ਕਲੀ

ਬਾਟਨੀ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਕਲੀ ਹੈ, ਇੱਕ ਅਵਿਕਸਿਤ ਜਾਂ ਭਰੂਣ ਟੂਸੇ ਨੂੰ ਕਲੀ (bud) ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਕਿਸੇ ਪੱਤੇ ਦੇ ਐਕਸਲ (axil) ਉੱਤੇ ਜਾਂ ਤਣੇ ਦੀ ਧੁਰ ਨੋਕ ਉੱਤੇ ਉੱਗਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਬਣੀ, ਇੱਕ ਕਲੀ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸੁਪਤ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਾਂ ਇਹ ਤੁਰਤ ਲਗਰ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਫੁੱਲ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਨਵੀਂ ਟਾਹਣੀ।  ਇਹ ਪਦ, ਜ਼ੂਆਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਸਰੀਰ ਤੇ ਫੁੱਟੀ ਕੋਈ ਅਜਿਹੀ ਚੀਜ਼ ਹੁੰਦੀ, ਜੋ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।

Fagus sylvatica ਕਲੀ 

ਉੱਡਦੀ ਉੱਡਦੀ ਝਾਤ

 ਹਲਸੀਆ ਕੈਰੋਲੀਨਾ ਦੀ ਇੱਕ ਫੁੱਲਦਾਰ ਕਲੀ 

ਕਲੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ

ਬੂਟਾ ਕਲੀਆਂ ਦਾ ਵਰਗੀਕਰਨ

 Ficus carica ਟਰਮੀਨਲ, ਬਨਸਪਤੀ ਕਲੀ

• ਸਥਿਤੀ ਲਈ:
  • ਟਰਮੀਨਲ, ਜਦ ਇੱਕ ਤਣੇ ਦੀ ਸਿਖਰ ਤੇ ਸਥਿਤ ਸੰਕੇਤ ਦੇ (apical ਬਰਾਬਰ ਹੈ, ਪਰ, ਬੂਟੇ ਦੇ ਸਿਖਰ ਤੇ ਇੱਕ ਦੇ ਲਈ ਰਾਖਵੀਂ);
  • ਐਕਸਲੀ, ਜਦ ਇੱਕ ਪੱਤਾ ਦੇ ਐਕਸਲ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ (ਪਾਸੇ ਵਾਲੀ ਬਰਾਬਰ ਹੈ ਪਰ ਕੁਝ adventitious ਕਲੀਆਂ ਵੀ   ਪਾਸੇ ਵਾਲਿਆਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ);
  • adventitious, ਜਦ ਕਿਤੇ ਹੋਰ ਹੋਣ, ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਤਣੇ ਤੇ ਜਾਂ ਜੜ੍ ਤੇ (ਕੁਝ adventitious ਕਲੀਆਂ ਐਕਸਲੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਸੱਕ ਹੇਠ ਲੁਕੀਆਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਹੋਰ adventitious ਕਲੀਆਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਵੀਆਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ).
• ਦਰਜੇ ਅਨੁਸਾਰ:
  • ਸ਼ਰੀਕ, ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਲੀ (ਐਕਸਲੀ ਜਾਂ ਟਰਮੀਨਲ) ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਬਣੀਆਂ ਸੈਕੰਡਰੀ ਕਲੀਆਂ ;
  • ਅਰਾਮ ਕਰਦੀਆਂ, ਕਲੀਆਂ  ਜੋ ਵਾਧਾ ਰੁੱਤ ਦੇ ਅੰਤ ਤੇ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਅਗਲੀ ਵਾਧਾ ਰੁੱਤ ਤੱਕ ਸੁਪਤ ਪਈਆਂ ਰਹਿਣਗੀਆਂ;
  • ਸੁਪਤ ਜਾਂ ਬਾਤਨ ਕਲੀਆਂ ਜਿਹਨਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਲੰਮੀ ਦੇਰ ਦੇ ਲਈ ਰੁੱਕ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਪਦ ਆਰਾਮ ਕਰਦੀਆਂ  ਕਲੀਆਂ ਦੇ ਸਮਾਰਥੀ ਵਰਤ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਬਿਹਤਰ ਵਰਤੋਂ ਸਾਲਾਂ ਬਧੀ ਉਡੀਕ ਕਰਦੀਆਂ ਅਵਿਕਸਿਤ ਕਲੀਆਂ ਲਈ ਹੈ, ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, epicormic ਕਲੀਆਂ;
  • ਸੂਡੋ ਟਰਮੀਨਲ, ਇੱਕ ਐਕਸਲੀ ਕਲੀ ਜੋ ਟਰਮੀਨਲ ਕਲੀ ਦਾ ਫੰਕਸ਼ਨ ਧਾਰਨ ਕਰ ਲਵੇ (ਉਹਨਾਂ ਸਪੀਸੀਆਂ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਜਿਹਨਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ sympodial ਹੈ: ਟਰਮੀਨਲ ਕਲੀ ਮਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨੇੜਲੀ ਐਕਸਲੀ ਕਲੀ ਉਸਦੀ ਥਾਂ ਲੈ ਲੈਂਦੀ ਹੈ, ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ ਬੀਚ, ਪਰਸੀਮੋਨ, Platanus ਦਾ sympodial ਵਿਕਾਸ ਹੈ)।
• ਰੂਪਵਿਗਿਆਨ ਲਈ:
  • ਪੇਪੜੀਦਾਰ ਜਾਂ ਢਕੀ ਹੋਈ (perulate), ਜਦ ਸਕੇਲ, ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੇਰੁਲ (lat. perula, perulaei) ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ (ਜੋ ਕਿ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਰੂਪਾਂਤਰਿਤ ਪੱਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ) ਜੋ ਭ੍ਰੂਣ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਢਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦੇ ਹਨ;
  • ਨੰਗੇ, ਜਦ ਸਕੇਲਾਂ ਨੇ ਢਕਿਆ ਨਾ ਹੋਵੇ;
  • ਜੱਤਲ, ਜਦ ਵਾਲਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੋਣ (ਇਹ ਪੇਪੜੀਦਾਰ ਜਾਂ ਨੰਗੀਆਂ ਕਲੀਆਂ ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ).
• ਫੰਕਸ਼ਨ ਲਈ:
  • vegetative, ਜੇ ਸਿਰਫ  vegetative ਟੁਕੜੇ ਹੋਣ: ਭ੍ਰੂਣ ਲਗਰ ਪੱਤਿਆਂ ਸਹਿਤ (ਇੱਕ ਪੱਤਾ ਕਲੀ ਵੀ ਇਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ);
  • ਜਣਨ, ਜੇ ਭ੍ਰੂਣ ਫੁੱਲ ਹੋਣ (ਇੱਕ ਫੁੱਲ ਕਲੀ ਵੀ ਇਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ);
  • ਮਿਸਰਿਤ, ਜੇ ਦੋਨੋਂ ਭਰੂਣ ਪੱਤੇ ਅਤੇ ਫੁੱਲ ਹੋਣ।

• ਕਲੀਆਂ
• 
  ਅਸੇਰ ਕਲੀਆਂ
• 
  Alnus glutinosa ਕਲੀ
• 
  ਤਿਲੀਆ ਕਲੀ
• 
  ਕਾਰਪੀਨਸ ਕਲੀ
• 
  ਇੱਕ ਯੂਰਪੀ ਐਸ਼, Fraxinus excelsior ਦੀ ਕਾਲੀ ਕਲੀ
• 
  ਖੱਬੇ ਇੱਕ ਖੁੱਲ ਰਹੀ ਕਲੀ, ਜੋ ਵਿਕਸਤ ਹੋਕੇ ਇਸ ਦੇ ਸੱਜੇ ਵਾਲੀ ਵਰਗੀ ਬਣ ਜਾਵੇਗੀ
• 
  ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਦੇ ਫੁੱਲ ਦੀ ਇੱਕ ਕਲੀ
• 
  ਇੱਕ quince ਦੇ ਫੁੱਲ ਦੀਆਂ ਵਲੇਵੇਂਦਾਰ ਲਪੇਟੇ ਖਾਂਦੀਆਂ ਫੁੱਲ ਪੱਤੀਆਂ
• 
  ਪਹਿਲੀਆਂ ਨੇਲੂਮਬੋ ਫੁੱਲ ਕਲੀਆਂ