ਕੰਨੜ ਲਿਪੀ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
ਕੰਨੜ ਅੱਖਰ ਬ੍ਰਹਮੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਅਬੁਗੀਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਕੰਨੜ ਭਾਸ਼ਾ ਜੋ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦ੍ਰਵਿੜ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ,[1] ਲਿਖਣ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਤੁਲੁ, ਕੋਂਕਣੀ, ਕੋਦਵਾ, ਬਿਅਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੰਨੜ ਦੇ ਅੱਖਰ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕੰਨੜ ਤੇ ਤੇਲਗੂ ਲਿਪੀ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇਬਹੁਤ ਕਰੀਬ ਹਨ ਤੇ ਇੰਨਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹੀ ਲਿਪੀ ਦਾ ਪ੍ਰਾਦੇਸ਼ਕ ਰੂਪ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[2][3]
ਮੁੱਡਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਕੰਨੜ ਲਿਪੀ ਫੋਨਿਸ਼ਿਆਈ 49 ਅੱਖਰਾਂ ਦੀ ਅਬੁਗੀਦਾ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਖੱਬੇ ਤੋਂ ਸੱਜੇ ਲਿੱਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੰਨੜ ਦੇ ਅੱਖਰ ਬ੍ਰਹਮੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਹੋਰ ਲਿਪੀਆਂ ਨਾਲ ਕਾਫੀ ਮਿਲਦੇ ਹਨ।ਕੰਨੜ ਲਿਪੀ ਵਿੱਚ ਵਿਅੰਜਨ, ਸਵਰ, ਤੇ ਭਾਗ-ਵਿਅੰਜਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਸਵਰ ਅੱਖਰ
ਕੰਨੜ ਲਿਪੀ ਦੇ ਚੌਦਾਂ ਸਵਰ ਅੱਖਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ:
ਯੋਗਾਵਾਹਕਾ
- ਅਨੁਸਵਰ: ಅಂ (ਓਮ)
- ਵਿਸਰਗ: ಅಃ (ਅਹ)
ਅਰਧਵਿਸਰਗਾ
- ਜਿਹ੍ਵਾਮੂਲਿਆ: ೱ
- ਉਪਾਧਮਾਨਿਆ: ೲ
ਵਿਅੰਜਨ
ਕੰਨੜ ਲਿਪੀ ਵਿੱਚ ਵਿਅੰਜਨ ਦੋ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ: ਵਿਧੀਵਤ ਵਿਅੰਜਨ ਤੇ ਅਨਿਯਮਤ ਵਿਅੰਜਨ.
ਵਿਧੀਵਤ ਵਿਅੰਜਨ
ਅਨਿਯਮਤ ਵਿਅੰਜਨ
ਸੰਯੁਕਤ ਅੱਖਰ
Remove ads
ਸੰਖਿਆਸੂਚਕ ਦੇ ਚਿੰਨ੍ਹ
ਕੰਨੜ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਭੇਦਸੂਚਕ
Remove ads
ਹਵਾਲੇ
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads