ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਰੋਪੜ

ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਰੋਪੜ (ਸੰਖੇਪ: ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ. ਰੋਪੜ ਜਾਂ ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ.-ਆਰ.ਪੀ.ਆਰ.), ਇੱਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ, ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾ ਹੈ, ਜੋ ਰੂਪਨਗਰ, ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਤਕਨੀਕੀ ਸੰਸਥਾਨ (ਆਈ ਆਈ ਟੀ)^[1] ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਅੱਠਵੀਂ ਨਵੀਂ ਸੰਸਥਾ ਹੈ, ਜੋ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੋਤ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲੇ (MHRD), ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅਧੀਨ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ (ਸੋਧ) ਐਕਟ, 2011^[2] ਪਹੁੰਚ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਤਕਨੀਕੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬਣਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸੰਸਥਾ ਵੱਖ ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅਤਿ ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨੀਕੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਅਤੇ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦੇ ਨਵੀਨਤਮ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦਿਆਂ ਗਿਆਨ ਦੇ ਸੰਚਾਰਣ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਇੱਕ ਚੋਟੀ ਦੇ ਤਕਨੀਕੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਤ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।

ਇਤਿਹਾਸ

ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ ਰੋਪੜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਐਮ.ਐਚ.ਆਰ.ਡੀ. ਦੁਆਰਾ 2008 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਅਕਾਦਮਿਕ ਸੈਸ਼ਨ 2008-2009 ਦੀਆਂ ਕਲਾਸਾਂ ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ. ਦਿੱਲੀ ਵਿਖੇ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਨੇ ਅਗਸਤ 2009 ਵਿੱਚ ਰੂਪਨਗਰ ਵਿਚਲੇ ਆਪਣੇ ਟਰਾਂਜਿਟ ਕੈਂਪਸ ਤੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।^[3][4]

ਕੈਂਪਸ

ਸੰਸਥਾ ਇਸ ਸਮੇਂ ਰੂਪਨਗਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਤਿੰਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕੈਂਪਸਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਪਾਰਗਮਨ ਕੈਂਪਸ I

ਟ੍ਰਾਂਜ਼ਿਟ ਕੈਂਪਸ I ਦਾ ਮੁੱਖ ਵਿੱਦਿਅਕ ਬਲਾਕ

ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ. ਰੋਪੜ ਦਾ ਟਰਾਂਜਿਟ ਕੈਂਪਸ I ਸਾਬਕਾ ਮਹਿਲਾ ਪੌਲੀਟੈਕਨਿਕ, ਰੂਪਨਗਰ ਹੈ। ਮਹਿਲਾ ਪੌਲੀਟੈਕਨਿਕ, ਰੋਪੜ ਦੀਆਂ ਵਿਦਿਅਕ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦਾ ਨਵੀਨੀਕਰਣ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਇਸ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਹੋਸਟਲ ਹਨ: ਤਿੰਨ ਮੁੰਡਿਆਂ ਲਈ (ਬੁਧ, ਜੁਪੀਟਰ ਅਤੇ ਨੇਪਚਿਊਨ ਹਾਊਸ) ਅਤੇ ਇੱਕ ਲੜਕੀਆਂ ਲਈ (ਵੀਨਸ ਹਾਊਸ)। ਹੋਸਟਲਾਂ ਦੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਇੱਕ ਕਮੇਟੀ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ, ਫੈਕਲਟੀ ਮੈਂਬਰ (ਵਾਰਡਨ ਵਜੋਂ) ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਸਟਾਫ (ਕੇਅਰਟੇਕਰ, ਦਫਤਰ ਦੇ ਮੁਖੀ) ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਇਸ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਮੇਂ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਕੇਂਦਰੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਡਾਕਘਰ ਅਤੇ ਸਟੇਟ ਬੈਂਕ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਖਾ ਵੀ ਹੈ।

ਖੇਡ ਸਹੂਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਕਟ ਦਾ ਮੈਦਾਨ, ਤਿੰਨ ਟੈਨਿਸ ਕੋਰਟ, ਇੱਕ ਫੁੱਟਬਾਲ ਦਾ ਮੈਦਾਨ, ਇੱਕ ਜਿਮਨੇਜ਼ੀਅਮ, ਇੱਕ ਬਾਸਕਟਬਾਲ ਕੋਰਟ, ਦੋ ਵਾਲੀਬਾਲ ਕੋਰਟ ਅਤੇ ਕਈ ਐਥਲੈਟਿਕਸ ਲਈ ਕਈ ਸਹੂਲਤਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸਟੂਡੈਂਟਸ ਐਕਟੀਵਿਟੀ ਸੈਂਟਰ (SAC) ਕੋਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਕਲੱਬਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਜਿਮਨੇਜ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਕਮਰੇ ਹਨ।

ਪਾਰਗਮਨ ਕੈਂਪਸ II

ਸੀਟਾਂ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੋਤ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਐਚਆਰਡੀ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਸੰਸਥਾ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਧੂ ਆਵਾਜਾਈ ਕੈਂਪਸ ਤੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਕੈਂਪਸ ਨੀਲਿਟ ਰੋਪੜ ਦੁਆਰਾ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਰਾਏ ਤੇ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸਥਾਈ ਕੈਂਪਸ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਅਕਾਦਮਿਕ ਖੇਤਰ ਦੇ ਨਾਲ, ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਹੋਸਟਲ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਫੈਕਲਟੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਹਨ।

ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਆਉਣ-ਜਾਣ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਬੱਸਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਦੋ ਟਰਾਂਜ਼ਿਟ ਕੈਂਪਸਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਚਲਦੀਆਂ ਹਨ।

ਟ੍ਰਾਂਜ਼ਿਟ ਕੈਂਪਸ I ਦੇ ਅੰਦਰ ਫੁੱਟਬਾਲ ਦਾ ਮੈਦਾਨ

ਸਥਾਈ ਕੈਂਪਸ

ਆਈਆਈਟੀ ਰੋਪੜ ਜੂਨ 2019 ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਸਥਾਈ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।^[5] ਸੰਸਥਾ ਨੇ ਜੁਲਾਈ 2018 ਤੋਂ ਇਸ ਦੇ ਸਥਾਈ ਕੈਂਪਸ ਤੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਕੈਂਪਸ ਦੇ ਕੁਝ ਪੜਾਅ ਅਜੇ ਵੀ ਨਿਰਮਾਣ ਅਧੀਨ ਹਨ। ਕੈਂਪਸ ਉਸ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਬਿਰਲਾ ਸੀਡ ਫਾਰਮਜ਼ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ 525 acres (2.12 km²) ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਸਥਾਈ ਕੈਂਪਸ ਲਈ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ 24 ਫਰਵਰੀ 2009 ਨੂੰ ਕੇਂਦਰੀ ਮਨੁੱਖੀ ਵਿਕਾਸ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਅਰਜੁਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। ਇਕਰਾਰਨਾਮਾ ਸੀਪੀਡਬਲਯੂਡੀ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬੈਂਕਾਕ ਅਧਾਰਤ ਉਸਾਰੀ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਸੌਂਪਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।^[6] ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਾਇੰਸ ਵਿਭਾਗ ਜੁਲਾਈ 2018 ਵਿੱਚ ਇਸ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦਫ਼ਤਰ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ 17 ਜੂਨ 2018 ਨੂੰ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜੂਨ 2019 ਵਿੱਚ, ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ, ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਾਇੰਸ ਅਤੇ ਮਕੈਨੀਕਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਵਿਭਾਗ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਥਾਈ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਗਏ।

ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ

ਸੰਸਥਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਮੇਂ 10 ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ 1 ਬਹੁ-ਅਨੁਸ਼ਾਸਨੀ ਕੇਂਦਰ ਹੈ।^[7] ਵਿਭਾਗ ਹਨ:

• ਕੈਮੀਕਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
• ਰਸਾਇਣ
• ਸਿਵਲ ਇੰਜੀਨਿਅਰੀ
• ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਾਇੰਸ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
• ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕਲ ਇੰਜਿਨੀਰਿੰਗ
• ਧਾਤੂ ਅਤੇ ਸਮੱਗਰੀ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
• ਮਨੁੱਖਤਾ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ
• ਗਣਿਤ
• ਜੰਤਰਿਕ ਇੰਜੀਨਿਅਰੀ
• ਭੌਤਿਕੀ

ਬਾਇਓਮੈਡੀਕਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਹੁ-ਅਨੁਸ਼ਾਸਨੀ ਕੇਂਦਰ ਹੈ।

ਵਿਦਿਅਕ

ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ

ਸੰਸਥਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੌਜੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਿਆਂ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਜੇਈਈ ਐਡਵਾਂਸਡ ਦੁਆਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।^[8] ਇੰਸਟੀਚਿਟ ਐਮ.ਟੈਕ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਿਆਂ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਡਿਗਰੀਆਂ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਐਮ.ਐੱਸ.ਸੀ. (ਖੋਜ) ਵੱਖ ਵੱਖ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਐਮ.ਐੱਸ.ਸੀ. ਮੁੱਢਲੇ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਅਤੇ^[9] ਵੱਖ ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪੀ.ਐਚ.ਡੀ. ਕੋਰਸ ਵੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।^[10]

ਅਲੂਮਨੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ

ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ. ਰੋਪੜ ਐਲੂਮਨੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1 ਫਰਵਰੀ 2013 ਨੂੰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸਾਬਕਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਰੁਚੀ ਲੈਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ, ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਤਾਕਤ ਤੋਂ ਤਾਕਤ ਤਕ ਵਧਦੀ ਗਈ ਹੈ, ਨਿਯਮਿਤ ਰੂਪ ਤੋਂ ਅਲੂਮਨੀ ਅਤੇ ਅਲਮਾ ਮੈਟਰ ਵਿਚਾਲੇ ਆਪਸੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਆਪਸੀ ਤਾਲਮੇਲ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਲਈ ਕਈ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।^[11]