Синан

Коджа Мимар Синан Агъа кæнæ цыбырæй Синан (райгуырдис 1489-æм азы 15 апреля — амардис 1588-æм азы 17 июлы Стамбулы) у зындгонддæр осмайнаг архитектор (тур. mimar) æмæ инженер, куыста Сулейман Кануни, Селим II æмæ Мурад III султантæн. Уый сарæзта 300 ахсджиаг амаддзагæй фылдæр, стæй бирæ чысылдæр хæдзæрттæ (скъолатæ æмæ а. д.). Йæ ахуыргæнинæгтæ сарæзтой фæстæдæр Султан Ахмеды мæзджыт Стамбулы, Стары-Мост Мостары æмæ ма æндæр бирæ амæддзæгтæ.

Синан
тур. Mimar Sinan арабб. قوجه معمار سنان آغا‎‎
Райгуырды датæ	≈ 1490[1]
Райгуырæны бынат	Агырнас[d], Меликгази[d], Хъайсери, Турк[2]
Мæлæты датæ	1588-æм азы 17 июлы(1588-07-17)[2]
Мæлæты бынат	Константинополь[d], Османты импери[2]
Архайды хуыз	архитектор
Æмкъай	Фатьма Нур[d]
Автограф
Викикъæбицы медиа

Синаны сæйраг шедевр у Мæзджыт Селимийе Эдирнейы, кæд æмæ Сулейманы Мæзджытæй зындгонддæр у (уый тыххæй æмæ ацы мæзджыт Стамбулы и). Мимар Синаны куыстытæ стыр тæваг дардтой архитектурæйы историмæ^[3].

Синан райгуырдис чырыстон бинонты ’хсæн, иуæй-иу иртасджытæм гæсгæ сомихаг уыд^[4][5] кæнæ та грекъаг. 1512-æм азы лæппуйы байстой йæ ныййарджытæй æмæ арвыстой Стамбулмæ, цæмæй дзы янычар суа. Уым райста пысылмон дин æмæ ног ном — Синан (нысан кæны «æрц»). Æрвыст æрцыд математикæ æмæ хъæдæрмæджы куыст ахуыр кæнын, фæлæ йæ зонды руаджы тагъд рæстæджы æххуыс кодта империйы хуыздæр архитектортæн. Ницæмæ кæсгæйæ, архайдта иуæй-иу хæстон балцыты дæр, службæ кодта Австрийы æмæ Багдады^[6]. Сармадзанæй куы æхста знæгты фидæрттæ, уæд ахуыр кодта уыцы амæддзæгтæн сæ лæмæгъдæр рæттæ. Молдавимæ куы абалц кодтой османтæ, Синан тагъд рæстæджы сарæзта цæугæдон Пруты сæрты хид. Афтæмæй йæхи хорз равдыста куыд инженер æмæ архитектор.

1539-æм азы сси султаны кæрты цур сæйраг архитектор, радтой ын цыфæнды бæстыхай фехалыны бар (сахары пъланмæ чи нæ бахаудис, уыдоны ’хсæнæй). Уыцы бынаты Синан куыста 50 азы дæргъы. Канд йæхæдæг бирæ куыстытæ нæ сарæзта, фæлæ ма скодта архитектортæ цæттæ кæныны ахуыры системæ.

Синаны сæйрагдæр куыстытæ

• 
  Шехзадейы Мæзджыт (Стамбул)
• 
  Шехзадейы Мæзджыт мидæгæй
• 
  Мæзджыт Сулейманийе (Стамбул)
• 
  Мæзджыт Селимийе (Эдирне)

Литературæ

• (tr) Çelebi, Sai Mustafa (2004). Book of Buildings : Tezkiretü'l Bünyan Ve Tezkiretü'l-Ebniye (Memoirs of Sinan the Architect). Koç Kültür Sanat Tanıtım ISBN 975-296-017-0
• De Osa, Veronica (1982). Sinan the Turkish Michelangelo. New York: Vantage Press ISBN 0-533-04655-6
• Kuran, Aptullah. (1987). Sinan: The Grand Old Master of Ottoman architecture, Ada Press Publishers. ISBN 0-941469-00-X
• Rogers, J M. (2005). Sinan. I.B. Tauris ISBN 1-84511-096-X
• Saoud, Rabat (2007). Sinan: The Great Ottoman Architect and Urban Designer. Manchester: Foundation for Science, Technology and Civilisation.
• Wilkins, David G. Synan in Van Vynckt (1993), p. 826.