ਸ਼ਿਆ ਰਾਜਵੰਸ਼

ਸ਼ਿਆ ਰਾਜਵੰਸ਼ (ਚੀਨੀ: 三皇五帝, ਸ਼ਿਆ ਚਾਓ; ਪਿਨਾਇਨ ਅੰਗਰੇਜੀਕਰਣ: Xia dynasty) ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 2070 ਈਸਾਪੂਰਵ ਵਲੋਂ 1600 ਈਸਾਪੂਰਵ ਤੱਕ ਰਾਜ ਕਰਣ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਸੀ। ਇਹ ਚੀਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਸੀ ਜਿਸਦਾ ਜਿਕਰ ਬਾਂਸ ਕਥਾਵਾਂ, ਇਤਹਾਸ ਦਾ ਸ਼ਾਸਤਰ ਅਤੇ ਮਹਾਨ ਇਤੀਹਾਸਕਾਰ ਦੇ ਅਭਿਲੇਖ ਜਿਵੇਂ ਚੀਨੀ ਇਤਹਾਸ - ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਿਆ ਖ਼ਾਨਦਾਨ ਵਲੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਅਧਿਪਤੀਯੋਂ ਅਤੇ ਪੰਜ ਸਮਰਾਟਾਂ ਦਾ ਕਾਲ ਸੀ। ਪੰਜ ਸਮਰਾਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਆਖਰੀ ਸਮਰਾਟ, ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਸ਼ੁਨ ਸੀ, ਨੇ ਆਪਣੀ ਗੱਦੀ ਯੁ ਮਹਾਨ ਨੂੰ ਸੌਂਪੀ ਅਤੇ ਉਸੀ ਵਲੋਂ ਸ਼ਿਆ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਇਆ। ਇਸ ਸਮਰਾਟ ਯੁ ਮਹਾਨ ਨੂੰ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਣ ਦਾ ਪੁੰਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਿਆ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸ਼ਾਂਗ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦਾ ਦੌਰ ਆਇਆ ਜੋ 1600 ਈਸਾਪੂਰਵ ਵਲੋਂ 1046 ਈਸਾਪੂਰਵ ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ। ^[1]

ਚੀਨ ਦੇ ਸ਼ਿਆ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦਾ ਇਲਾਕਾ (ਗਾੜਾ ਨਾਰੰਗੀ ਰੰਗ) 

ਸ਼ਿਆ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸਮਰਾਟ, ਯੁ ਮਹਾਨ

ਵਾਸਤਵਿਕਤਾ ਉੱਤੇ ਵਿਵਾਦ

ਇਹ ਗੱਲ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣ ਲਾਇਕ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਿਆ ਖ਼ਾਨਦਾਨ ਦਾ ਵਰਣਨ ਬਹੁਤ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਗੱਲ ਵਿੱਚ ਹੁਣੇ ਸ਼ੁਬਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਖ਼ਾਨਦਾਨ ਵਾਸਤਵ ਵਿੱਚ ਸੀ ਵੀ ਜਾਂ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਮਿਥਿਅ - ਕਥਾ ਹੈ। ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਜੁਗਾਂ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਵਲੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹੀ ਰਾਜਕਾਲ ਕਾਂਸੀ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਕੁੱਝ ਪੁਰਾਤਤਵ ਥਾਂ ਮਿਲੋ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸ਼ਹਿਰੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਨੂੰ ਅਰਲੀਤੋਉ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ (Erlitou) ਦੇ ਨਾਮ ਵਲੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਧੁਨਿਕ ਚੀਨੀ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਨੇ ਇਹ ਸਾਬਤ ਕਰਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹੀ ਸ਼ਿਆ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੀ ਸਭਿਅਤਾ ਸੀ ਲੇਕਿਨ ਹੁਣੇ ਤੱਕ ਅਸਫਲ ਰਹੇ ਹਨ। ^[2]

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ 

• ਚੀਨ ਦੇ ਰਾਜਵੰਸ਼ 
•  ਤਿੰਨ ਅਧਿਪਤੀ ਅਤੇ ਪੰਜ ਸਮਰਾਟ 
•  ਸ਼ਾਂਗ ਰਾਜਵੰਸ਼