ਸੰਤਾਨ ਸੰਜਮ

ਸੰਤਾਨ ਸੰਜਮ ਜਿਸ ਨੂੰ ਗਰਭ ਨਿਰੋਧ ਅਤੇ ਜਣਨ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਢੰਗ ਜਾਂ ਉਪਕਰਣ ਹੈ ਜੋ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ.^[1] ਜਨਮ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਪਰ ਜਨਮ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਢੰਗ ਸਿਰਫ 20 ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹੋਏ.^[2] ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ, ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਉਣਾ ਅਤੇ ਜਨਮ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਪਰਿਵਾਰਕ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ .^[3][4] ਕੁਝ ਸਭਿਆਚਾਰ ਜਨਮ ਨਿਯੰਤਰਣ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਨੈਤਿਕ, ਧਾਰਮਿਕ ਜਾਂ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਅਣਚਾਹਿਆ ਮੰਨਦੇ ਹਨ.

ਸੰਤਾਨ ਸੰਜਮ
ਦਖ਼ਲ

ਜਨਮ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਨਸਬੰਦੀ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਨਲਬੰਦੀ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਹਾਰਮੋਨ-ਅਧਾਰਤ ਵਿਧੀਆਂ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਓਰਲ ਗੋਲੀਆਂ, ਪੈਚ, ਯੋਨੀ ਦੇ ਰਿੰਗ ਅਤੇ ਟੀਕੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਘੱਟ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰਕ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੰਡੋਮ, ਡਾਇਆਫ੍ਰੈਮਜ਼ ਅਤੇ ਜਨਮ ਨਿਯੰਤਰਣ ਆਦਿ ਤਰੀਕੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਮਰਦਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁਕਰਾਣੂਆਂ ਦੇ ਮੇਲ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸੰਭੋਗ ਸਮੇਂ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤਣਾ ਹੈ। ਨਸਬੰਦੀ ਜੋ ਕਿ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪੱਕਾ ਅਜਿਹਾ ਢੰਗ ਹੈ ਜਿਸਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਰਭ ਨਹੀਂ ਠਹਿਰਦਾ। ਜਦਕਿ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਢੰਗ ਆਰਜ਼ੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸੈਕਸ ਅਭਿਆਸ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਰਦ ਜਾਂ ਔਰਤ ਦੁਆਰਾ ਕੰਡੋਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਜਿਨਸੀ ਰੋਗੀ ਸ਼ੁਕਰਾਣੂਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜਨਮ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦੇ ਹੋਰ ਢੰਗ ਜਿਨਸੀ ਰੋਗਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਜਨਮ ਨਿਯੰਤਰਣ (ਗੋਲੀਆਂ) ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਨੂੰ ਰੋਕ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੇ ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸੈਕਸ ਦੇ 72 ਤੋਂ 120 ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅੰਦਰ ਲਿਆ ਜਾਵੇ।

ਕਿਸ਼ੋਰ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾਵਾਂ ਜ਼ੋਖਮ ਭਰਿਆ ਕੰਮ ਹੈ। ਵਿਆਪਕ ਸੈਕਸ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਜਨਮ ਨਿਯੰਤਰਣ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਇਸ ਉਮਰ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਅਣਚਾਹੇ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੀ ਦਰ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਜਨਮ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਜਨਮ ਨਿਯੰਤਰਣ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਮਪਲਾਂਟਸ, ਆਈਯੂਡੀ, ਜਾਂ ਯੋਨੀ ਰਿੰਗਜ਼ ਕਿਸ਼ੋਰ ਅਵਸਥਾ ਦੇ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਸਫਲ ਹਨ। ਬੱਚੇ ਦੀ ਜਣੇਪੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਔਰਤ ਚਾਰ ਤੋਂ ਛੇ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਬਾਅਦ ਦੁਬਾਰਾ ਗਰਭਵਤੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।