Dzielów
wieś w województwie opolskim / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Dzielów?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Dzielów (niem. Eiglau[4], cz. Děhylov) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie głubczyckim, w gminie Baborów, na prawym, południowym brzegu Psiny. Dzielów graniczy z Rakowem i Baborowem. Znajduje się w nim m.in. świetlica wiejska.
wieś | |||
Widok ogólny | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Powiat | |||
Gmina | |||
Liczba ludności (2022) |
214[1] | ||
Strefa numeracyjna |
77 | ||
Kod pocztowy |
48-120[2] | ||
Tablice rejestracyjne |
OGL | ||
SIMC |
0491073 | ||
50°08′14″N 18°00′12″E[3] | |||
|
Pierwsze wzmianki o miejscowości w formach Dgehilhau, Dghehilob i Dzengilow pochodzą z 1340 roku. Nazwa była później notowana także w formach Dehilau, Dehylaw (1358), Dziehylow (1467), z Dielaw (1493), Egglau (1743), Eiglau, Dzielow (1784), Eiglau (1814), Eiglau, Dzielow (1845), Dziełów (1896), Dzielów (mor. Diehylow) – Eiglau (1939), Eiglau – Dzielów, -owa, dzielowski (1947)[5].
Pierwotnie nazwa brzmiała Dzięgilów. Została ona utworzona od nazwy osobowej Dzięgil przez dodanie przyrostka -ów. Nazwa osobowa pochodziła od wyrazu pospolitego dzięgiel (stp. dzięgil, stczes. děhyl) oznaczającego roślinę zielną, rosnącą w wilgotnych zaroślach i na bagnistych łąkach. Od XVIII wieku występowała oboczna nazwa niemiecka Egglau lub Eiglau, która powstała od nazwy osobowej Eggle, Eigl z sufiksem -au[5].
W wymowie gwarowej: ʒ́elůf[5].
Historycznie miejscowość leży na obszarze dawnej diecezji ołomunieckiej. Początkowo należała do pierwotnie morawskiego księstwa opawskiego[6], którego terytorium co najmniej od końca XV wieku było już uważane za część Górnego Śląska. W 1340 wzmiankowana po raz pierwszy miejscowość została zakupiona wraz z Baborowem przez Ofkę raciborską[7]
Po wojnach śląskich znalazła się w granicach Prus i powiatu głubczyckiego. Językowo miejscowość była wymieszana i zarówno pod wpływem polsko-śląskiego dialektu sułkowskiego jak i pobliskiego laskojęzycznego Baborowa, np. w 1910 po polsku mówiło 46% a po czesku 34% mieszkańców[4]. Pomimo tego identyfikowali się oni w większości jako Morawcy. Do głosowania podczas plebiscytu na Górnym Śląsku uprawnionych było w Dzielowie 366 osób, z czego 274, ok. 74,9%, stanowili mieszkańcy (w tym 268, ok. 73,2% całości, mieszkańcy urodzeni w miejscowości). Oddano 360 głosów (ok. 98,4% uprawnionych), w tym 358 (ok. 99,4%) ważnych; za Niemcami głosowało 349 osób (ok. 96,9%), a za Polską 9 osób (ok. 2,5%)[8]. W granicach Polski od końca II wojny światowej. Po drugiej wojnie światowej Morawców uznano za ludność polską i pozwolono im pozostać. Po 1956 nastąpiła fala emigracji do Niemiec[4].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[9]:
- kościół par. pw. św. Mikołaja, z początku XVIII wieku, XIX w. ,
- zagroda nr 14, XIX wiek:
- dwa domy,
- ogrodzenie z bramą i furtą, nie istnieje,
- zagroda nr 20, z połowy XIX wieku:
- dwa domy,
- ogrodzenie z bramą i furtą.
- Osobny artykuł: Parafia św. Mikołaja w Dzielowie.
Na terenie wsi działalność religijną prowadzi Kościół Rzymskokatolicki.
- NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-05].
- Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 243 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 28740
- Mariusz Kowalski. Morawianie (Morawcy) w Polsce. „Studia z Geografii Politycznej i Historycznej”. 5, s. 115-131, 2016.
- Nazwy miejscowe Polski : historia, pochodzenie, zmiany. pod red. Kazimierza Rymuta. T. 2, C-D. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 1997, s. 489. ISBN 83-85579-64-8.
- Magdalena Janus, Iwona Kopaniecka, Monika Prześlakiewicz, Tomasz Duchnowski, Dagmara Duchnowska: Analiza kulturowo-historyczna gminy Baborów. Baborów: Starostwo Powiatowe, 2013, s. 12.
- Odpis urzędowego dziennika Komisji Międzysojuszniczej Rządzącej i Plebiscytowej na Górnym Śląsku w Opolu „Journal Officiel de Haute-Silésie” Nr. 21 z dnia 7-go maja 1921 r., zawierającego wyniki plebiscytu na Górnym Śląsku.. Katowice: Biuro Sejmu Śląskiego, 1932-10-10, s. 16. [dostęp 2015-02-12]. (fr. • pol.).
- Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 19,20. [dostęp 2012-11-25].
- Dzielów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 273.