ਸਮੇਂ ਦਾ ਤੀਰ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
ਸਮੇਂ ਦਾ ਤੀਰ, ਜਾਂ ਟਾਈਮ ਦਾ ਐਰੋ, ਸਮੇਂ ਦੀ ਇੱਕ-ਪਾਸੜ ਦਿਸ਼ਾ ਜਾਂ ਅਸਮਰੂਪਤਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਰਨ ਵਾਲ਼ਾ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਖਗੋਲਸ਼ਾਸਤਰੀ ਅਰਥ੍ਰ ਐਡਿੰਗਟਨ ਦੁਆਰਾ 1927 ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਇੱਕ ਸੰਕਲਪ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਸ਼ਾ, ਐਡਿੰਗਟਨ ਅਨੁਸਾਰ, ਐਟਮਾਂ, ਮੌਲੀਕਿਊਲਾਂ, ਅਤੇ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀ ਬਣਤਰ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਕੇ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਇੱਕ ਚਾਰ-ਅਯਾਮੀ ਸਾਪੇਖਿਕ ਨਕਸ਼ੇ (ਪੇਪਰ ਦਾ ਇੱਕ ਠੋਸ ਬਲੌਕ) ਉੱਤੇ ਵਾਹੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।[1]
- ਇਹ ਲੇਖ ਵਿਸ਼ੇ ਦਾ ਇੱਕ ਸੰਖੇਪ ਸਾਰਾਂਸ਼ ਹੈ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਜਿਆਦਾ ਤਕਨੀਕੀ ਚਰਚਾ ਅਤੇ ਤਾਜ਼ਾ ਰਿਸਰਚ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵਾਸਤੇ, ਦੇਖੋ ਐਨਟ੍ਰੌਪੀ (ਸਮੇਂ ਦਾ ਤੀਰ)

ਸੂਖਮ ਪੱਧਰ ਉੱਤੇ ਭੌਤਿਕੀ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਜਾਂ ਤਾਂ ਪੂਰੀ ਤਰਾਂ ਨਾਲ ਜਾਂ ਜਿਆਦਾਤਰ ਤੌਰ ਤੇ ਸਮਾਂ-ਸਮਰੂਪ ਹੁੰਦੀਆਂ ਮੰਨੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ: ਜੇਕਰ ਸਮੇਂ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਉਲਟਾ ਦਿੱਰਤੀ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਿਧਾਂਤਿਕ ਸਟੇਟਮੈਂਟਾਂ (ਸਮੀਕਰਨਾਂ ਆਦਿ) ਸੱਚ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹੋਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਫੇਰ ਵੀ ਮੈਕ੍ਰੋਸਕੋਪਿਕ ਪੱਧਰ ਉੱਤੇ ਇਹ ਅਕਸਰ ਦਿਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਇੰਝ ਨਹੀਂ ਹੈ: ਟਾਈਮ ਦਾ ਇੱਕ ਸਪੱਸ਼ਟ ਪ੍ਰਵਾਹ (ਦਿਸ਼ਾ) ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
Remove ads
ਐਡਿੰਗਟਨ
ਸੰਖੇਪ ਸਾਰਾਂਸ਼
ਤੀਰ
ਸਮੇਂ ਦਾ ਥਰਮੋਡਾਇਨਾਮਿਕ ਤੀਰ
ਸਮੇਂ ਦਾ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡੀ ਤੀਰ
ਸਮੇਂ ਦਾ ਰੇਡੀਏਟਿਵ ਤੀਰ
ਸਮੇਂ ਦਾ ਕਾਰਣਾਤਮਿਕ ਤੀਰ
ਸਮੇਂ ਦਾ ਕਣ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ (ਕਮਜੋਰ) ਤੀਰ
ਸਮੇਂ ਦਾ ਕੁਆਂਟਮ ਤੀਰ
ਸਮੇਂ ਦਾ ਕੁਆਂਟਮ ਸੋਮਾ
ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕੁਆਂਟਮ ਅਨਸਰਟਨਟੀ ਇੰਟੈਂਗਲਮੈਂਟ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਸਮੇਂ ਦੇ ਤੀਰ ਦਾ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੋਮਾ ਹੈ। ਵਿਚਾਰ ਕਿ ਇੰਟੈਂਗਲਮੈਂਟ ਜਰੂਰ ਹੀ ਸਮੇਂ ਦੇ ਤੀਰ ਨੂੰ ਸਮਝਾ ਸਕਦੀ ਹੈ 1980ਵੇਂ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸੇਥ ਲੌਇਡ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਲੌਇਡ ਨੇ ਤਰਕ ਕੀਤਾ ਕਿ ਕੁਆਂਟਮ ਅਨਸਰਟਨਟੀ (ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਿਤਾ), ਅਤੇ ਜਿਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਫੈਲਦੀ ਹੈ, ਜਿਉਂ ਜਿਉਂ ਕਣ ਹੋਰ ਜਿਆਦਾ ਇੰਟੈਗਲਡ ਹੁੰਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਸਮੇਂ ਦੇ ਤੀਰ ਦੇ ਇੱਕ ਸਹੀ ਸਾਧਨ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਪੁਰਾਣੇ ਕਲਾਸੀਕਲ ਸਬੂਤਾ਼ ਅੰਦਰ ਇਨਸਾਨੀ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਿਤਾ ਦੀ ਜਗਹ ਲੈ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਲੌਇਡ ਮੁਤਾਬਿਕ; “ਸਮੇਂ ਦਾ ਤੀਰ ਵਧ ਰਹੇ ਸਹਿਸਬੰਧਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਤੀਰ ਹੈ।”[2]
ਸਮੇਂ ਦਾ ਮਾਨਸਿਕ/ਬੌਧਿਕ ਤੀਰ
ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ
- ਐਂਥ੍ਰੌਪਿਕ ਬਾਇਸ
- ਕਾਰਣਾਤਮਿਕਤਾ
- ਲੀਆ ਪ੍ਰੀਗੋਗੀਨ
- ਲੌਸ਼ਮਿਡਟਸ ਪੈਰਾਡੌਕਸ
- ਮੈਕਸਵੈੱਲ ਦਾ ਦਾਨਵ
- ਸਪੇਸਟਾਈਮ ਦੀ ਫਿਲਾਸਫੀ
- ਰੌਯਲ ਇੰਸਟੀਟਿਊਟ ਕ੍ਰਸਮਸ ਲੈਕਚਰਜ਼ 1999
- ਸਮਾਂ ਉਤਪਤੀ
- ਸਮਾਂ ਰਿਵਰਸ ਸਿਗਨਲ ਪ੍ਰੋਸੈੱਸਿੰਗ
- ਵੀਲਰ-ਫਾਇਨਮੈਨ ਅਬਜ਼ੌਰਬਰ ਥਿਊਰੀ
ਹਵਾਲੇ
ਹੋਰ ਲਿਖਤਾਂ
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads