Bitwa pod Kockiem (1809)

Bitwa pod Kockiem – starcie zbrojne, które miało miejsce 7 maja 1809 podczas wojny polsko-austriackiej.

Ten artykuł dotyczy bitwy stoczonej w czasach Księstwa Warszawskiego. Zobacz też: inne bitwy stoczone pod Kockiem.

Bitwa pod Kockiem

wojna polsko-austriacka
Śmierć Berka Joselewicza. Henryk Pillati
Czas	7 maja 1809
Miejsce	Kock
Terytorium	Księstwo Warszawskie
Przyczyna	Rozpoczęcie polskiego uderzenia na Galicję.
Wynik	Zwycięstwo polskie
Strony konfliktu
Księstwo Warszawskie Cesarstwo Austriackie
Dowódcy
ppłk. Berek Joselewicz mjr. Friedrich Hoditz
Siły
szwadron 5. pułku strzelców konnych 2 szwadrony huzarów - ok. 300 kawalerzystów
Straty
2 zabitych (w tym ppłk. Joselewicz), 7 rannych 11 zabitych, 8 rannych, 8 wziętych do niewoli
Położenie na mapie Kocka miejsce bitwy
Położenie na mapie Polski miejsce bitwy
Położenie na mapie województwa lubelskiego miejsce bitwy
Położenie na mapie powiatu lubartowskiego miejsce bitwy
Położenie na mapie gminy Kock miejsce bitwy
51°39′00,0000″N 22°27′00,0000″E

Podpułkownik Berek Joselewicz dowodząc szwadronem 5. pułku strzelców konnych szedł w awangardzie wojsk polskich, wchodząc w skład brygady jazdy gen. Rożnieckiego. Zadaniem polskiej kawalerii było oczyszczenie terenu z sił austriackich przed nadciągającymi głównymi siłami i uchwycenie przepraw na rzece Wieprz.

Jedyne siły austriackie znajdujące się w tym rejonie wycofały się 2 maja do Kocka, był to dywizjon jazdy (dwa szwadrony - ok. 300 ludzi) z 1. Pułku Huzarów, dowodzony przez majora Friedricha Hoditza. Oddział ten miał za zadanie zniszczyć wszystkie środki przeprawy na Wieprzu.

7 maja na stacjonujących w mieście Austriaków uderzył ppłk. Berek Joselewicz na czele swojego szwadronu. Po krótkiej walce huzarzy zostali odrzuceni za rzekę, pozostawiając nienaruszony most, a następnie poszli w rozsypkę, co spowodowało również rozbicie na drobne grupki ścigających ich Polaków. W walce zginął ppłk. Joselewicz, który za daleko zapędził się za uciekającymi huzarami. Ranny i otoczony przez Austriaków, mimo iż chciał się poddać, został przez nich zabity. Polacy mieli jeszcze jednego zabitego i 7 rannych. Austriacy stracili 11 zabitych, 8 rannych i 8 wziętych do niewoli, w tym jednego rotmistrza. Po bitwie oddział mjr. Hoditza wycofał się w kierunku Lublina.

Niemal natychmiast po bitwie płk. Turno, dowódca 5. pułku strzelców konnych, napisał list do majora Hoditza, w którym, w ostrych słowach, wytknął niehonorowe zachowania huzarów, uwłaczających godności żołnierskiej.

Nie wiadomo dokładnie gdzie został pochowany Berek Joselewicz. Symboliczna mogiła znajduje się na drodze z Kocka do Białobrzegów.

Inny opis bitwy pod Kockiem podaje Ernest Łuniński w książce Berek Joselewicz i jego syn. Autor opierając się na źródłach austriackich podaje, iż huzarzy kosztem 5 zabitych, 7 rannych i dwóch wziętych do niewoli, odparli atak i ścigali Polaków przez dłuższy czas, zadając im straty sięgające 50 zabitych, w tym 10 oficerów (mjr. Hoditz w swym raporcie do arcyksięcia Ferdynanda pisał o 3 zabitych polskich oficerach i 40 żołnierzach). Śmierć ppłk. Joselewiczowi miał zadać huzar Stefan Toth, którego potem za ten czyn nagrodziło austriackie dowództwo.

Bibliografia

• Mała Encyklopedia Wojskowa, 1967, Wydanie I.
• Łuniński Ernest, Berek Joselewicz i jego syn: zarys historyczny Warszawa 1909
• Bronisław Pawłowski, Wojna polsko-austriacka 1809 r. Warszawa 1999
• Roman Sołtyk, Kampania 1809 r.: raport o działaniach armii pozostającej pod rozkazami ks. J. Poniatowskiego podczas kampanii 1809 r. Warszawa 1906