ਗਰਭ ਗਿਰਨਾ

ਗਰਭ ਗਿਰਨਾ ਗਰਭ ਵਿੱਚ ਪਲ ਰਹੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਕੁਦਰਤੀ ਮੌਤ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਸਵੈ-ਸੰਚਾਰ ਗਰਭਪਾਤ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗਰਭ ਗਿਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੱਕ ਬੱਚਾ ਸੁਤੰਤਰ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੀ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।^[1] ਇਹ ਗਰਭ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਦੇ 20 ਹਫਤਿਆਂ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੱਚੇ ਦੀ ਮੌਤ ਨੂੰ ਗਰਭ ਦੇ ਗਿਰਨ ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੱਕ ਤਾਂ ਉਹ ਭਰੂਣ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।^[2] ਗਰਭ ਗਿਰਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਲੱਛਣ ਯੋਨੀ ਰਾਹੀਂ ਬਹੁਤ ਹੀ ਦਰਦਨਾਕ ਤਰੀਕੇ ਜਾਂ ਬਿਨਾ ਦਰਦ ਦੇ ਹੀ ਖੂਨ ਦਾ ਵਹਾਅ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਦਾਸੀ, ਚਿੰਤਾ ਅਤੇ ਪਛਤਾਵੇ ਜਿਹੀਆਂ ਮਾਨਸਿਕ ਅਲਾਮਤਾਂ ਵਾਪਰਦੀਆਂ ਹਨ।^[3][4] ਜਦੋਂ ਗਰਭ ਗਿਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਟਿਸ਼ੂ ਅਤੇ ਥੱਕੇ ਜਿਹਾ ਕੁਝ ਪਦਾਰਥ ਲਗਾਤਾਰ ਯੋਨੀ ਵਿਚੋਂ ਵਹਿੰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।^[5] ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਔਰਤ ਦਾ ਵਾਰ ਵਾਰ ਗਰਭ ਗਿਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਬਾਂਝ ਹੋ ਜਾਣ ਦੇ ਆਸਾਰ ਵਧ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।^[6]

ਚੰਗੀ ਦੇਖਭਾਲ ਨਾਲ ਕਈ ਵਾਰ ਰੋਕਥਾਮ ਸੰਭਵ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਨਸ਼ੇ, ਸ਼ਰਾਬ, ਛੂਤ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਚਣ ਨਾਲ ਗਰਭਪਾਤ ਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।^[7] ਪਹਿਲੇ 7 ਤੋਂ 14 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਇਲਾਜ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਵਧੇਰੇ ਗਰਭਪਾਤ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਪੂਰਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।^[8] ਕਦੇ-ਕਦੇ ਦਵਾਈ ਮਿਸੋਪਰੋਸਟੋਲ ਜਾਂ ਵੈਕਿਊਮ ਐਸਿਪੇਸ਼ਨ ਵਰਗੀਆਂ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਬਚੇ ਹੋਏ ਟਿਸ਼ੂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।^[9][10] ਜਿਹਨਾਂ ਔਰਤਾਂ ਕੋਲ ਖੂਨ ਦੀ ਕਿਸਮ ਰੀਸਸ ਨੈਗੇਟਿਵ (ਆਰ.ਐੱਚ. ਨੈਗੇਟਿਵ) ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਰ.ਐੱਚ.ਓ (ਡੀ) ਇਮਿਊਨ ਗਲੋਬੂਲਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।^[8] ਦਰਦ ਦਵਾਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।^[9] ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਸਹਾਇਤਾ ਨਿਰਾਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।^[9]

ਗਰਭਪਾਤ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਉਲਝਣ ਹੈ।^[11] ਉਹਨਾਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਗਰਭਵਤੀ ਹਨ, ਗਰਭਪਾਤ ਦੀ ਦਰ ਲਗਪਗ 10% ਤੋਂ 20% ਹੈ, ਜਦਕਿ ਸਾਰੇ ਗਰਭਧਾਰਣ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਇਹ ਦਰ 30% ਤੋਂ 50% ਹੁੰਦੀ ਹੈ।^[12][13] 35 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਤਕਰੀਬਨ 10% ਜੋਖਮ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ 40 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ 45% ਹੈ।^[12] ਜੋਖਮ 30 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਵਧਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।^[13] ਲਗਭਗ 5% ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਲਗਾਤਾਰ ਦੋ ਵਾਰ ਗਰਭਪਾਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।^[14] ਕੁਝ ਲੋਕ ਬਿਪਤਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਵਿੱਚ ਗਰਭਪਾਤ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰੇ ਵਿੱਚ "ਗਰਭਪਾਤ" ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।^[15]

ਲੱਛਣ

ਗਰਭਪਾਤ ਦੇ ਸੰਕੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਯੋਨਿਕ ਧੱਬਾ, ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਕੜਵੱਲ, ਅਤੇ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ, ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਗੰਢਾਂ ਅਤੇ ਯੋਨੀ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਣ ਵਾਲੇ ਟਿਸ਼ੂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਖੂਨ ਵਹਿਣਾ ਗਰਭਪਾਤ ਦਾ ਲੱਛਣ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਗਰਭਪਾਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਅੱਧ ਦੌਰਾਨ ਖੂਨ ਵਹਿਣ ਨੂੰ ਗਰਭਪਾਤ ਦੀ ਧਮਕੀ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੌਰਾਨ ਖੂਨ ਵਹਿਣ ਦੇ ਇਲਾਜ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਲਗਭਗ ਅੱਧੇ ਗਰਭਪਾਤ ਕਰ ਦੇਣਗੇ। ਅਲਟਰਾਸਾਊਂਡ ਦੌਰਾਨ, ਜਾਂ ਸੀਰੀਅਲ ਹਿਊਮਨ ਕੋਰੀਓਨਿਕ ਗੋਨਾਡੋਟ੍ਰੋਪਿਨ (ਐਚਸੀਜੀ) ਟੈਸਟਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਗਰਭਪਾਤ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਜੋਖਮ ਦੇ ਕਾਰਕ

ਗਰਭਪਾਤ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਾਰੇ ਦੀ ਪਛਾਣ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ। ਜੋਖਮ ਦੇ ਕਾਰਕ ਉਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਹਨ ਜੋ ਗਰਭਪਾਤ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰਭਪਾਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਬਣਦੀਆਂ। 70 ਸਥਿਤੀਆਂ ਤੱਕ^{[12][16][17][18][19]}, ਲਾਗ^[20][21][22], ਮੈਡੀਕਲ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ^[23][24][25], ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਕਾਰਕ^[26][27][28], ਕਿੱਤਾਮੁਖੀ ਐਕਸਪੋਜ਼ਰ, ਰਸਾਇਣਕ ਐਕਸਪੋਜਰ, ਅਤੇ ਸ਼ਿਫਟ ਕੰਮ ਗਰਭਪਾਤ ਦੇ ਵਧੇ ਹੋਏ ਜੋਖਮ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ।^[29] ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਜੋਖਮਾਂ ਵਿੱਚ ਐਂਡੋਕ੍ਰਾਈਨ, ਜੈਨੇਟਿਕ, ਗਰਭਾਸ਼ਯ, ਜਾਂ ਹਾਰਮੋਨਲ ਅਸਧਾਰਨਤਾਵਾਂ, ਪ੍ਰਜਨਨ ਟ੍ਰੈਕਟ ਦੀ ਲਾਗ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਵੈ-ਪ੍ਰਤੀਰੋਧੀ ਵਿਕਾਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਟਿਸ਼ੂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ।^[30]

ਪੁਸਤਕ ਸੂਚੀ

• Hoffman, Barbara (2012). Williams gynecology. New York: McGraw-Hill Medical. ISBN 978-0071716727.