ਰੀਟਾ ਚੌਧਰੀ

ਰੀਟਾ ਚੌਧਰੀ (ਜਨਮ 17 ਅਗਸਤ 1960) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਕਵੀ, ਨਾਵਲਕਾਰ ਅਤੇ ਅਸਾਮੀ ਸਾਹਿਤ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਹੈ।^{[1] [2]}ਉਹ 2001 ਤੋਂ ਗੁਹਾਟੀ, ਕਾਟਨ ਕਾਲਜ ਦੇ ਪੋਲੀਟੀਕਲ ਸਾਇੰਸ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ  ਸਹਿਯੋਗੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਚੌਧਰੀ ਨੇ 1991 ਤੋਂ 1996 ਤੱਕ ਲੈਕਚਰਾਰ ਅਤੇ 1996 ਤੋਂ 2001 ਤੱਕ ਉਸੇ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਸੀਨੀਅਰ ਲੈਕਚਰਾਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ 1989 ਤੋਂ 1991 ਤੱਕ ਡੀਫੂ ਸਰਕਾਰੀ ਕਾਲਜ, ਕਰਬੀ ਐਂਗਲਾਂਗ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਲੈਕਚਰਾਰ ਵਜੋਂ ਅਧਿਆਪਨ ਦੇ ਕੈਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ^[3] ਉਹ ਇਸ ਸਮੇਂ ਨੈਸ਼ਨਲ ਬੁੱਕ ਟਰੱਸਟ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਹੈ। ^[4] ਉਹ ਮੰਤਰੀ ਚੰਦਰ ਮੋਹਨ ਪਟਵਾਰੀ ਦੀ ਪਤਨੀ ਹੈ।

ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ

ਚੌਧਰੀ ਦਾ ਜਨਮ 1960 ਵਿੱਚ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਤਿਰਪ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਨਾਮਪੋਂਗ ਵਿਖੇ ਲੇਖਕ ਬਿਰਜਾ ਨੰਦਾ ਚੌਧਰੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਸੇਵਕ ਸ਼੍ਰੀ ਮੋਲਿਨਾ ਚੌਧਰੀ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਕੂਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਅਪਰ ਹਾਫਲਾਂਗ ਐਲਪੀ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਮਾਰਗੈਰਿਟਾ ਪਬਲਿਕ ਹਾਇਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਹਾਇਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ।^[5] ਉਸ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ 1980 ਵਿੱਚ ਅਸਾਮ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਗੁਹਾਟੀ ਚਲਾ ਗਿਆ; ਉਹ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਜੇਲ੍ਹ ਗਈ।

ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬੀ.ਏ. 1982 ਵਿੱਚ ਗੁਹਾਟੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕਾਟਨ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਡਬਲ ਐਮ.ਏ. ਅਤੇ ਅਸਾਮੀ ਵਿੱਚ ਗੁਹਾਟੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਐਲ.ਐਲ.ਬੀ. (1990) ਅਤੇ ਪੀਐਚਡੀ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਦਾ ਥੀਸੀਸ ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ 'ਤੇ ਸੀ ਜੋ ਨਿਰੂਪਮਾ ਬੋਰਗੋਹੇਨ ਅਤੇ ਆਸ਼ਾਪੂਰਨਾ ਦੇਵੀ ਦੇ ਨਾਵਲਾਂ: ਇੱਕ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਅਧਿਐਨ 'ਤੇ ਸੀ।

ਅਧਿਆਪਨ ਕਰੀਅਰ

ਚੌਧਰੀ 2001 ਤੋਂ ਕਾਟਨ ਕਾਲਜ, ਗੁਹਾਟੀ, ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਚੌਧਰੀ ਨੇ 1991 ਤੋਂ 1996 ਤੱਕ ਲੈਕਚਰਾਰ ਅਤੇ 1996 ਤੋਂ 2001 ਤੱਕ ਉਸੇ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਸੀਨੀਅਰ ਲੈਕਚਰਾਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ 1989 ਤੋਂ 1991 ਤੱਕ ਦੀਫੂ ਗੌਰਮਿੰਟ ਕਾਲਜ, ਕਾਰਬੀ ਆਂਗਲੌਂਗ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਲੈਕਚਰਾਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਅਧਿਆਪਨ ਕਰੀਅਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।^[6]

ਸਾਹਿਤਕ ਕਰੀਅਰ

ਡਾ: ਚੌਧਰੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਨਾਵਲ ਅਬੀਲਿਤ ਯਾਤਰਾ ਸੀ (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: ਇਨਸੈਸੈਂਟ ਜਰਨੀ) 1981^[7] ਜਿਸ ਨੇ ਅਸਾਮ ਸਾਹਿਤ ਸਭਾ ਦੁਆਰਾ ਸਮਕਾਲੀ ਅਸਾਮੀ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਆਯੋਜਿਤ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਇਨਾਮ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਇਹ ਨਾਵਲ ਉਸ ਸਮੇਂ ਲਿਖਿਆ ਜਦੋਂ ਉਸਨੂੰ ਅਸਾਮ ਅੰਦੋਲਨ ਦੌਰਾਨ ਰੂਪੋਸ਼ ਹੋਣਾ ਪਿਆ ਸੀ।

1981 ਵਿਚ, ਉਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਨਾਵਲ 'ਅਬੀਲਿਤ ਯਾਤਰਾ' (ਨਿਰੰਤਰ ਯਾਤਰਾ) ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਨਾਵਲ ਦੇ ਨਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੋਈ ਅਸਾਮੀ ਸਾਹਿਤਕ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ ਉਸਦੀ ਯਾਤਰਾ ਵੀ ਅਰੰਭ ਹੋਈ। ਇਸ ਪਹਿਲੇ ਹੀ ਨਾਵਲ ਲਈ ਉਸਨੂੰ 1981 ਵਿੱਚ ਅਸੋਮ ਸਾਹਿਤ ਸਭਾ ਦਾ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਗੁਹਾਟੀ ਦੀ ਕਾਟਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਲੈਕਚਰਾਰ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਚੌਧਰੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।

ਅਬੀਲਿਤ ਯਾਤਰਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਚੌਧਰੀ ਨੇ 1988 ਵਿਚ ਤੀਰਥਭੂਮੀ, 1993 ਵਿਚ ਮਹਾ ਜੀਵਣ ਅਧਾਰਸ਼ਿਲਾ (ਮਹਾਨ ਜੀਵਨ ਦਾ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ), 1996 ਵਿਚ ਨਯਾਨਾ ਤਰਾਲੀ ਸੁਜਾਤਾ, 1998 ਵਿਚ, ਪੋਪੀਆ ਤੋਤਾਰ ਜ਼ੰਡੂ (ਇਕ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਸਟਾਰ ਦੀ ਕਹਾਣੀ), 1999 ਵਿਚ ਰਾਗ-ਮਲਕੋਸ਼, 1999 ਵਿਚ ਜਲ-ਪਦਮ (ਜਲ-ਕਮਲ), 2003 ਵਿਚ ਹ੍ਰਿਦਯ ਨਿਰੂਪਾਈ (ਬੇਵੱਸ ਦਿਲ), 2005 ਵਿਚ ਦਿਓ ਲਾਂਗਖੂਈ (ਦੈਵੀ ਤਲਵਾਰ), ਮਾਕਮ (ਦ ਗੋਲਡਨ ਹਾਰਸ) 2010 ਵਿਚ ਅਤੇ ਮਾਇਆਬ੍ਰਿਤਾ ਸਰਕਲ ਆਫ਼ ਵਰਲਡਿਅਲ ਇਲਿਊਸ਼ਨ) 2012 ਵਿਚ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ। ਉਸਦਾ ਹਰ ਨਾਵਲ ਸਮਾਜ ਦੇ ਕੁਝ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਹਿਲੂਆਂ ਦਾ ਚਿੱਤਰਣ ਹੈ।

ਉਸ ਨੂੰ 2008 ਵਿਚ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿਓ ਲੰਗਖੁਈ ਲਈ ਮਿਲਿਆ ਜੋ ਅਸਾਮ ਦੇ ਤਿਵਾਸ ਉੱਤੇ ਅਧਾਰਤ ਸੀ। ਅੰਸ਼ਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੰਤਕਥਾਵਾਂ, ਇਸ ਨਾਵਲ ਦਾ ਪਲਾਟ ਇਸ ਢੰਗ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਰਵਾਇਤੀ ਤੋਂ ਵਿਦਾਈ ਵਜੋਂ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਛਾਣਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਹਾਲਾਂਕਿ ਪਰੰਪਰਾ ਅਤੇ ਹਕੀਕਤ ਇੱਕ ਪੂਰਨ ਸਮੁੱਚ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਅਵਾਰਡ

ਚੌਧਰੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਾਹਿਤਕ ਪੁਰਸਕਾਰ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪੁਰਸਕਾਰ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:

• Assam Sahitya Sabha Award (First Prize awarded in the Manuscript Competition of Novel) in 1981 for the Novel, Abirata Yatra.^[8]
• Kalaguru Bishnu Prasad Rabha Award by Assam Sahitya Sabha, new Delhi in 2006 for the novel Deo Langkhui.^[6]
• Sahitya Akademi Award, 2008, for the novel Deo Langkhui.^{[1][2][9][10]}
• Lekhika Samoroh Xahitya Bata in 2011 by Sadou Axom lekhika Samoroh Samittee.^[6]
• G.A. Kulkarni Award for Translation of the novel, Makam in Marathi Language in 2013 by Goa Hindu association, Mumbai.^[6]
• Certificate of merit Award in 2011 by IDPA, Mumbai for the Documentary, ‘The Divided Soul’.^[6]
• Award for Excellence in Best Editing for ‘The Divided Soul’ (Docu) produced by Chowdhury in Mumbai International Film festival in 2011.^[6]