Bitwa pod Abu-Klea

Bitwa pod Abu-Klea (arab. أبو طليح Abu Tulajh) – starcie zbrojne, które miało miejsce 17 stycznia 1885 roku na pustynnych terenach Wielkiego Łuku Nilu w Sudanie pomiędzy tzw. Korpusem Pustynnym wydzielonym z sił ekspedycji ratunkowej gen. Wolseleya i dowodzonym przez gen.bryg. Herberta Stewarta, a siłami powstańczymi wysłanymi przez Mahdiego celem powstrzymania ekspedycji w jej marszu w stronę oblężonego Chartumu. Bitwa została wygrana przez siły Stewarta.

Bitwa pod Abu-Klea

Interwencja brytyjsko-egipska w Sudanie
Bitwa pod Abu-Klea (William Barnes Wollen (1857-1936))
Czas	17 stycznia 1885
Miejsce	na trasie przemarszu z Korti do El-Mehmma w wielkim łuku Nilu
Terytorium	Sudanu
Przyczyna	chęć uwolnienia oblężonego w Chartumie Gordona
Wynik	zwycięstwo Brytyjczyków
Strony konfliktu
ekspedycja brytyjska mahdyści
Dowódcy
generał Garnet Wolseley mahdi Mohammed Ahmed
Siły
1 500 żołnierzy, 3 działa, 1 karabin maszynowy 12 000 powstańców
Straty
76 zabitych, 82 rannych ponad 1 100 zabitych znaczna liczba rannych
Położenie na mapie Sudanu miejsce bitwy
16°59′00″N 33°18′00″E

Wysłanie Korpusu Pustynnego było spowodowane przekonaniem Wolseleya, że siły piesze szybciej przetną łuk Nilu i dotrą z pomocą Chartumowi niż płynące w górę rzeki kanonierki z resztą sił ekspedycji, które musiały pokonywać rozliczne trudności od katarakt na trasie, po spodziewany ostrzał przez mahdystów, którzy po opanowaniu Berbery panowali nad brzegami rzeki.

Do starcia doszło na pustyni. Stewart zastosował ustawienie swej piechoty w czworobok osłaniający wielbłądy, wielbłądników i konie, który – nieustannie atakowany – posuwał się wytrwale naprzód. Gwałtowne ataki mahdystów załamywały się w ogniu doskonalszej broni Brytyjczyków. W pewnym momencie mahdystom udało się zaatakować tylne naroże czworoboku i wepchnąć je do wnętrza, ale sytuację uratował gwałtowny kontratak konnicy.

W obliczu wysokich strat mahdyści wycofali się, ale ponowili atak w dwa dni później, w starciu pod Abu Kru. Tymczasem kolumna maszerowała dalej docierając w pobliże doliny nilowej.

Bibliografia

• DanielD. Gazda DanielD., Powstanie Mahdiego 1881–1899, Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2004, ISBN 83-11-09944-8, OCLC 749464357. Brak numerów stron w książce
• Bryan Perrett, The Battle Book, New York 1993, ISBN 1-85409-125-5