Deprywacja w psychologii

Deprywacja zmysłowa – zredukowanie dopływu wszelakich informacji z otoczenia, co powoduje, że jednostka jest całkowicie wyalienowana ze środowiska naturalnego i społecznego.

Skutki takiego wyłączenia ze środowiska badane były przez psychologów poznawczych w różnych eksperymentach, gdzie człowiek był sztucznie wyizolowany z otoczenia. W jednym z doświadczeń osoby znajdowały się w dźwiękoszczelnej kabinie, w innych znów stopień deprywacji zmysłowej osiągnięto poprzez zanurzanie osób badanych w basenie, który był zaopatrzony jedynie w specjalne maski tlenowe. Ostatni sposób izolacji był najskuteczniejszy, środowisko wodne zredukowało bodźce dźwiękowe, świetlne i zapachowe do zera.

Izolacja spowodowała zaburzenia w procesie percepcji badanych (poruszająca się podłoga, wykrzywione ściany). Pojawiły się również zaburzenia emocjonalne (lęk, niepokój). Pod wpływem dłuższego odosobnienia człowiek może również stracić poczucie własnej tożsamości. Wynik tych badań jest jednoznaczny: deprywacja zmysłowa jest destrukcyjna, a stymulacja zmysłowa jest niezbędnym warunkiem sprawnego działania człowieka w środowisku.