ਰਾਮਗੜ੍ਹੀਆ

ਰਾਮਗੜ੍ਹੀਆ ਉੱਤਰ ਪੱਛਮੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਖੇਤਰ ਦੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਭਾਈਚਾਰਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੋਹਾਰ ਅਤੇ ਤਰਖਾਨ ਉਪ ਸਮੂਹਾਂ ਦੇ ਸਦੱਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।^[1]

ਪੰਜਾਬ ਖੇਤਰ ਦਾ 1780 ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ ਸਿੱਖ ਮਿਸਲਾਂ ਅਤੇ ਪੂਰਬ ਵਿਚ ਰਾਮਗੜ੍ਹੀਆਂ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਰਾਜਾਂ ਦੀਆਂ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਸਥਿਤੀਆਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਵਿਉਤਪਤੀ

ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਠੋਕਾ, ਭਾਵ ਤਰਖਾਣ, ^[2] ਰਾਮਗੜ੍ਹੀਆਂ ਦਾ ਨਾਮ ਜੱਸਾ ਸਿੰਘ ਰਾਮਗੜ੍ਹੀਆ ਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਜਨਮ ਉਪਨਾਮ ਠੋਕਾ 18ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਰਾਮਗੜ੍ਹੀਆ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਸਨੂੰ ਰਾਮਗੜ੍ਹੀਆ ਬੁੰਗੇ ਦੇ ਪੁਨਰ-ਨਿਰਮਾਣ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੌਂਪੀ ਗਈ ਸੀ।^[3][4]

ਕਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰੁਤਬਾ

ਰਾਮਗੜ੍ਹੀਆ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਤਰਖਾਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਕਾਰੀਗਰ ਕਿੱਤਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਾਈ, ਪੱਥਰਬਾਜ਼ ਅਤੇ ਲੁਹਾਰ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।^[3] ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਸਿੱਖ ਤਰਖਾਣ ਰਾਮਗੜ੍ਹੀਆ ਨੂੰ ਉਪਨਾਮ ਵਜੋਂ ਵਰਤਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਹਿੰਦੂ ਤਰਖਾਣ ਧੀਮਾਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।^[5]

ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਲੋਕ

• ਜੱਸਾ ਸਿੰਘ ਰਾਮਗੜ੍ਹੀਆ,^[3] ਸਿੱਖ ਮਿਸਲ ਸੰਘ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਿੱਖ ਆਗੂ
• ਨੰਦ ਸਿੰਘ,^[6] ਸਿੱਖ ਸੰਤ
• ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਕੂਕਾ,^[7] ਨਾਮਧਾਰੀ ਸਿੱਖ ਸੰਪਰਦਾ ਦਾ ਦੂਜਾ ਧਾਰਮਿਕ ਆਗੂ
• ਸੁਰਜੀਤ ਪਾਤਰ
• ਸੋਭਾ ਸਿੰਘ ਪੇਂਟਰ
• ਉਸਤਾਦ ਜਨਾਬ ਜਸਵੰਤ ਭੰਵਰਾ
• ਸਵ ਹਰਬੰਸ ਸਿੰਘ ਜੰਡੂ ( ਜੰਡੂ ਲਿੱਤਰਾਂ ਵਾਲਾ) ਗੀਤਕਾਰ
• ਸਵ ਹਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਦਿਲਗੀਰ ( ਦੇਵ ਥਰੀਕੇ ਵਾਲਾ ) ਬਾਬਾ ਬੋਹੜ ਗੀਤਕਾਰ
• ਸਵ ਸੁਰਿੰਦਰ ਛਿੰਦਾ ਗਾਇਕ/ਗੀਤਕਾਰ
• ਕੁਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਭਮਰਾ ਗਾਇਕ/ਗੀਤਕਾਰ/ਸੰਗੀਤਕਾਰ
• ਕੇ ਦੀਪ ਮਠਾੜੂ ਮਜ਼ਾਹੀਆ ਗਾਇਕੀ ਦਾ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਗਾਇਕ/ਗੀਤਕਾਰ
• ਚੰਨੀ ਸਿੰਘ ਯੂਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਖੁੰਢ ਗਾਇਕ/ਗੀਤਕਾਰ
• ਦੀਦਾਰ ਪਰਦੇਸੀ ਯੂਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਖੁੰਢ ਗਾਇਕ/ਗੀਤਕਾਰ
• ਗ਼ਜ਼ਲ ਸਮਰਾਟ ਸਵ ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ ਧੀਮਾਨ ਗਾਇਕ/ਗੀਤਕਾਰ/ਸੰਗੀਤਕਾਰ
• ਇੰਦਰਜੀਤ ਨਿੱਕੂ ਗਾਇਕ/ਗੀਤਕਾਰ
• ਗੁਰਚਰਨ ਪੋਹਲੀ (ਗਾਇਕ ਗੀਤਕਾਰ ਕਲਾਕਾਰ)
• ਵਜ਼ੀਰ ਪਨੇਸਰ ਗਾਇਕ ਗੀਤਕਾਰ ਸੰਗੀਤਕਾਰ
• ਜਤਿੰਦਰ ਧੀਮਾਨ ਗਾਇਕ/ਗੀਤਕਾਰ
• ਸੁੱਖ ਲੋਟੇ ਗਾਇਕ/ਗੀਤਕਾਰ
• ਜਸਪਾਲ ਸਿੰਘ ਗਾਇਕ/ਸੰਗੀਤਕਾਰ
• ਮਰਹੂਮ ਆਰਿਫ਼ ਲੋਹਾਰ ਗਾਇਕ/ਗੀਤਕਾਰ/ਸੰਗੀਤਕਾਰ
• ਆਸਿਫ਼ ਲੋਹਾਰ ਗਾਇਕ/ਗੀਤਕਾਰ/ਸੰਗੀਤਕਾਰ
• ਅਮਰ ਸੈਂਭੀ ਗਾਇਕ/ਕਲਾਕਾਰ
• ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿਹਰਾ ਗਾਇਕ ਸੰਗੀਤਕਾਰ
• ਹਰਮਨ ਸੱਗੂ ਗਾਇਕ/ਗੀਤਕਾਰ
• ਕਰਨ ਸੈਂਭੀ ਗਾਇਕ/ਗੀਤਕਾਰ
• ਸੁਰਿੰਦਰ ਲਾਡੀ ਗਾਇਕ/ਗੀਤਕਾਰ
• ਕੁਲਦੀਪ ਪਾਰਸ ਗਾਇਕ/ਗੀਤਕਾਰ
• ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸੱਗੂ ਗਾਇਕ/ਗੀਤਕਾਰ
• ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਜੰਡੂ ਗਾਇਕ/ਗੀਤਕਾਰ/ਸੰਗੀਤਕਾਰ
• ਦੀਪ ਜੰਡੂ ਗਾਇਕ/ਸੰਗੀਤਕਾਰ
• ਕੈਮ ਭਮਰਾ ਗਾਇਕ
• ਮਨੀ ਵਿਰਦੀ ਗਾਇਕ ਗੀਤਕਾਰ
• ਕਪਤਾਨ ਲਾਡੀ ਗਾਇਕ
• ਗੁਰ ਸੱਗੂ ਗਾਇਕ/ਗੀਤਕਾਰ
• ਹਾਰਟ ਮਾਣਕੂ
• ਦੀਪ ਕਲਸੀ
• ਹੈਮੀ ਕਲਸੀ
• ਸਿਲਿੰਦਰ ਪਰਦੇਸੀ ਗਾਇਕ/ਗੀਤਕਾਰ
• ਭਾਈ ਹਰਚੰਦ ਸਿੰਘ ਰਾਗੀ (ਨੇਤਰਹੀਣ)
• ਸਰਬਜੀਤ ਬਿਰਦੀ ਗੀਤਕਾਰ
• ਰਾਜ ਰਣਜੋਧ
• ਕਰਮ ਸਿੰਘ ਰਸੀਆ ਬਹਾਦਰਪੁਰ ਸੰਗਰੂਰ
• ਹਰਜੀਤ ਭੰਮਰਾ ਲੁਧਿਆਣਾ
• ਯੋ ਯੋ ਹਨੀ ਸਿੰਘ
• ਬਾਲੀ ਸੱਗੂ
• ਕੁਲਜੀਤ ਬਮਰਾ