ਹਨਫ਼ੀ

ਹਨਫ਼ੀ ਸਕੂਲ (Arabic: حَنَفِية, romanized: Ḥanafiyah; also called Hanafite in English), ਹਨਫ਼ੀ ਫਿਕਹ, ਇਸਲਾਮੀ ਕਾਨੂੰਨ (ਫਿਕਹ) ਦੇ ਚਾਰ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸੁੰਨੀ ਸਕੂਲਾਂ (ਮਜ਼ਹਬ) ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਹੈ।^[1] ਇਸਦਾ ਨਾਮ 8ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਕੁਫਾਨ ਵਿਦਵਾਨ, ਅਬੂ ਹਨੀਫਾ, ਫ਼ਾਰਸੀ ਮੂਲ ਦੇ ਇੱਕ ਤਬੀਈ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਸਦੇ ਦੋ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਚੇਲਿਆਂ, ਇਮਾਮ ਅਬੂ ਯੂਸਫ਼ ਅਤੇ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲ-ਸ਼ੈਬਾਨੀ ਦੁਆਰਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।^[2] ਇਸਨੂੰ ਸੁੰਨੀ ਮੁਸਲਿਮ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਮਜ਼ਹਬ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਮਜ਼ਹਬ ਆਫ਼ ਜਿਊਰਿਸਟ (ਮਜ਼ਹਬ ਅਹਲ ਅਲ-ਰੇ) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।^[3][4] ਬਾਅਦ ਦੇ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਅਹਨਾਫ (ਅਰਬੀ: أحناف), ਹਨਫ਼ੀ ਦਾ ਬਹੁਵਚਨ ਮਾਤੁਰੀਦੀ ਧਰਮ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਮਜ਼ਹਬ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਇਸ ਤੱਥ ਵਿਚ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਇਕੱਲੇ ਇਮਾਮ ਅਬੂ ਹਨੀਫਾ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਜਾਂ ਕਥਨਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਉਸ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਜੱਜਾਂ ਦੀ ਸਭਾ ਦੇ ਹੁਕਮ ਅਤੇ ਕਥਨ ਇਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ। ਸੁੰਨੀ ਇਸਲਾਮਿਕ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਨਾਲੋਂ ਇਸਦੀ ਬਹੁਤ ਉੱਤਮਤਾ ਅਤੇ ਫਾਇਦਾ ਸੀ। ਅਬੂ ਹਨੀਫਾ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਹ ਕੇਸਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਧਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਗਠਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਅਲ-ਮੁਵਾਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਇਮਾਮ ਮਲਿਕ ਇਬਨ ਅਨਸ ਦੁਆਰਾ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਕਿਉਂਕਿ ਸਹਿਬਾ ਅਤੇ ਸਹਿਬਾ ਦੇ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸ਼ਰੀਆ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨ ਨੂੰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਜਾਂ ਅਧਿਆਵਾਂ ਜਾਂ ਸੰਗਠਿਤ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿਚ ਇਸ ਨੂੰ ਸੰਹਿਤਾਬੱਧ ਕਰਨ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ, ਸਗੋਂ ਗਿਆਨ ਦੇ ਸੰਚਾਰ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਸ਼ਕਤੀ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕੀਤਾ, ਇਸ ਲਈ ਅਬੂ ਹਨੀਫਾ ਨੂੰ ਡਰ ਸੀ ਕਿ ਅਗਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਇਸਲਾਮੀ ਸ਼ਰੀਆ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾ ਸਮਝਣ ਕਾਰਨ ਮੁਸਲਿਮ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਗੁੰਮਰਾਹ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਸਨੇ ਤਹਰਾਹ (ਸ਼ੁੱਧੀਕਰਨ) ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਫਿਰ ਨਮਾਜ਼ (ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ), ਫਿਰ ਇਬਾਦਾਹ (ਪੂਜਾ) ਦੇ ਹੋਰ ਕੰਮਾਂ ਨਾਲ, ਫਿਰ ਮੁਵਾਮਾਲਾਹ (ਜਨਤਕ ਇਲਾਜ), ਫਿਰ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ਮਾਵਾਰੀਥ (ਵਿਰਾਸਤ) ਨਾਲ ਸੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਕਿ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਨਿਆਂਕਾਰਾਂ ਨੇ ਉਸ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕੀਤਾ। ਉਸਦਾ ਪਾਸ।^[3]