ਸੋਲਨ

ਸੋਲਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਮੁੱਖ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਸੋਲਨ ਹੈ (1 ਸਤੰਬਰ,1972 ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ) ਜੋ ਕੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੂਬੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਭਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਿਉਂਸਿਪਲ ਕਮੇਟੀ ਹੈ ਜੋ ਕੀ ਸ਼ਿਮਲਾ ਤੋਂ 46 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੱਖਣੀ ਵੱਲ 1600 ਮੀਟਰ ਦੀ ਔਸਤ ਉਚਾਈ ਤੇ ਮੋਜੂਦ ਹੈ। ਇਹ ਜਗ੍ਹਾ ਦਾ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵੀ ਸ਼ੂਲਿਨੀ ਦੇਵੀ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਰੱਖੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਵਿਸ਼ਾਲ ਖੇਤੀ ਦੇ ਕਾਰਣ ਭਾਰਤ ਦਾ ਮਸ਼ਰੂਮ ਸ਼ਹਿਰ ਆਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਟਮਾਟਰਾਂ ਦੇ ਖੇਤੀ ਕਾਰਣ ਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਰੇਡ ਗੋਲਡ ਵੀ ਆਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸੋਲਨ सोलन سولن
Major City
ਸੋਲਨ ਦਾ ਥੋਡੋ ਨਾਚ; ਸ਼ੂਲਿਨੀ ਉਤਸਵ; ਸੋਲਨ ਸ਼ੂਲਿਨੀ ਦੇਵੀ ਦਾ ਮੰਦਿਰ; ਯੁੰਗ ਦ੍ਰੁੰਗ ਮੋਨਾਸਟ੍ਰੀ; ਧੋਲ੍ਨਾਜੀ; ਸੋਲਨ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼
ਉਪਨਾਮ:  ਭਾਰਤ ਦਾ ਮਸ਼ਰੂਮ ਸ਼ਹਿਰ
Country	ਭਾਰਤ
State	ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
District	ਸੋਲਨ
ਸਰਕਾਰ
• MLA	ਧਾਨੀ ਰਾਮ ਸ਼ੰਦਿਲ
ਖੇਤਰ
• ਕੁੱਲ	33.43 km2 (12.91 sq mi)
• ਰੈਂਕ	ਹਿਮਾਚਲ ਦਾ ਸਬਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਖੇਤਰ ਦੇ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ
ਉੱਚਾਈ	1,502 m (4,928 ft)
ਆਬਾਦੀ
• ਕੁੱਲ	1,02,078
• ਰੈਂਕ	ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਦੂਜੀ ਸਬਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ
• ਘਣਤਾ	298/km2 (770/sq mi)
Languages
• Official	ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ
• Regional	ਪਹਾੜੀ
ਸਮਾਂ ਖੇਤਰ	ਯੂਟੀਸੀ+5:30 (IST)
PIN	173212
Telephone code	01792
ਵਾਹਨ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ	HP 14, HP 01S, HP 02S, HP 64, HP 59
Avg. annual temperature	18 °C (64 °F)
Avg. summer temperature	32 °C (90 °F)
Avg. winter temperature	−2 °C (28 °F)
ਵੈੱਬਸਾਈਟ	hpsolan.gov.in

ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਵਿਕਾਸ

ਸੋਲਨ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਪਾਂਡਵਾਂ ਦੇ ਕਾਲ ਦੇ ਕੋਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੁਰਾਣਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪਾਂਡਵ ਪ੍ਰਵਾਸ ਜਲਾਵਤਨੀ ਦੇ ਦੌਰੇ ਵਿੱਚ ਇਥੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸੀ। 1815 ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਨੇ ਭਗਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ਜਿਸਨੂੰ ਹੁਣ ਸੋਲਨ ਆਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਥੇ ਕਾਲਕਾ-ਸ਼ਿਮਲਾ ਰੇਲਵੇ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1902 ਵਿੱਚ ਹੋਈ. ਸੋਲਨ ਸੁਤੰਤਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ 1 ਸਤੰਬਰ,1972 ਨੂੰ ਬਣਿਆ।

ਭੂਗੋਲ

ਸੋਲਨ ਸ਼ਹਿਰ 30.92°N 77.12°E ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਔਸਤ ਉਚਾਈ 1502 ਮੀਟਰ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਸਭਤੋਂ ਉੱਚਾ ਟਿਕਾਣਾ ਮਾਉੰਟ ਕਰੋਲ 2280 ਮੀਟਰ ਤੇ ਹੈ। ਪਾਂਡਵਾਂ ਦੀ ਗੁਫਾ ਜਿਥੇ ਪਾਂਡਵ ਸਿਮਰਨ ਕਰਦੇ ਸੀ ਉਹ ਇਸ ਪਰਬਤ ਦੇ ਉਪਰ ਹੈ। ਸੋਲਨ ਵਿੱਚ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਬਨਸਪਤੀ

ਸੋਲਨ ਦੇ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਚਿਲ ,ਦਿਓਦਾਰ ,ਬਾਨ ਤੇ ਕੈਲ ਤੇ ਪਾਇਨ ਦਰਖ਼ਤ ਆਦਿ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਮੋਜੂਦ ਹਨ। ਇਸਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਓਕ ਦੇ ਜੰਗਲ ,ਸਿਲਵਰ ਓਕ ,ਬੋਤਲ ਬ੍ਰਸ਼, ਘਾਹ, ਵੀਪਿੰਗ ਵਿਲੋ ਆੜੇ ਹੋਰ ਪੌਧੇ ਤੇ ਬਨਸਪਤੀ ਮੋਜੂਦ ਹੈ।

ਵਾਤਾਵਰਨ

1502 ਮੀਟਰ ਦੀ ਔਸਤ ਉਚਾਈ ਤੇ ਸਥਿਤ ਸੋਲਨ ਨੂੰ ਠੰਡਾ ਪਹਾੜੀ ਸਟੇਸ਼ਨ ਮਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਵਾਤਾਵਰਨ ਨਾ ਤਾ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੀ ਤਰਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਠੰਡਾ ਹੈ ਨਾ ਹੀ ਕਾਲਕਾ ਦੀ ਤਰਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਰਮ। ਇਸਦਾ ਤਾਪਮਾਨ 32 °C (90 °F) ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਦੇ ਹੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਲ ਦੇ ਦੋਰਾਨ ਸੋਲਨ ਦਾ ਔਸਤ ਤਾਪਮਾਨ −4 °C (25 °F) to 32 °C (90 °F) ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

Snowfall 2013, Solan

Hills of Solan city in fog during winters

Solan during monsoon

^{[1] [2]}

ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਪੌਣਪਾਣੀ ਅੰਕੜੇ
ਮਹੀਨਾ	ਜਨ	ਫ਼ਰ	ਮਾਰ	ਅਪ	ਮਈ	ਜੂਨ	ਜੁਲ	ਅਗ	ਸਤੰ	ਅਕ	ਨਵੰ	ਦਸੰ	ਸਾਲ
ਔਸਤਨ ਉੱਚ ਤਾਪਮਾਨ °C (°F)	13.2 (55.8)	15.3 (59.5)	19.8 (67.6)	25.1 (77.2)	29.3 (84.7)	29.5 (85.1)	25.2 (77.4)	24.2 (75.6)	24.5 (76.1)	22.9 (73.2)	19.6 (67.3)	15.8 (60.4)	22.03 (71.66)
ਔਸਤਨ ਹੇਠਲਾ ਤਾਪਮਾਨ °C (°F)	4.1 (39.4)	5.7 (42.3)	9.6 (49.3)	14.2 (57.6)	18.4 (65.1)	20 (68)	19 (66)	18.6 (65.5)	17.2 (63)	13.3 (55.9)	8.9 (48)	5.8 (42.4)	12.9 (55.21)
ਬਰਸਾਤ mm (ਇੰਚ)	87 (3.43)	67 (2.64)	73 (2.87)	27 (1.06)	40 (1.57)	120 (4.72)	393 (15.47)	325 (12.8)	186 (7.32)	52 (2.05)	12 (0.47)	29 (1.14)	1,411 (55.54)
Source: climate-data.org[3]

ਜਨ-ਅੰਕੜਾ ਵਿਗਿਆਨ

2011 ਦੀ ਭਾਰਤੀ ਜਨ-ਗਣਨਾ ਦੇ ਮੁਤਾਬਿਕ ਸੋਲਨ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ 45,078 ਦੀ ਅਬਾਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕੀ ਇਸਨੂੰ ਸ਼ਿਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਿਮਾਚਲ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭਤੋ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਬਣਾਂਦੀ ਹੈ। ^[4] ਸੋਲਨ ਦੀ ਔਸਤ ਸਾਖਰਤਾ ਦੀ ਦਰ 85.02 ਹੈ। ref>"Solan Literacy Rate 2011". Archived from the original on 2012-05-05. Retrieved 2014-11-01. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)</ref>

ਨਗਰ ਨਿਗਮ

ਐਮ.ਸੀ.ਸੋਲਨ 33.43 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਵਰਗ ਤੇ ਫੈਲਿਆ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਔਸਤ ਅਬਾਦੀ 1,02,078 ਹੈ। ^[5]

ਸ਼ਹਿਰ ਖੇਤਰ

ਸੋਲਨ ਦੇ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ 3343.00 hactares = 33.43 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਵਰਗ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਹਨ।^[6]

HPPWD Solan rest house and parking

Solan city,

Twinkling hills of solan city at night

ਸਿੱਖਿਆ

ਸੋਲਨ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਰਕਾਰੀ ਤੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕਾਲ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਕੂਲ ਹਨ। ਸੋਲਨ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਕੁਝ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਲਿਸਟ ਨਿੱਚੇ ਦਿੱਤੀ ਹੋਈ ਹੈ।

• Genius Global Playschool (Formerly known as Genius Eurokid Playschool)
• Doon Valley Public School Solan
• MRA DAV Sr Sec Public School Solan
• St. Lukes School

St. Luke's School, Solan

• Punj villa School, Dhobighat Solan
• Govt. Boys school Tank Road Solan
• Govt. Girls School The Mall Solan
• Dayanand Adarsh Vidalya,
• B.L Central Public school The MALL SOLAN
• B.L Central Public school(Hindi medium) The MALL SOLAN
• B.L Central Public school Shamti- SOLAN
• PNNM Geeta Adarsh
• Gurukul International
• DPS
• Chinmaya Public School
• Woods Stone School
• Sanatan Dharam school

ਸੋਲਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਲੇ ਚਾਰ ਦੀ ਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਆਣ ਵਾਲੇ ਬੋਰਡਿੰਗ ਸਕੂਲ ਇਥੇ ਸਥਿਤ ਹਨ -

• Lawrence school
• Dagshai public School
• Pingrove
• Army school Chail.

ਸੋਲਨ ਵਿੱਚ ਦਸ ਸਭਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਾਲਜ ਤੇ ਵਿਸ਼ਵ-ਵਿਦਿਆਲੇ ਹਨ -

• Dr. Yashwant Singh Parmar University of Horticulture and Forestry, Nauni, Distt. Solan
• Central Research Institute, Kasauli.
• Bhojia dental college and hospital,budh(baddi)Distt.Solan
• Solan Homeopethic Medical College, Barog Bypass, Kumarhatti.
• Govt. Polytechnic kandaghat, Solan
• Shoolini Institute for Life Sciences and Business management The Mall Solan
• DAV Dental College Solan
• Shoolini University of Biotechnology and Management Sciences, Solan
• M S Panwar institute of Communication and Management, Solan
• MM University & Medical College, Solan Distt. Solan
• Manav Bharti University, Kumarhatti, Distt. Solan
• Jaypee University of Information Technology, Waknaghat, Distt. Solan
• Chitkara University, Barotiwala, Distt. Solan
• Baddi University of Emerging Sciences and Technologies, Baddi, Distt.Solan
• LR Institutes solan
• Green Hills Engineering college, kumarhatti Solan
• Maharaja aggresen University Solan
• Bahara University Solan
• Himachal Institute of Education Archived 2014-12-17 at the Wayback Machine., Solan
• Vidyanagari Institute for CA/CS and Competitive Exams, Chambaghat, Solan.

ਗੈਲਰੀ

• 
  Solan bypass
• 
  Mall road Solan
• 
  Solan Bypass
• 
  Thoda dance wall painting, The Mall Solan
• 
  Shilly sancturay area Solan
• 
  Platinum Mall Solan
• 
  Bank lane,the mall,solan
• 
  Foot path on mall road
• 
  Amravati Hills,Solan
• 
  Solan-railway-station in 1911
• 
  Solan Bypass traffic lights
• 
  DC office during Shoolini Utsav 2012
• 
  Historical Thodo ground Solan
• 
  North-east part of solan city at night
• 
  Sakpal of Shoolini Devi
• 
  Shoolini Mahotsav, Solan
• 
  Shoolini Mahotsav, Solan.
• 
  Solan city from mount karol
• 
  Kunihar valley Solan
• 
  Kunihar valley Solan