![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Vinnycia16.jpg/640px-Vinnycia16.jpg&w=640&q=50)
Wielki terror (ZSRR)
okres w historii ZSRR / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Czystki stalinowskie w Armii Czerwonej?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Wielki terror (również wielka czystka, jeżowszczyzna[1]) – okres w historii ZSRR szczególnego nasilenia terroru policyjnego NKWD w latach 30. XX wieku. W efekcie zaplanowanych i zorganizowanych represji zamordowano miliony[2] niewinnych ludzi, a także prawie wszystkich działaczy partii leninowskiej, wysokich oficerów Armii Czerwonej oraz NKWD. Za jego początek uważane jest zabójstwo Siergieja Kirowa w grudniu 1934, a koniec najczęściej datowany na 1939 r.[uwaga 1]
![]() Zwłoki ofiar mordu w Winnicy ekshumowane przez okupanta niemieckiego w 1943 r. | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Data |
1937–1938 | ||
Typ ataku |
egzekucje przez rozstrzelanie, masowe deportacje, czystki etniczne, ludobójstwo | ||
Sprawca |
Józef Stalin, | ||
brak współrzędnych | |||
|
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/1930-%D0%B5._%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%BA%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%87%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B5%D0%BC%D1%8C%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B7%D0%BB%D0%B5_%D1%81%D0%B2%D0%BE%D0%B5%D0%B3%D0%BE_%D0%B4%D0%BE%D0%BC%D0%B0_%D0%B2_%D1%81._%D0%A3%D0%B4%D0%B0%D1%87%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%94%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.jpg/640px-1930-%D0%B5._%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%BA%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%87%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B5%D0%BC%D1%8C%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B7%D0%BB%D0%B5_%D1%81%D0%B2%D0%BE%D0%B5%D0%B3%D0%BE_%D0%B4%D0%BE%D0%BC%D0%B0_%D0%B2_%D1%81._%D0%A3%D0%B4%D0%B0%D1%87%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%94%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Horse_of_Great_Famine.jpg/640px-Horse_of_Great_Famine.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/HolodomorUcrania9.jpg/640px-HolodomorUcrania9.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Bread_for_a_gold_-_A_queue_in_Kharkiv_1932.jpg/640px-Bread_for_a_gold_-_A_queue_in_Kharkiv_1932.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/1930._%D0%93%D0%9F%D0%A3._%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%82%D1%80%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80_%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C.jpg/640px-1930._%D0%93%D0%9F%D0%A3._%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%82%D1%80%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80_%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C.jpg)
Terminu wielki terror użył Robert Conquest jako tytułu fundamentalnej monografii zagadnienia z 1968. Inne powszechnie używane określenie, wielka czystka, spopularyzował Aleksander Weissberg-Cybulski. Okres ten był jedną z wielu fal masowych represji w ZSRR po 1917 roku (1918–1921, 1928–1931, 1934–1935, 1937–1938, 1943–1946, 1948–1953) i wyróżniał się największą brutalnością[3].
W oficjalnej historiografii komunistycznej aż do końca lat 80. XX w. określany eufemistycznie jako okres błędów i wypaczeń lub okres kultu jednostki (w znaczeniu kultu Stalina). Wśród społeczeństwa ZSRR określany jako jeżowszczyzna (usiłowano wiązać okres terroru wyłącznie personalnie z osobą komisarza NKWD Nikołaja Jeżowa, następnie straconego przez Stalina).