон радиус |
3396,2 ± 0,1 км[3]
0,532 зæххон |
| Полярон радиус |
3376,2 ± 0,1 км[3]
0,531 зæххон |
| Рæстæмбис радиус |
3389,5 ± 0,2 км[1][2][3]
0,532 зæххон |
| Уæлцъары фæзуат (S) |
1,4437⋅108 км²[1]
0,283 зæххон |
| Гуырахст (V) |
1,6318⋅1011 км3[1][2]
0,151 зæххон |
| Массæ (m) |
6,4171⋅1023 кг
0,107 зæххон |
| Рæстæмбис æнгомад (ρ) |
3,933 г/см3[1][2]
0,714 зæххон |
| Уæгъдибар хауды атагъдад экваторыл (g) |
3,711 м/с2
0,378 g[1] |
| Фыццаг космосон тагъдад (v1) |
3,55 км/с
0,45 зæххон |
| Дыккаг космосон тагъдад (v2) |
5,03 км/с
0,45 зæххон[1][2] |
| Зилынады экваториалон тагъдад |
868,22 км/сах |
| Зилынады период (T) |
24 сах 37 мин 22,663 сек[1] (24,6229 сах) — æрзилыны сидерон период,
24 сах 39 мин 35,244 сек (24,6597 сах) — рæстæмбис хурон суткæйы дæргъвæтиндзинад[4]. |
| Сæмæны уырдыг |
25,1919°[4] |
| Цæгаты полюсы комкоммæ скаст (α) |
317,681°[2] |
| Цæгаты полюсы азылд (δ) |
52,887°[2] |
| Альбедо |
0,250 (Бонд)[2]
0,150 (геом. альбедо)
0,170[2] |
| Цæстуынон стъалыйон ас |
−2,94 |
| Уæлцъарыл |
−153 °C — +35 °C[5] |
| |
|
| по всей планете |
186 К;
−87 °C[1] |
210 K
(−63 °C)[2] |
268 К;
−5 °C[1] |
|
| Атмосферон æлхъывд |
0,4—0,87 кПа
(4⋅10−3—8,7⋅10−3 атм) |
|
|
| Викикъæбицы медиа |
Закрыть
Атмосферæйæн йæ 95,32 % сты æвзалытуаг газ, азот — 2,7 %, аргон — 1,6 %. Марсы диаметр у 6792,4 км, йæ массæ у Зæххы массæйы 10,7 %. Перигелийы уый баввахс вæййы Хурмæ 207 млн км, афелийы та адард вæййы 249 млн км.
Марсæн ис дыууæ æмбæлццоны — Фобос (гр. φόβος «тас») æмæ Деймос (гр. δείμος «фыртас»). Деймосы диаметр у æрмæст 13 км, Фобосæн та 23 км.
.svg){kind=link}