ਅਪਰਨਾ ਦੱਤਾ ਗੁਪਤਾ

ਪ੍ਰੋ. ਅਪਰਨਾ ਦੱਤਾ ਗੁਪਤਾ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਜੀਵਨ-ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਹੈ। 11 ਮਈ 1953 ਨੂੰ ਜਨਮੀ ਅਪਰਨਾ ਦੱਤਾ ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਬਨਾਰਸ ਹਿੰਦੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਬੈਚਲਰ, ਮਾਸਟਰ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰੇਟ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਅਤੇ 25 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੀਐਚਡੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਹ ਫੁਲਬ੍ਰਾਈਟ ਸਕਾਲਰ (1984-1985), ਇੰਡੋ-ਜਰਮਨ ਐਕਸਚੇਂਜ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਫੈਲੋ (1991), INSA-ਚੈੱਕ ਅਕੈਡਮੀ ਐਕਸਚੇਂਜ ਫੈਲੋ (2000), DST-DAAD ਪਰਸਨਲ ਐਕਸਚੇਂਜ ਫੈਲੋ (1999-2003), INSA-DFG ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਐਕਸਚੇਂਜ ਫੈਲੋ (2008) ਅਤੇ INSA-JSPS ਦੁਵੱਲੀ ਐਕਸਚੇਂਜ ਫੈਲੋ (2012) ਸੀ।। ਉਹ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਾਇੰਸ ਅਕੈਡਮੀ (FNA), ਇੰਡੀਅਨ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸਜ਼ (FASc), ਅਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸਜ਼ (FNASc) ਦੀ ਇੱਕ ਚੁਣੀ ਹੋਈ ਫੈਲੋ ਵੀ ਹੈ।

ਸਿੱਖਿਆ

ਬਨਾਰਸ ਹਿੰਦੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਵਾਰਾਨਸੀ ਤੋਂ ਐਫ.ਐਨ.ਏ., ਐਫ.ਏ.ਐਸਸੀ, ਐਫ ਏ ਏ ਪੀ ਐਸ, ਪੀਐਚ.ਡੀ ਆਦਿ ਉਚ-ਉਪਾਧੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ।^[1] ਉਸ ਦੀ ਖੋਜ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ, ਵਿਕਾਸ ਸੰਬੰਧੀ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਐਂਡੋਕਰੀਨੋਲੋਜੀ 'ਤੇ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਕੀੜਿਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਕੀਟ ਸਰੀਰ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਨਾਵਲ ਯੋਗਦਾਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਕਿ ਕੀੜੇ ਦੀ ਚਰਬੀ ਦਾ ਸਰੀਰ ਹੈਕਸਾਮੇਰਿਨ ਜੀਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਪ੍ਰਗਟ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਦੁਆਰਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਦੁਆਰਾ ਵੱਖ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨਰ ਸਹਾਇਕ-ਗਲੈਂਡਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਜਨਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਕਰੀਅਰ

ਉਹ ਫੁਲਬ੍ਰਾਈਟ ਸਕਾਲਰ ਅਤੇ ਵਿਜ਼ਿਟਿੰਗ ਸਾਇੰਟਿਸਟ, ਬਾਇਓਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ, ਮਾਰਕੁਏਟ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਮਿਲਵਾਕੀ, ਯੂਐਸਏ (1984–1985) ਸੀ। ਉਹ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਬਾਇਓਟੈਕਨਾਲੋਜੀ (2003-2006) ਦੀ ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਰ ਸੀ ਅਤੇ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪਸ਼ੂ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ (2003-2007) ਦੇ ਮੁਖੀ ਵਜੋਂ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।

ਖੋਜ ਨੁਕਤੇ

ਉਹ ਕੀਟ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਉੱਤਮ ਅਧਿਆਪਕ ਅਤੇ ਜਾਣੀ-ਪਛਾਣੀ ਖੋਜਕਰਤਾ ਹੈ ਅਤੇ 35 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਵਿਲੱਖਣ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੀੜਿਆਂ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਮੂਹ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸਟੋਰ ਕੀਤੇ ਅਨਾਜ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਕੀੜੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਜੀਵ-ਰਸਾਇਣਕ ਅਤੇ ਅਣੂ ਦੇ ਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਸਦੇ ਅਧਿਐਨਾਂ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਜੀਨਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਅਤੇ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਸਰੀਰਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਹਾਰਮੋਨਲ ਨਿਯਮ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਖੋਜ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਦੀ ਹੈ (i) ਚਰਬੀ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਹੈਕਸਾਮੇਰਿਨ ਜੀਨ ਦੇ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਅਤੇ ਪੋਸਟਮਬ੍ਰਾਇਓਨਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹਾਰਮੋਨਲ ਨਿਯਮ, (ii) ਵੱਖ-ਵੱਖ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਦੁਆਰਾ ਹੈਕਸਾਮੇਰਿਨ ਦੀ ਝਿੱਲੀ ਦੇ ਰੀਸੈਪਟਰ ਵਿੱਚੋਲੇਕਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕਤਾ, ਪ੍ਰਜਨਨ, ਰੇਸ਼ਮ ਅਤੇ ਰੂਪਾਂਤਰਣ ਦੌਰਾਨ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ, (iii) ) ਇਮਿਊਨ ਫੰਕਸ਼ਨ ਵਾਲੇ ਨਾਵਲ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ, (iv) ਲਾਰਵਲ ਮਿਡਗਟ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਿਸਰਲ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਬੇਸਿਲਸ ਥੁਰਿੰਗਿਏਨਸਿਸ ਕ੍ਰਾਈ ਟੌਕਸਿਨ ਬਾਈਡਿੰਗ ਰੀਸੈਪਟਰਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਅਤੇ (v) ਵੱਖ-ਵੱਖ ਲੇਪੀਡੋਪਸਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬੀਟੀ ਟੌਕਸਿਨਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਆਧਾਰ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ। ਉਸ ਦੇ ਸਮੂਹ ਨੇ ਕਈ ਉਮੀਦਵਾਰ ਜੀਨਾਂ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰੀ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਜਾਂ ਤਾਂ ਅਣੂ ਅਤੇ/ਜਾਂ ਵਿਕਾਸ ਰੈਗੂਲੇਟਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਜਾਂ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕੀੜੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਪ੍ਰਜਨਨ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਪੁਰਸਕਾਰ ਅਤੇ ਉਪਾਧੀਆਂ

• ਆਈਐਨਐਸਏ-ਜੇਐਸਪੀਐਸ ਬੀਲਾਟਰਲ ਐਕਸਚੇਂਜ ਫੈਲੋ, ਮੀਆਜ਼ਾਕੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਜਾਪਾਨ(2012)
• ਆਈਐਨਐਸਏ- ਡੀਐਫਜੀ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਐਕਸਚੇਂਜ ਫੈਲੋ, ਹਮਬਰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਜਰਨਮੀ (2008)
• ਡੀਐਸਟੀ-ਡੀਏਏਡੀ ਐਕਸਚੇਂਜ ਫੈਲੋ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ ਵੂਅਰਜ਼ਬਰਗ, ਜਰਮਨੀ (1999-2003)
• ਆਈਐਨਐਸਏ- ਐਕਸਚੇਂਜ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ, ਸਜ਼ੈਕ ਅਕਾਦਮੀ ਆਫ ਸਾਇੰਸਜ (2000)
• ਇੰਡੋ-ਜਰਮਨ ਐਕਸਚੇਂਜ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਫੈਲੋ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ ਟੁਬਿੰਗਨ,ਜਰਮਨ (1991)
• ਫੂਲਬਰਾਇਟ ਸਕਾਲਰ ਐਂਡ ਵਿਜੀਟਿੰਗ ਸਾਇਟਿੰਸਟ, ਡਪਾਰਟਮੈਂਟ ਆਫ ਬਾਇੳਲਾਜੀ, ਮਿਲਵਾਉਕੀ, ਯੂਐਸਏ(1984-85)
• ਕੂਆਰਡੀਨੇਟਰ, ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਬਾਇੳਟੈਕਨਾਲਜੀ (2003-2006)^[2]