Cmentarz Żołnierzy Polskich we Wrocławiu

Cmentarz Żołnierzy Polskich we Wrocławiu – wojenna nekropolia utworzona w latach 1968–1970 i rozbudowana w latach 1972–1979 jako miejsce spoczynku 604 osób, głównie żołnierzy polskich – uczestników Kampanii wrześniowej zmarłych w niewoli niemieckiej oraz poległych na froncie żołnierzy 2 Armii Wojska Polskiego, a także żołnierzy walki podziemnej i przymusowych robotników cywilnych oraz ofiar terroru hitlerowskiego.

Cmentarz Żołnierzy Polskich we Wrocławiu

Fragment cmentarza
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Wrocław
Typ cmentarza	wojskowy
Stan cmentarza	nieczynny (pomnik i miejsce pamięci)
Liczba pochówków	604
Liczba grobów	184 zidentyfikowanych, 420 niezidentyfikowanych
Liczba kwater cmentarnych	4
Data otwarcia	1970
Data ostatniego pochówku	1971
Architekt	Tadeusz Teller
Położenie na mapie Wrocławia Cmentarz Żołnierzy Polskich we Wrocławiu
Położenie na mapie Polski Cmentarz Żołnierzy Polskich we Wrocławiu
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Cmentarz Żołnierzy Polskich we Wrocławiu
51°05′02,4″N 16°58′26,4″E

Cmentarz Żołnierzy Polskich

Pomnik przed wejściem na cmentarz (siedem granitowych bloków z wykutymi na nich rocznikami w czasie których miała miejsce II wojna światowa)

Groby żołnierzy

Płaskorzeźba na pomniku

Historia cmentarza

Pierwotnie cmentarz, na którym pochowani zostali polscy żołnierze znajdował się na terenie Cmentarza Grabiszyńskiego III – obecnie Parku Grabiszyńskiego, powstał on w latach 1950–1951. Po roku 1958 zaczęto na nim chować prochy żołnierzy 2 Armii Wojska Polskiego odnajdywane stopniowo w zbiorowych mogiłach na terenie zachodniej Polski. W połowie lat 60. zapadła decyzja o przeniesieniu cmentarza, gdyż dotychczasowa lokalizacja nie pozwalała na nadanie mu bardziej monumentalnego charakteru, ponadto zaczęło brakować miejsca na planowane umieszczenie następnych mogił. Na miejsce nowego cmentarza wybrano usypane z gruzu wzgórze nad rzeką Ślęzą położone na południe od Cmentarza Żołnierzy Włoskich^[1] przy ulicy Grabiszynskiej 294. Uformowane na kształt nieregularnego wieloboku wzgórze zostało zaprojektowane przez Łucję Skomorowską i Tadeusza Tellera. Na nowy cmentarz, w momencie jego tworzenia, przeniesiono także prochy żołnierzy zmarłych w obozach jenieckich w Pieszycach i Bielawie wśród nich m.in. kontradmirała Stefana Frankowskiego, a także bezimienne ofiary zbrodni hitlerowskich zamordowane w ostatnich miesiącach wojny na terenie Dolnego Śląska. Cmentarz został podzielony na cztery pola nawiązujące swym układem do kształtu wzgórza, pola dzielą się na czworoboczne lub wieloboczne kwatery składające się z dwóch trzech lub czterech rzędów mogił. Wszystkie nagrobki mają jednakowy kształt – prostokątna płyta z nazwiskiem oddzielona od sąsiedniej stylizowanym mieczem grunwaldzkim. Przed wejściem na cmentarz znajduje się siedem granitowych bloków z wykutymi na nich rocznikami w czasie których miała miejsce II wojna światowa. W roku 1979 w centralnym miejscu cmentarza ustawiono betonowy pomnik Żołnierzy Wojska Polskiego autorstwa Łucji Skomorowskiej. Pomnik ma kształt dwóch stojących blisko siebie kolumn wysokości 23 m o nieregularnej powierzchni pełnej załamań i uskoków, co ma symbolizować w zamyśle autorki skrzydła husarskie, w dolnej części kolumn znajdują się płaskorzeźby ze scenami z kampanii wrześniowej i ostatnich miesięcy wojny oraz daty 1939 i 1945. Przed pomnikiem znajduje się tablica pamiątkowa oraz trzy znicze. Cmentarz jest miejscem, na którym regularnie odbywają się uroczystości związane z obchodami świąt narodowych.

Dane o pochowanych

Wojsko Polskie 1939
ogółem	zidentyfikowanych	niezidentyfikowanych
72	61	11
Ludowe Wojsko Polskie 1944–1945
ogółem	zidentyfikowanych	niezidentyfikowanych
50	21	29
Żołnierze walki podziemnej i przymusowi robotnicy cywilni
ogółem	zidentyfikowanych	niezidentyfikowanych
200	102	98
Ofiary terroru hitlerowskiego
ogółem	zidentyfikowanych	niezidentyfikowanych
282	-	282
LICZBA POCHOWANYCH (ogółem)
ogółem	zidentyfikowanych	niezidentyfikowanych
604	184	420

Przypisy

1. Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk - przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1977 s. 186

Linki zewnętrzne

• Tablica informacyjna przy wejściu