ਨਿਰੰਜਨ ਸਿੰਘ ਤਾਲਿਬ

ਨਿਰੰਜਨ ਸਿੰਘ ਤਾਲਿਬ (1901–1976), ^[1] ਇੱਕ ਪੱਤਰਕਾਰ, ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਕਾਰਕੁਨ, ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇਤਾ ਦਾ ਵੱਡਾ ਨੇਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵਜੋਂ ਵੀ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ। ਉਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗਾਂਧੀਵਾਦੀ ਸੀ ਅਤੇ 1920 ਵਿੱਚ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਸੱਦੇ 'ਤੇ ਅਸਹਿਯੋਗ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਸੀ ^{[2] [3] [4] [5] [6]} ਉਹ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪੰਜਾਬੀ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੇਸ਼ ਦਰਪਣ ਦਾ ਸੰਪਾਦਕ ਸੀ, ਜੋ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਕਲਕੱਤੇ ਤੋਂ ਛਪਦਾ ਸੀ। ^{[7] [2]} ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਹ ਨੇਤਾਜੀ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਦਾ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਾਥੀ ਵੀ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਫਾਰਵਰਡ ਬਲਾਕ ^[8] ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਰੋਤਾਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਉਹ ਕਾਰ ਚਲਾਈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨੇਤਾਜੀ ਕਲਕੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਨਜ਼ਰਬੰਦੀ ਤੋਂ ਬਚ ਗਏ ਸਨ। ^{[7] [9] [10]} ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਸਨੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਲਗਭਗ 10 ਸਾਲ ਕੱਟੇ। ^{[3] [11]} ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਰਾਜਾ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਨਾਭਾ ਦੇ ਮਹਾਰਾਜਾ, ਰਿਪੁਦਮਨ ਸਿੰਘ ਦਾ ਨਿੱਜੀ ਸਹਾਇਕ ਰਿਹਾ। ^[12] ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿਭਾਗ ਦਾ ਮੰਤਰੀ ^[13] ਅਤੇ ਕੈਪੀਟਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ, ਪਬਲਿਕ ਹੈਲਥ, ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਅਤੇ ਹਾਊਸਿੰਗ ਦਾ ਮੁਖੀ ਰਿਹਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਨਵੇਂ ਵਿਕਸਤ ਰਾਜਧਾਨੀ ਸ਼ਹਿਰ ਵਜੋਂ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੀਆਂ ਬੁਨਿਆਦਾਂ ਰੱਖੀਆਂ। ^[14] 1962 ਵਿੱਚ ਉਹ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਤੋਂ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਜੋਂ ਚੋਣ ਜਿੱਤ ਗਿਆ। ^[15] ਉਸਨੇ 1974 ਤੋਂ 1976 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਰਾਜ ਸਭਾ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ^[16]