Acetonitryl, cyjanometan, CH
3C≡N – organiczny związek chemiczny, najprostszy nitryl (nitryl kwasu octowego). Acetonitryl jest łatwopalny, ma eterowy zapach, bez ograniczeń miesza się z wodą. Jest mało reaktywny dlatego jest popularnie stosowany jako rozpuszczalnik m.in. w chromatografii (LC, HPLC), elektrochemii, syntezie organicznej i nieorganicznej. Acetonitryl jest szkodliwy dla zdrowia. Jest stosowany do otrzymywania poliacetonitrylu.
Acetonitryl
|
|
| Nazewnictwo |
|
|
| Nomenklatura systematyczna (IUPAC) |
| PIN |
acetonitryl[1] |
| inne |
etanonitryl[1] |
| Inne nazwy i oznaczenia |
| cyjanometan, cyjanek metylu, ACN, AC |
|
| Ogólne informacje |
| Wzór sumaryczny |
C2H3N |
| Inne wzory |
CH
3CN, CH
3−C≡N, MeCN |
| Masa molowa |
41,05 g/mol |
| Wygląd |
przezroczysta, bezbarwna ciecz[2] |
| Identyfikacja |
| Numer CAS |
75-05-8
71635-16-0 (znakowany 3
H)
7183-56-4 (znakowany 14
C) |
| PubChem |
6342 |
|
|
| InChI |
|
InChI=1S/C2H3N/c1-2-3/h1H3 |
| InChIKey |
WEVYAHXRMPXWCK-UHFFFAOYSA-N |
|
| Właściwości |
|
|
| Gęstość |
| 0,7857 g/cm³ (20 °C)[3]; ciecz |
|
| Rozpuszczalność w wodzie |
681 g/kg (−3 °C)[4]
464 g/kg (−10 °C)[4] |
| w innych rozpuszczalnikach |
mieszalny z etanolem, acetonem[2], eterem dietylowym, benzenem, CCl
4[3] |
|
| Temperatura topnienia |
−44 °C[3] |
| Temperatura wrzenia |
81,6 °C[3] |
| Punkt krytyczny |
272,32 °C[5]; 4,88 MPa[5]; 0,237 g/cm³[5] |
| logP |
−0,34[6] |
| Współczynnik załamania |
1,3442 (589 nm, 30 °C)[3] |
| Lepkość |
0,369 mPa·s[7] |
| Napięcie powierzchniowe |
28,66 mN/m (25 °C)[8]
25,51 mN/m (50 °C)[8] |
|
|
|
| Niebezpieczeństwa |
|
| Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2021-07-07] |
|
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów |
| Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI[10] z uzupełnieniem na podstawie karty charakterystyki[11] |
|
|
| Zwroty H |
H225, H302, H312, H319, H331 |
| Zwroty P |
P210, P280, P301+P312, P303+P361+P353, P304+P340+P311, P305+P351+P338[11] |
|
| NFPA 704 |
Na podstawie
podanego źródła[12] |
|
|
|
| Temperatura zapłonu |
6 °C[7] |
| Temperatura samozapłonu |
524 °C[7] |
| Granice wybuchowości |
3,0–16,0%[7] |
| Numer RTECS |
AL7700000 |
| Dawka śmiertelna |
LD50 2460 mg/kg (szczur, doustnie) |
|
| Podobne związki |
| Podobne związki |
akrylonitryl, propanonitryl, benzonitryl, kwas octowy, acetamid, aminoacetonitryl, propyn, cyjanamid |
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) |
|
|
