ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦਿਵਸ

28 ਫਰਵਰੀ 1928 ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰ ਵੈਂਕਟ ਰਾਮਨ ਦੁਆਰਾ ਰਮਨ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੀ ਖੋਜ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਹਰ ਸਾਲ 28 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਉਸਦੀ ਖੋਜ ਲਈ, ਸਰ ਸੀਵੀ ਰਮਨ ਨੂੰ 1930 ਵਿੱਚ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਇਤਿਹਾਸ

1986 ਵਿੱਚ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲ ਸਾਇੰਸ ਅਤੇ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਕਮਿਊਨੀਕੇਸ਼ਨ ਨੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ 28 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਇਹ ਸਮਾਗਮ ਹੁਣ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਕੂਲਾਂ, ਕਾਲਜਾਂ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਅਕਾਦਮਿਕ, ਵਿਗਿਆਨਕ, ਤਕਨੀਕੀ, ਮੈਡੀਕਲ ਅਤੇ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦਿਵਸ (26 ਫਰਵਰੀ 2020) ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲ ਨੇ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਸੰਚਾਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਦੀ ਸੰਸਥਾ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੀ ਸਵੇਰ ਵਜੋਂ ਚਿੰਨ੍ਹਿਤ ਹੈ।

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦਿਵਸ ਦਾ ਜਸ਼ਨ

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦਿਵਸ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਸਕੂਲਾਂ ਅਤੇ ਕਾਲਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮਾਗਮ ਕਰਵਾਉਣ ਵਰਗੀਆਂ ਕਈ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਭਾਰਤੀ ਅੰਤ੍ਰਿਕਸ਼ ਹਫ਼ਤੇ ਦਾ ਜਸ਼ਨ

ਭਾਰਤੀ ਅੰਤ੍ਰਿਕਸ਼ ਹਫ਼ਤੇ ਹਰ ਸਾਲ 12 ਤੋਂ 18 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਜਨਤਕ ਭਾਸ਼ਣ,^[1] ਰੇਡੀਓ, ਟੀ.ਵੀ., ਪੁਲਾੜ ਵਿਗਿਆਨ ਫ਼ਿਲਮਾਂ, ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਅਤੇ ਸੰਕਲਪਾਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਪੁਲਾੜ ਵਿਗਿਆਨ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ, ਬਹਿਸਾਂ, ਕੁਇਜ਼ ਮੁਕਾਬਲੇ, ਭਾਸ਼ਣ, ਵਿਗਿਆਨ ਮਾਡਲ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਇੰਡੀਅਨ ਸਪੇਸ ਵੀਕ ਵਿੱਚ ਸਪੇਸ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਆਊਟਰੀਚ ਈਵੈਂਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸਪੇਸ ਏਜੰਸੀਆਂ, ਏਰੋਸਪੇਸ ਕੰਪਨੀਆਂ, ਸਕੂਲਾਂ, ਕੋਲਾਜ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਐਨਜੀਓ, ਪਲੈਨੇਟੇਰੀਅਮ, ਅਜਾਇਬ ਘਰ, ਅਤੇ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨ ਕਲੱਬਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਸਾਂਝੇ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ ਵਿੱਚ ਨੈਸ਼ਨਲ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਉਦੇਸ਼

ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਸੰਦੇਸ਼ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਨੁੱਖੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ, ਯਤਨਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨਾ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਨਵੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸੋਚ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਮੌਕਾ ਦੇਣ ਲਈ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨੂੰ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰਾ ਬਣਾਉਣਾ।

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦਿਵਸ ਦੇ ਥੀਮ

ਮੀਨੂੰ ਖਰੇ ਕਪਿਲ ਸਿੱਬਲ ਤੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ।

ਸਾਲ 1999 ਦਾ ਥੀਮ "ਸਾਡੀ ਬਦਲਦੀ ਧਰਤੀ" ਸੀ।

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦਿਵਸ 2024 ਥੀਮ: "ਵਿਕਸ਼ਿਤ ਭਾਰਤ ਲਈ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ"^[2][3]