Antias Hulandes

From Wikipedia, the free encyclopedia

Antias Hulandes
Remove ads

Antia Hulandes òf Antia Neerlandes (na hulandes: De Nederlandse Antillen), tabata for di 15 di desèmber 1954 te 10 di òktober 2010 un país den Reino Hulandes. Inisialmente e tabata konsistí di seis isla i for di 1986 di 5 isla karibense despues ku Aruba a atkirí su status aparte. E islanan di Antia Hulandes tabata konsistí na nan lugá di dos grupo di isla den Laman Karibe ku ta forma parti di Antia Menor: e islanan bou di bientu (islanan ABC) i e islanan riba di bientu (Islariba). Na 2010 Kòrsou i Sint Maarten a bira paísnan autónomo den Reino Hulandes i Saba, Sint Eustatius i Boneiru a bira munisipio spesial hulandes. E ekonomía di e islanan ta dependé primordialmente di turismo i petroleo.

 E artíkulo aki ta skirbí na ortografia di papiamentu. Lo ta apresiá si por mantené e artíkulo aki na estilo di papiamentu.
Quick facts Mapa, Informashon básiko ...
Remove ads

Historia

E spañónan tabata e promé Oropeonan pa establese nan mes riba e islanan (pa abou: Alonso de Ojeda, 1499; pa ariba: Cristóbal Colón, 1493). Den e siglo 17, e West-Indische Compagnie a konkistá e islanan e a uza nan komo base pa negoshi di katibu. Esaki tabata abolí na aña 1863.

Na aña 1954, e islanan tabata promoví di kolonia pa parti di e Reino di Hulanda komo un estado asosiá. Aruba tabata parti di Antia te ku 1986, ora el a haña "status aparte" i a bira un parti apart den e reino.

Disolushon

Mira artikulo prinsipal: Disolushon di Antia Hulandes

Den 2004 un komishon di e gobièrnunan di Antia i di Hulanda a reportá riba e futuro di e Antia Hulandes. E komishon a avisá un revishon di e Statuut pa e Reino Hulandes pa desolbé e pais Antia Hulandes.

Kòrsou i Sint Maarten lo forma dos estadonan asosiá nobo. Boneiru, Saba i Sint Eustatius lo bira parti di Hulanda komo isla di reino. Riba 28 di novèmber, 2005, e gobièrnu hulandes a yega na un akuerdo ku e gobièrnunan di tur e islanan, ku lo hasi tur lokual e komishon a konkluí realidat pa yüli 2007.

Remove ads

Polítika

Remplasando e areglo di estado interino a keda proklamá dia 29 di mart 1955 e Konstitushon di Antias Hulandes mediante un medida general di reino (algemeen maatregel van rijksbestuur). E hefe di estado tabata e rei di Reino Hulandes, ku den Antia ta representá pa un gobernador. E gobernador tambe ta na kabes di e gobièrnu lokal, i huntu ku e ministernan ta forma parti di e poder ehekutivo di gobièrnu.

E kurpa legislativo tin dos parti. Delegashonnan di e islanan ta representá den gobièrnu antiano, pero kada isla tin su mesun gobièrnu insular ku ta goberná riba un base diario.

Remove ads

Geografia

Thumb
Mapa di Antia Hulandes

E geologia di islariba ku su serunan, no a laga hopi lugá pa agrikultura. E punto mas altu ta Mount Scenery na Saba di 862 meter. Notabelmente, e punto mas altu denter di Reino Hulandes.

E seis islanan ta partí geográfiko den dos grupo:[1]

Geologia

Tur seis isla tin un orígen volkániko. Na Islariba, e volkanismo ta e mas aparente, spesialmente na Saba i Sint Eustatius. Na e Islanan Abou, strukturanan volkániko ta ménos notabel riba e superfisie, ounke na algun lugá, manera Aruba, e ta klaramente rekonosibel den su formashon di seru.[1]

Ademas, tur e islanan tin depósitonan di piedra di kalki ku a originá for di ref di koral. E islanan tambe por wordu agrupá a base di nan karakterístika geológiko:[1]

More information Isla, Geologia ...
Remove ads

Ekonomia

Turismo, transportashon di petroleo i refinamentu di zeta (na Kòrsou), i tambe negoshinan "offshore" ta forma gran parti di e ekonomia di e islanan. E islanan tin un bon ganashi per capita i un bon infrastruktura kompará ku otro país den e region. Kasi tur karga (kapital i pa konsumidó) ta importá, gran parti di esaki ta di Venezuela, Merka, Mexico i Hulanda, ku ta provee e islanan ku sen tambe. Tera inadekuado i insufisiente awa ta hasi e desaroyo di agrikultura difisil. E florin antiano tin un balor fihá na e dollar merikano (1,79:1).

Remove ads

Demografia

Mayoria antiano ta desendiente di kolonistanan europeo i di katibu afrikano ku tabata importá i bendí aki di siglonan 17 pa 19. E sobrá di e poblashon a bini di otro isla den Karibe, Amérika latino, ost Asia i di otro parti di mundu.

Papiamentu ta e idioma dominante na Kòrsou i Boneiru (i tambe Aruba). E idioma krioyo aki a forma di hulandes, spañó, ingles i português.

Ingles ta e idioma mas komun riba e islanan pa ariba (St. Maarten, Saba i St. Eustatius). Spañó ta birando e di dos idioma riba e islanan pa ariba, mas tantu na St. Maarten.

Maske e idioma ofisial ta hulandes, e gobièrnu antiano ofisialmente ta rekonosé e uzo di ingles i papiamentu. Tambe, maske e legislatura ta na hulandes, diskurso den parlamento ta na ingles òf papiamentu.

Gran parti di e poblashon ta kristian, mas tantu katóliko. Kòrsou tambe tin un minoridat hudiu ku ta desendiente di un grupo di hudiu Sefardí ku a bini di Amsterdam i Brazil na aña 1654.

Den e último dékadanan, hopi antiano hóben i eduká a emigrá pa Hulanda, ku ta laga e islanan ku un problema sosial-ekonómiko grandi. Sinembargo, den último añanan, hopi hende di Repúblika Dominikano, Haiti, Karibe anglofóniko i Colombia a imigrá pa Antia.

Remove ads

Kultura

E orígen di e poblashon i unda e islanan ta situá ta duna Antia un kultura mesklá. Turismo i un presensia dominante di e media merikano a yuda e influensia merikano krese. Mes kos ku otro país den Karibe i Amérika latino, riba tur e islanan, Karnaval ta un evento importante.

Linknan eksterno

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads