ਦੇਵੇਂਦਰ ਝਝਾਰੀਆ

ਦੇਵੇਂਦਰ ਝਾਝਾਰੀਆ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ: Devendra Jhajharia; ਜਨਮ 10 ਜੂਨ 1981) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਪੈਰਾਲੰਪਿਕ ਜੈਵਲਿਨ ਸੁੱਟਣ ਵਾਲਾ ਖਿਡਾਰੀ ਹੈ, ਜੋ ਐਫ 46 ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਪੈਰਾ ਓਲੰਪਿਕਸ ਵਿਚ ਦੋ ਸੋਨ ਤਗਮੇ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਭਾਰਤੀ ਪੈਰਾ ਉਲੰਪਿਅਨ, ਉਸਨੇ ਏਥਨਜ਼ ਵਿੱਚ 2004 ਦੇ ਸਮਰ ਪੈਰਾ ਉਲੰਪਿਕਸ ਵਿੱਚ ਜੈਵਲਿਨ ਥ੍ਰੋਅ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਸੋਨ ਜਿੱਤਿਆ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਪੈਰਾ ਓਲੰਪਿਕਸ ਵਿੱਚ ਦੂਜਾ ਸੋਨ ਤਮਗਾ ਜੇਤੂ ਬਣ ਗਿਆ।^[1] ਰੀਓ ਡੀ ਜਾਨੇਰੀਓ ਵਿੱਚ 2016 ਦੇ ਸਮਰ ਪੈਰਾ ਉਲੰਪਿਕਸ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਛਲੇ ਰਿਕਾਰਡ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਂਦਿਆਂ, ਉਸੇ ਹੀ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਦੂਜਾ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ।^[2] ਦੇਵੇਂਦਰ ਨੂੰ ਫਿਲਹਾਲ ਪੈਰਾ ਚੈਂਪੀਅਨਜ਼ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਰਾਹੀਂ ਗੋ ਸਪੋਰਟਸ ਫਾਉਂਡੇਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।^[3]

ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਪਿਛੋਕੜ

ਦੇਵੇਂਦਰ ਝਾਜਰੀਆ ਦਾ ਜਨਮ 1980 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਚੁਰੂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਸੀ। ਅੱਠ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਰੁੱਖ ਤੇ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਲਾਈਵ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਕੇਬਲ ਨੂੰ ਛੂਹ ਲਿਆ। ਉਸ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਮਿਲੀ, ਪਰ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਖੱਬਾ ਹੱਥ ਕੱਟਣ ਲਈ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ।^[4][5] 1997 ਵਿਚ ਉਸ ਨੂੰ ਦਰੋਣਾਚਾਰੀਆ ਐਵਾਰਡੀ ਕੋਚ ਆਰ ਡੀ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਇਕ ਖੇਡ ਦਿਵਸ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ ਵੇਖਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਕੋਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਕੋਚ ਆਰ ਡੀ ਸਿੰਘ ਨੂੰ 2004 ਪੈਰਾ ਓਲੰਪਿਕ ਗੋਲਡ ਮੈਡਲ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ "ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਦੌਰਾਨ ਮੇਰੀ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।"^[6][7]

ਕਰੀਅਰ

ਸਾਲ 2002 ਵਿੱਚ ਝਜਾਰੀਆ ਨੇ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਵਿੱਚ 8 ਵੀਂ ਫੀਸਪੀਆਈਸੀ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ। 2004 ਵਿਚ ਝਜਾਰੀਆ ਨੇ ਏਥਨਜ਼ ਵਿਖੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਪਹਿਲੀ ਸਮਰ ਪੈਰਾਲੈਮਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਲਈ ਕੁਆਲੀਫਾਈ ਕੀਤਾ। ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਉਸਨੇ 62.15 ਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਨਾਲ ਇਕ ਨਵਾਂ ਵਿਸ਼ਵ ਰਿਕਾਰਡ ਕਾਇਮ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿਚ 59.77 ਮੀ. ਥ੍ਰੋਅ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਪੈਰਾ ਓਲੰਪਿਕਸ ਵਿਚ ਸਿਰਫ ਦੂਸਰਾ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜੇਤੂ ਬਣ ਗਿਆ (ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਮੁਰਲੀਕਾਂਤ ਪੇਟਕਰ ਤੋਂ ਆਇਆ ਸੀ)।^[8]

ਐਥਲੈਟਿਕ ਦੀ ਹੋਰ ਸਫਲਤਾ 2013 ਵਿਚ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਲਿਓਨ ਵਿਚ ਆਈ.ਪੀ.ਸੀ. ਐਥਲੈਟਿਕਸ ਵਰਲਡ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਵਿਚ ਆਈ ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੇ ਐਫ 46 ਜੈਵਲਿਨ ਥ੍ਰੋ ਵਿਚ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ। ਉਸਨੇ ਇਸਦੀ ਪਾਲਣਾ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਦੇ ਇੰਚੀਓਨ ਵਿਖੇ 2014 ਏਸ਼ੀਅਨ ਪੈਰਾ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਲਵਰ ਮੈਡਲ ਨਾਲ ਕੀਤੀ। ਦੋਹਾ ਵਿੱਚ 2015 ਆਈਪੀਸੀ ਐਥਲੈਟਿਕਸ ਵਰਲਡ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ, 59.06 ਸੁੱਟਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਝਜਾਰੀਆ ਸਿਰਫ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਦੀ ਦੂਰੀ ਨੂੰ ਸੁੱਟਣ ਵਾਲੇ ਚੀਨ ਦੇ ਗੁਓ ਚੁਨਲਿਯੰਗ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦਿਆਂ ਦੂਸਰੇ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਸੀ।

2016 ਵਿਚ, ਉਸਨੇ ਦੁਬਈ ਵਿਚ 2016 ਆਈਪੀਸੀ ਐਥਲੈਟਿਕਸ ਏਸ਼ੀਆ-ਓਸ਼ੇਨੀਆ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਵਿਚ ਸੋਨੇ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ। ਰੀਓ ਡੀ ਜਨੇਰੀਓ ਵਿੱਚ 2016 ਦੇ ਸਮਰ ਪੈਰਾ ਉਲੰਪਿਕਸ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਜੈਵਲਿਨ ਥ੍ਰੋ ਐੱਫ 46 ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੇ 2004 ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਵਿਸ਼ਵ ਰਿਕਾਰਡ 63.97 ਮੀਟਰ ਨਾਲ ਸੁੱਟਿਆ।^[9]

ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ

ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਦਾ ਇਕ ਸਾਬਕਾ ਕਰਮਚਾਰੀ, ਝਝਾਰੀਆ ਇਸ ਸਮੇਂ ਸਪੋਰਟਸ ਅਥਾਰਟੀ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਮੰਜੂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਰੈਂਕਿੰਗ ਵਾਲੀ ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਸਾਬਕਾ ਖਿਡਾਰੀ ਹੈ; ਇਸ ਜੋੜੇ ਦੇ ਦੋ ਬੱਚੇ ਹਨ।^[10]

ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾ

• ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਖੇਡ ਰਤਨ (2017)
• ਐਫ.ਆਈ.ਸੀ.ਸੀ.ਆਈ. ਪੈਰਾ-ਸਪੋਰਟਸਪਰਸਨ ਆਫ ਦਿ ਈਅਰ (2014) ^[11]
• ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ (2012; ਇੰਨਾ ਸਨਮਾਨਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਪੈਰਾਲੰਪਿਅਨ). ^[12]
• ਅਰਜੁਨ ਅਵਾਰਡ (2004)

ਕਥਨ

ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਸਿਖਲਾਈ ਨਾਲ ਕਦੇ ਸਮਝੌਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ: ਦੇਵੇਂਦਰ ਝਜਾਰੀਆ।^[13]

ਇਕ ਟਿਪ ਜਿਸਨੇ ਪੈਰਾ ਉਲੰਪਿਕ ਚੈਂਪੀਅਨ ਦੇਵੇਂਦਰ ਝਜਾਰੀਆ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਦੂਜਾ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ।^[14]