ਆਈਸੋਟੋਪ

ਸਮਸਥਾਨਕ ਜਿਹਨਾਂ ਤੱਤਾ ਦੇ ਪਰਮਾਣੂ ਦੀ ਪਰਮਾਣੂ ਸੰਖਿਆ ਸਮਾਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਪੁੰਜ ਸੰਖਿਆ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਮਸਥਾਨਕ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਸਮਸਥਾਨਕ ਰੇਡੀਓ ਐਕਟਿਵ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਉਦਾਹਰਨ

• ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਦੇ ਤਿੰਂਨ ਪਰਮਾਣੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਰੋਟੀਅਮ ₁¹H, ਡਿਊਟੀਰੀਅਮ ₁²H ਜਾਂ Dਅਤੇ ਟ੍ਰਿਟੀਅਮ ₁³H ਜਾਂ T। ਹਰੇਕ ਦੀ ਪਰਮਾਣੂ ਸੰਖਿਆ ਸਮਾਨ ਹੈ ਪਰ ਪੁੰਜ ਸੰਖਿਆ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 1, 2 ਅਤੇ 3 ਹੈ।
• ਕਲੋਰੀਨ ਦੇ ਦੋ ਸਮਸਥਾਨਕ ਦੋ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ₁₇³⁵Clਅਤੇ ₁₇³⁷Cl
• ਕਾਰਬਨ ਦੇ ਵੀ ਤਿੰਨ ਸਮਸਥਾਨਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ₆¹²C, ₆¹³C ਅਤੇ ₆¹⁴C
• ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਦੇ ਦੋ ਸਮਸਥਾਨਕ ਹੁੰਦੇ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ₉₂²³⁵U ਅਤੇ ₉₂²³⁷U ਹਨ।^[1]

ਲਾਭ

ਕੁਝ ਸਮਸਥਾਨਕ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਗੁਣ ਹੋਣ ਕਰ ਕੇ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

• ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮਸਥਾਨਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪਰਮਾਣੂ ਭੱਠੀ ਵਿੱਚ ਬਾਲਣ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
• ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਕੋਬਾਲਟ ਦੇ ਸਮਸਥਾਨਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
• ਥਾਇਰਾੱਈਡ ਰੋਗ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਆਇਓਡੀਨ ਦੇ ਸਮਸਥਾਨਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।