ਐਨਾ ਐਟਕਿੰਜ਼

ਐਨਾ ਐਟਕਿੰਜ਼ (16 ਮਾਰਚ 1799 – 9 ਜੂਨ 1871^[1]) ਇੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਪੌਦਾ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਫੋਟੋਗਰਾਫ਼ਰ ਸੀ। ਅਕਸਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਫੋਟੋਗਰਾਫ਼ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵਾਲੀ ਪੁਸਤਕ ਛਾਪਣ ਵਾਲੀ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਿਅਕਤੀ ਸੀ।^[2][3][4] ਕੁਝ ਸਰੋਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਫੋਟੋਗਰਾਫ਼ ਖਿੱਚਣ ਵਾਲੀ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਸੀ।^[3][4][5][6]

ਐਨਾ ਐਟਕਿੰਜ਼ ਦੀ ਤਸਵੀਰ, 1861

ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ

ਐਟਕਿੰਜ਼ ਦਾ ਜਨਮ 1799 ਵਿੱਚ ਟੋਨਬਰਿ, ਕੈਂਟ, ਯੂ।ਕੇ। ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ।^[1] ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਹੈਸਟਰ ਐਨੀ ਚਿਲਡਰਨ ਬੱਚੀ ਜੰਮਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਅਤੇ 1800 ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।^[5] ਐਨਾ ਆਪਣਾ ਪਿਤਾ ਜੌਨ ਜਾਰਜ ਚਿਲਡਰਨ ਦੇ ਕਰੀਬ ਹੋ ਗਈ।^[7] ਉਸ ਸਮੇਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇੱਕ ਔਰਤ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਐਨਾ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿਲੱਖਣ ਰਹੀ।^[8] ਇਸ ਦੀਆਂ ਖੁਣੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਿੱਪੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਲਮਾਰਕ ਦੀ ਪੁਸਤਕ Genera of Shells ਦੇ ਅਨੁਵਾਦ ਸਮੇਂ ਚਿੱਤਰਾਂ ਨਾਲ ਸਮਝਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ।^[8][9] 1825 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਲੰਡਨ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇੱਕ ਵਪਾਰੀ ਜੌਹਨ ਪਲੀ ਅਟਕਿੰਜ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਉਹ ਸੇਨਨਯੈਕਸ, ਕੈਂਟ ਦੇ ਐਟਕਿੰਜ ਪਰਿਵਾਰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਹਾਲਸਟੇਡ ਪਲੇਸ ਚਲੇ^[8] ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੋਈ ਬੱਚੇ ਨਹੀਂ ਸਨ^[10] ਐਟਕਿੰਜ ਨੇ ਬੌਟਨੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਦਿਲਚਸਪੀਆਂ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕੀਤਾ, ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ ਸੁੱਕੀਆਂ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਕੇ। ਇਹ ਸੰਭਵ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਫੋਟੋਕਾਰਡ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ^[8]।1839 ਵਿੱਚ ਉਹ ਲੰਡਨ ਬੋਟੈਨੀਕਲ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਚੁਣੀ ਗਈ ਸੀ।^[11]

ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ

ਅੰਟਾ ਐਟਕਿੰਜ ਨੇ ਟੈੱਲਬੋਟ ਤੋਂ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਦੋ ਖੋਜਾਂ ਬਾਰੇ ਸਿੱਖਿਆ:"ਫੋਟੋੋਜਨਿਕ ਡਰਾਇੰਗ" ਤਕਨੀਕ (ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਬਜੈਕਟ ਪ੍ਰਕਾਸ਼-ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਕਾਗਜ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਸੂਰਜ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਖਿੱਚਣ ਲਈ ਹੈ) ਅਤੇ ਕੈਲੋਟਾਈਪ।^[12][13] 1841 ਤਕ ਐਟਕਿੰਜ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕੈਮਰੇ ਤਕ ਪਹੁੰਚ ਹੋਈ ਸੀ।^[8] ਕੁਝ ਸ੍ਰੋਤਾਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਐਟਕਿੰਜ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਰ ਸੀ।ਹੋਰ ਸਰੋਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਕਾਂਸਟੈਨਸ ਫਾਕਸ ਟੈੱਲਬੋਟ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਰ ਹੈ।^{[3][4][5][6][14]} ਐਨਾ ਐਟਕਿੰਜ ਦੁਆਰਾ ਕੋਈ ਕੈਮਰੇ ਆਧਾਰਿਤ ਤਸਵੀਰਾਂ ਨਹੀਂ ਹਨ।^{[3][4][5][6][14]} ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਾਨਸਟੈਨਸ ਤਾਲਬੋਟ^[15] ਦੁਆਰਾ ਕੋਈ ਵੀ ਫੋਟੋਆਂ ਬਚੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਦਾ ਹੱਲ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ।

ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਅਲਗਾ ਦੀਆਂ ਫੋਟੋਆਂ: ਸਿਆਨੋਟਾਈਪ ਪ੍ਰਭਾਵ

A

ਐਟਕਿੰਜ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਦੋਸਤ ਸਰ ਜੌਹਨ ਹਦਰਸਲ ਨੇ 1842 ਵਿੱਚ ਸਲਾਈਨੋਟਿਪ ਫ਼ੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ਿਕ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਆ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ।^[1] ਇੱਕ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਦਰ, ਐਟਕਿੰਜ ਨੇ ਸਲਾਈਨਟਿਪ ਪੇਪਰ ਬਣਾ ਕੇ ਐਲਗੀ (ਖਾਸ ਤੌਰ ਤੇ, ਸੀਵੈਡ) ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ^[1] ਜੋ ਕਿ ਅਣਪੁੱਛੇ ਸੁੱਕ-ਐਲਗੀ ਮੂਲ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਸਾਈਨੋਟਿਪ ਪੇਪਰ 'ਤੇ ਰੱਖ ਕੇ "ਛਪਾਈ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਸੀ"। ਐਟਕਿੰਜ ਨੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਐਲਗੀ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਿਸ਼ਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਫੋਟੋਕਾਰਡ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ: ਅਕਤੂਬਰ 1843 ਵਿੱਚ ਸਾਈਨੋਟਾਈਪਸ ਇਮਪ੍ਰੇਸਨਜ਼।

Detail of title page of Photographs of British Algae: Cyanotype Impressions

ਹਾਲਾਂਕਿ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਤੌਰ ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ, ਕੁਝ ਸੀਮਿਤ ਕਾਪੀਆਂ ਅਤੇ ਹੱਥ ਲਿਖਤ ਟੈਕਸਟ ਨਾਲ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਐਲਗੀ ਦੇ ਫੋਟੋ: ਸਿਆਨੋਟਾਈਪ ਇਮਪ੍ਰੇਸਨਸ ਨੂੰ ਫੋਟੋ ਸੰਬੰਧੀ ਤਸਵੀਰਾਂ ਨਾਲ ਦਰਸਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਪਹਿਲੀ ਕਿਤਾਬ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ^{[2][3][4][16]} ਅੱਠ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ, ਜੂਨ 1844 ਵਿਚ, ਵਿਲੀਅਮ ਹੈਨਰੀ ਫਾਕਸ ਟੈੱਲਬੋਟ ਦੀ 'ਦਿ ਪੈਨਸਿਲ ਆਫ਼ ਨੇਚਰ' ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਛੁੱਟੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਉਹ ਕਿਤਾਬ "ਵਪਾਰਕ ਤੌਰ ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਤਸਵੀਰ-ਕ੍ਰਮਬੱਧ ਕਿਤਾਬ ਸੀ" ਜਾਂ "ਪਹਿਲੀ ਛਪਾਈ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਪੁਸਤਕਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤਸਵੀਰਾਂ ਸਨ^[17] ਐਟਕੀਨਜ਼ ਨੇ ਬਰਤਾਨੀਆ ਐਲਗੀ ਦੀਆਂ ਕੁੱਲ ਤਿੰਨ ਖੰਡਾਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕੀਤਾ: 1843 ਅਤੇ 1853 ਵਿਚਕਾਰ ਸਿਆਨੋਟੈਪ ਇਪ੍ਰੈਂਸ਼ਨਸ।ਸੰਪੂਰਨਤਾ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ, ਸਿਰਫ 17 ਕਾਪੀਆਂ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।ਕਾਪੀਆਂ ਹੁਣ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਦੂਜੀਆਂ ਵਿੱਚ:

ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ, ਲੰਡਨ, ਜੋ ਇਸਦੀ ਕਾਪੀ ਦੇ 429 ਸਫ਼ਿਆਂ ਦੀ ਸਕੈਨ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਂਦੀ ਹੈ (ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਾਧੂ ਪਲੇਟ ਹਨ) ਆਨਲਾਈਨ ਉਸਨੇ 1843 ਅਤੇ 1853 ਦੇ^[18] ਦਰਮਿਆਨ ਜੇ.ਈ. ਗਰੇ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਵਲੋਂ ਇਹ ਵਾਲੀਅਮ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ। 1 ਕੈਲਵਿੰਗਓਵ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ ਐਂਡ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ, ਗਲਾਸਗੋ, ਸਕੌਟਲੈਂਡ।^[19] 2 ਮੇਟਰੋਪੋਲੀਟਨ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਆਫ ਆਰਟ, ਨਿਊਯਾਰਕ।^[19] 3 ਨਿਊਯਾਰਕ ਪਬਲਿਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ, ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਦੀ ਕਾਪੀ ਦੇ 285 ਪੰਨਿਆਂ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਆਨਲਾਈਨ।^[20] 4 ਰਾਇਲ ਸੁਸਾਇਟੀ, ਲੰਡਨ, ਜਿਸ ਦੀ ਨਕਲ 403 ਪੰਨਿਆਂ ਅਤੇ 389 ਪਲੇਟਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਨੂੰ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦੀ ਇਕਮਾਤਰ ਮੌਜੂਦਾ ਕਾਪੀ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਐਟਕਿੰਜ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।^[21][22]

ਕਿਤਾਬ ਸੂਚੀ

• ਕਰਨਲ। ਇੱਕ ਫੈਸ਼ਨਪ੍ਰਸਤ ਜੀਵਨ ਦੀ ਕਥਾ। (The Colonel। A story of fashionable life।) (1853)
• Murder will out। A story of real life (1859)

ਪ੍ਰਚੱਲਿਤ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ

16 ਮਾਰਚ 2015 ਨੂੰ ਐਨਾ ਦੇ 216ਵੇਂ ਜਨਮ ਦਿਨ ਉੱਤੇ ਗੂਗਲ ਦੁਆਰਾ ਮੁੱਖ ਸਫ਼ੇ ਉੱਤੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦੀ ਨੀਲੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ।^[23]