ਫ਼ਿਲਮ

ਫ਼ਿਲਮ, ਚਲਚਿੱਤਰ ਅਤੇ ਸਿਨੇਮਾ ਵਿੱਚ ਚਿਤਰਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇੱਕ ਦੇ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਦਿਖਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਰਫ਼ਤਾਰ ਦਾ ਆਭਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਅਕਸਰ ਵੀਡਿਓ ਕੈਮਰੇ ਨਾਲ ਰਿਕਾਰਡ ਕਰਕੇ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਾਂ ਫਿਰ ਐਨੀਮੇਸ਼ਨ ਵਿਧੀਆਂ ਜਾਂ ਸਪੈਸ਼ਲ ਇਫੈਕਟਸ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਕੇ। ਅੱਜ ਇਹ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸਾਧਨ ਹਨ ਲੇਕਿਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਲਾ - ਪਰਕਾਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਫ਼ਿਲਮ ਉਦਯੋਗ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ ਮੁੰਬਈ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਫ਼ਿਲਮੋਤਪਾਦਨ ਕੇਂਦਰ ਹਾਲੀਵੁਡ ਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਬਾਲੀਵੁਡ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵੇਖੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ

ਸਿਨੇਮਾ ਵੀਹਵੀਂ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰੀ ਕਲਾ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਿਗਿਆਨ, [ [ ਰਸਾਇਣ ਵਿਗਿਆਨ ], ਬਿਜਲਈ ਵਿਗਿਆਨ, ਫੋਟੋ ਤਕਨੀਕ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕਿਰਿਆ ਵਿਗਿਆਨ (ਖੋਜ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਅੱਖ ਦੀ ਰੇਟੀਨਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦੀ ਛਵੀ ਨੂੰ ਸੇਕੇਂਡ ਦੇ ਦਸਵਾਂ ਹਿੱਸੇ ਤੱਕ ਅੰਕਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ) ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਤਰੱਕੀ ਨੇ ਸੰਭਵ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਵੀਹਵੀਂ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਦੇ ਸੰਪੂਰਣ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਜਰੂਰੀ ਸਾਧਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਬੱਲਬ, ਆਰਕਲੈਂਪ, ਫੋਟੋ ਸੇਂਸਿਟਿਵ ਕੈਮੀਕਲ, ਬਾਕਸ - ਕੈਮਰਾ, ਗਲਾਸ ਪਲੇਟ ਪਿਕਚਰ ਨੈਗੇਟਿਵਾਂ ਦੇ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਜਿਲੇਟਿਨ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ, ਪ੍ਰੋਜੇਕਟਰ, ਲੇਂਸ ਆਪਟਿਕਸ ਵਰਗੀਆਂ ਤਮਾਮ ਕਾਢਾਂ ਨੇ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸਿਨੇਮੇ ਦੇ ਕਈ ਰਕੀਬ ਆਏ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਮਕ ਧੁੰਦਲੀ ਹੋ ਗਈ। ਲੇਕਿਨ ਇਹ ਅਜੇ ਵੀ ਲੁਭਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਫ਼ਿਲਮੀ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਚੁੰਬਕੀ ਖਿੱਚ ਬਰਕਰਾਰ ਹੈ। ਇੱਕ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਸਿਤਾਰੇ ਦੂਜੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਦਾ ਰਸਤੇ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਿਨੇਮਾ ਨੇ ਟੀ . ਵੀ ., ਵੀਡੀਆਂ, ਡੀਵੀਡੀ ਅਤੇ ਸੇਟੇਲਾਇਟ, ਕੇਬਲ ਜਿਵੇਂ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦੇ ਤਮਾਮ ਸਾਧਨ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਰੋਨਾਲਡ ਰੀਗਨ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਏਮ . ਜੀ . ਆਰ . ਏਨ . ਟੀ . ਆਰ . ਜੰਇਲਿਤਾ ਅਤੇ ਅਨੇਕ ਸੰਸਦ ਮੈਬਰਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਿਨੇਮਾ ਨੇ ਰਾਜਨੇਤਾ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਕਈ ਪੀੜੀਆਂ ਵਲੋਂ, ਜਵਾਨ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗ, ਦੋਨਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਨ ਰੂਪ ਵਲੋਂ ਸਿਨੇਮਾ ਸੇਲੁਲਾਇਡ ਦੀ ਛੋਟੀ ਪੱਟੀਆਂ ਆਪਣੇ ਖਿੱਚ ਵਿੱਚ ਬੰਨ੍ਹੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਉੱਤੇ ਸਿਨੇਮਾ ਦਾ ਸਚਮੁੱਚ ਜਾਦੁਈ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੈ।

ਸਿਨੇਮਾ ਨੇ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਕਲਾ ਰੂਪਾਂ ਦੇ ਕਈ ਪੱਖਾਂ ਅਤੇ ਉਪਲੱਬਧੀਆਂ ਨੂੰ ਆਤਮਸਾਤ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ – ਮਸਲਨ ਆਧੁਨਿਕ ਉਪੰਨਿਆਸ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਭੌਤਿਕਕਰਿਆਵਾਂਨੂੰ ਉਸਦੇ ਅੰਤਰਮਨ ਵਲੋਂ ਜੋੜਤਾ ਹੈ, ਪੇਟਿੰਗ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਯੋਜਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਛਾਇਆ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀਆਂਅੰਤਰਕਰਿਆਵਾਂਨੂੰ ਆਂਕਦਾ ਹੈ। ਰੰਗ ਮੰਚ, ਸਾਹਿਤ, ਚਿਤਰਕਲਾ, ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਸਾਰੇ ਸੌਂਦਰਿਆਮੂਲਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਲਿਕਤਾ ਵਲੋਂ ਸਿਨੇਮਾ ਗਿੱਝੇ ਨਿਕਲ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਸਿੱਧਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਿਨੇਮਾ ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤ (ਪਟਕਥਾ, ਗੀਤ), ਚਿਤਰਕਲਾ (ਏਨੀਮੇਟੇਜ ਕਾਰਟੂਨ, ਬੈਕਡਰਾਪਸ), ਚਾਕਸ਼ੁਸ਼ ਕਲਾਵਾਂ ਅਤੇ ਰੰਗ ਮੰਚ ਦਾ ਅਨੁਭਵ, (ਐਕਟਰ, ਅਭਿਨੇਤਰਿਆ) ਅਤੇ ਧਵਨਿਸ਼ਾਸਤਰ (ਸੰਵਾਦ, ਸੰਗੀਤ) ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨੀਕ ਦੀਆਂ ਉਪਲੱਬਧੀਆਂ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਸਿਨੇਮਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।

ਸਿਨੇਮਾ ਦੀ ਅਪੀਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲਸਾਰਵਭੌਮਿਕ ਹੈ। ਸਿਨੇਮਾ ਨਿਰਮਾਣਦੇ ਹੋਰ ਕੇਂਦਰਾਂ ਦੀਆਂ ਉਪਲੱਬਧੀਆਂ ਉੱਤੇ ਹਾਲਾਂਕਿ ਹਾਲੀਵੁਡ ਭਾਰੀ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਤਦ ਵੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਿਨੇਮਾ ਸੌਖ ਨਾਲ ਨਵੀਂ ਤਕਨੀਕ ਆਤਮਸਾਤ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਨੇ ਆਪਣੇ ਕਲਾਤਮਕ ਖੇਤਰ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਮੂਕ ਸਿਨੇਮਾ (ਮੂਵੀਜ) ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਵਾਕ ਸਿਨੇਮਾ (ਟਾਕੀਜ), ਰੰਗੀਨ ਸਿਨੇਮਾ, 3ਡੀ ਸਿਨੇਮਾ, ਸਟੀਰੀਉ ਸਾਉਂਡ, ਵਾਇਡ ਸਕਰੀਨ ਅਤੇ ਆਈ ਮੇਕਸ ਤੱਕ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸਿਨੇਮੇ ਦੇ ਤਰ੍ਹਾਂ - ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਲੋਚਕ ਵੀ ਹਨ। ਦਰਅਸਲ ਜਦੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸਿਨੇਮਾ ਵਿੱਚ ਆਵਾਜ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ 1928 ਵਿੱਚ, ਚੈਪਲਿਨ ਨੇ ‘ਸੁਸਾਇਡ ਆਫ ਸਿਨੇਮਾ’ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਲੇਖ ਲਿਖਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਸੀ ਕਿ ਆਵਾਜ ਦੇ ਪ੍ਰਯੋਗ ਨਾਲ ਸੁਰੁਚਿਵਿਹੀਨ ਨਾਟਕੀਅਤਾ ਲਈ ਦਵਾਰ ਖੁੱਲ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਸਿਨੇਮਾ ਦੀ ਆਪਣੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕੁਦਰਤ ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ ਖੋਹ ਜਾਵੇਗੀ। ਆਇੰਸਟਾਇਨ (ਮੋਂਤਾਜ) ਡੀ . ਡਬਲਿਊ . ਗਰਿਫਿਥ (ਕਲੋਜਅਪ) ਅਤੇ ਨਿਤੀਨ ਬੋਸ (ਪਾਰਸ਼ਵ ਗਾਇਨ) ਵਰਗੇ ਦਿੱਗਜਾਂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨਾਲ ਸੰਸਾਰ ਸਿਨੇਮਾ ਅਮੀਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਤਕਨੀਕੀ ਤਰੱਕੀ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਭਾਰਤ ਸਿਰਫ ਆਪਣੇ ਹੁਨਰ ਅਤੇ ਨਵੇਂ - ਨਵੇਂ ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਨਾਲ ਕਰ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਸਿਨੇਮਾ ਅੱਜ ਸੰਸਾਰ ਸਭਿਅਤਾ ਦੇ ਵਡਮੁੱਲੇ ਖਜਾਨੇ ਦਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਹਾਲੀਵੁਡ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਭਾਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਲੰਮੀ ਵਿਕਾਸ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਹਿਚਾਣ, ਆਤਮਾ ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਈ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।

ਇਤਿਹਾਸ

ਸਿਧਾਂਤ

ਉਦਯੋਗ

ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ

ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰ

ਬੱਚਿਆਂ ਤੇ ਅਸਰ

ਬੱਚਿਆਂ ਤੇ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਦੇ ਚੰਗੇ ਮਾੜੇ ਦੋਵੇਂ ਤਰਾਂ ਦੇ ਅਸਰ ਹਨ।

ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਜ਼ੁਲਮ, ਖਲਨਾਇਕ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਤੀਆਂ ਤੇ ਅਖ਼ੀਰ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਹੀਰੋ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਗਹਿਗੱਚ ਲੜਾਈ ਤੇ ਮਾਰ-ਕੁੱਟ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਨਿੱਕੀ ਜਿਹੀ ਗੱਲ ਉੱਤੇ ਭੜਕਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।^[1]

ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਮਾਣ

ਵੰਡ

ਏਨੀਮੇਸ਼ਨ