ਸ਼ੁਨ ਕੁਆਂਗ
From Wikipedia, the free encyclopedia
ਸ਼ੁਨ ਕੁਆਂਗ (/ˈʃʊn ˈkwɑːŋ/; ਚੀਨੀ: 荀況; ਪਿਨਯਿਨ: Xún Kuàng [ɕy̌n kʰwɑ̂ŋ]; ਲਗਭਗ 310 ਤੋਂ 235 ਈ.ਪੂ., ਹੋਰ ਲਗਭਗ 314 ਈ.ਪੂ. ਤੋਂ 217 ਈ.ਪੂ.),[1] ਜਿਸਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਨਜ਼ੀ ((/ˈʃʊnˈdziː/; ਚੀਨੀ: 荀子; ਪਿਨਯਿਨ: Xúnzǐ; ਵੇਡ–ਗਾਈਲਜ਼: Hsün-tzu, "Master Xun")) ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਚੀਨੀ ਕਨਫ਼ਿਊਸ਼ਿਆਈ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਸੀ ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਝਗੜਦੇ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਕਾਲ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਸੌ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਸੀ। ਸ਼ੁਨਜ਼ੀ ਕਿਤਾਬ ਉਸਦੀ ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਮੰਨੀ ਗਈ ਹੈ। ਸ਼ੁਨਜ਼ੀ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੇ ਹਾਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੀ ਬਣਤਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਪਾਇਆ ਹੈ, ਪਰ ਤੁੰਗ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਉਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਮੈਨਸ਼ੀਅਸ ਦੇ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਬਹੁਤ ਘਟ ਗਿਆ ਸੀ।[2] ਉਸਨੇ ਕਨਫ਼ਿਊਸ਼ੀਅਸ, ਮੈਨਸ਼ੀਅਸ ਅਤੇ ਜ਼ੁਆਂਗ ਜ਼ੋਊ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮੋਜ਼ੀ, ਹੁਈ ਸ਼ੀ ਅਤੇ ਗੌੌਂਗਸਨ ਲੌਂਗ ਅਤੇ ਚੀਨੀ ਕਾਨੂੰਨਵਾਦੀਆਂ ਸ਼ੈਨ ਬੁਹਾਈ ਅਤੇ ਸ਼ੈਨ ਡਾਓ ਦੀਆਂ ਸ਼ਖ਼ਸ਼ੀਅਤਾਂ ਤੱਕ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।[3] ਸ਼ੁਨਜ਼ੀ ਨੇ ਲਾਓਜ਼ੀ ਦੇ ਨਾਮ ਦਾ ਮੁੱਢਲੀ ਚੀਨੀ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਸੀ,[4] ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਤਾਓਵਾਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਕ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਨਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।[5]
ਸ਼ੁਨ ਕੁਆਂਗ | |
---|---|
ਜਨਮ | ਲਗਭਗ 313 ਈ.ਪੂ. ਜ਼ਾਓ ਦਾ ਰਾਜ |
ਮੌਤ | ਲਗਭਗ 238 ਈ.ਪੂ. (ਉਮਰ 74–75) ਚੂ ਦਾ ਰਾਜ |
ਪੇਸ਼ਾ | ਕਨਫ਼ਿਊਸ਼ਿਅਸਵਾਦ ਫ਼ਿਲਾਸਫ਼ਰ |
ਵਿਰੋਧੀ | ਮੈਨਸ਼ੀਅਸ, ਜ਼ੀਸੀ |