ਚਾਰਲਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ

ਚਾਰਲਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪਰਾਗ (Charles University in Prague) ਸੇਂਟ ਚਾਰਲਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਚੇਕ ਗਣਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਪ੍ਰਾਗ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਮੱਧ ਯੂਰਪ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1348 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ।

Charles University

Univerzita Karlova
ਲਾਤੀਨੀ: [Universitas Carolina] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help)
ਪੁਰਾਣਾ ਨਾਮ	Charles University in Prague, Univerzita Karlova v Praze
ਕਿਸਮ	Public, Ancient
ਸਥਾਪਨਾ	1348
ਬਜ਼ਟ	8.9 billion CZK[1]
ਰੈਕਟਰ	Tomáš Zima
ਵਿੱਦਿਅਕ ਅਮਲਾ	4,057[1]
ਵਿਦਿਆਰਥੀ	51,438[1]
ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੂਏਟ]]	32,520[1]
ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ]]	9,288[1]
ਡਾਕਟੋਰਲ ਵਿਦਿਆਰਥੀ	7,428[1]
ਟਿਕਾਣਾ	Prague , Czechia
ਕੈਂਪਸ	Urban
ਰੰਗ	Red and White   [2]
ਮਾਨਤਾਵਾਂ	Coimbra Group EUA Europaeum
ਵੈੱਬਸਾਈਟ	www.cuni.cz/UKEN-1.html

ਚਾਰਲਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਕਲਾ, ਵਿਗਿਆਨ, ਵਪਾਰ, ਕਾਨੂੰਨ, ਮੈਡੀਸਿਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਲੀਮ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਚੈਕੀਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਹੈ, 1348 ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਇਹ ਕੇਂਦਰੀ ਯੂਰਪ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਸੀ।^[3] ਇਹ ਲਗਾਤਾਰ ਓਪਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਰਹੀਆਂ ਯੂਰਪ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਉਪਰਲੇ 1.5 ਫੀਸਦੀ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਰੈਂਕ ਹੈ। ^[4][5]

ਇਸ ਦੀ ਮੁਹਰ ਰੋਮ ਦੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਅਤੇ ਬੋਹੀਮੀਆ ਦੇ ਰਾਜੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੋਟ ਆਫ਼ ਆਰਮਜ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਸਰਪਰਸਤ ਸਮਰਾਟ ਚਾਰਲਸ ਚੌਥੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਬੋਹੀਮੀਆ ਦੇ ਸਰਪ੍ਰਸਤ ਸੇਂਟ ਵੈਂਸੀਸਲਾ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਗੋਡਿਆਂ ਭਾਰ ਝੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਦੁਆਲੇ ਲਿਖਿਆਹੋਇਆ ਹੈ, Sigillum Universitatis Scolarium Studii Pragensis (ਪੰਜਾਬੀ: ਪ੍ਰਾਗ ਅਕਾਦਮੀ ਦੀ ਸੀਲ)^[6]

ਇਤਿਹਾਸ

Monument to the protector of the university, Emperor Charles।V, in Prague (built in 1848)

ਮੱਧਕਾਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (1349-1419)

ਪਰਾਗ ਵਿੱਚ ਮੱਧਕਾਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਪਵਿੱਤਰ ਰੋਮਨ ਸਮਰਾਟ ਚਾਰਲਸ ਚੌਥੇ ਦੀ ਪਰੇਰਨਾ ਨਾਲ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਆਈ ਸੀ।^[7] ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਮਿੱਤਰ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਪੋਪ ਕਲੇਮੈਂਟਸ ਚੌਥੇ ਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ। 26 ਜਨਵਰੀ 1347 ਨੂੰ ਪੋਪ ਨੇ ਪਰਾਗ ਵਿੱਚ ਪੈਰਿਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਮਾਡਲ ਤੇ ਇੱਕ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੁਕਮ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਫੈਕਲਟੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਪੂਰੀ (4) ਹੋਵੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਧਰਮ-ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। 7 ਅਪਰੈਲ 1348 ਨੂੰ ਬੋਹੀਮੀਆ ਦੇ ਰਾਜੇ ਚਾਰਲਸ ਨੇ ਇੱਕ ਸਥਾਪਿਤ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਗੋਲਡਨ ਬੁਲ ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ ਤਾਕਤਾਂ ਤੋਂ ਛੋਟ ਦਿੱਤੀl^[8]  ਅਤੇ 14 ਜਨਵਰੀ 1349 ਨੂੰ ਉਸ ਨੇ ਦੁਹਰਾਇਆ ਕਿ ਰੋਮਨਾਂ ਦੇ ਰਾਜੇ ਵਜੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਇਆ। 19 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਐਨਸਾਈਕਲੋਪੀਡੀਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਹੁਤੇ ਚੈਕ ਸਰੋਤ, ਆਮ ਇਤਿਹਾਸ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਆਪਣੇ ਰਿਕਾਰਡ - 1347 ਜਾਂ 1349 ਦੀ ਬਜਾਏ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੇ ਸਾਲ ਵਜੋਂ 1348 ਨੂੰ ਦੇਣ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ 19 ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਧਰਮਸੱਤਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਤਬਦੀਲੀ ਕਾਰਨ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਚੈੱਕ ਅਤੇ ਜਰਮਨ ਦੋਵੇਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। 

Teacher and students shown in a medieval manuscript from Bohemia

ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੂੰ 1349 ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੂੰ ਵੱਖੋ-ਵੱਖ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੌਮਾਂ ਕਿਹਾ ਗਿਆ: ਬੋਹੀਮੀਅਨ ਕੌਮਾਂ ਵਾਲੇ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ, ਮੋਰਾਵੀਆਈ, ਦੱਖਣੀ ਸਲਾਵ ਅਤੇ ਹੰਗਰੀ ਵਾਲੇ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਬਾਵੇਰੀਆਈਆਂ ਵਿੱਚ ਆਸਟਰੀਆਈ, ਸਵਾਬੀਆਈ, ਫ਼ਰਾਂਕੋਨੀਆ ਦੇ ਅਤੇ ਰਾਈਨ ਪ੍ਰਾਂਤਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ; ਪੋਲਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਿਲੇਸੀਅਨ, ਪੋਲਿਸ, ਰਥੇਨੀਅਨ ਲੋਕ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ; ਸੈਕਸਨ ਵਿੱਚ ਮਾਈਸੇਨ ਦੇ ਮਾਰਗਰਾਵੇਟ ਦੇ ਵਾਸੀ, ਥੂਰਿੰਗੀਆ, ਅੱਪਰ ਅਤੇ ਲੋਅਰ ਸੈਕਸੀਨੀ, ਡੈਨਮਾਰਕ ਅਤੇ ਸਵੀਡਨ ਦੇ ਲੋਕ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।^[9] ਨਸਲੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚ 16-20% ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਚੈੱਕ ਸਨ।^[10] ਪਾਰਦੁਬੀਸੇ ਦੇ ਆਰਚਬਿਸ਼ਪ ਅਰਨੋਸਟ ਨੇ ਪਾਦਰੀਵਰਗ ਤੋਂ ਯੋਗਦਾਨ ਪਵਾਉਣ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਚਾਂਸਲਰ (ਅਰਥਾਤ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਾਂ ਪ੍ਰਬੰਧਕ) ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।