Elżbieta II

Elżbieta II (ang. Elizabeth Alexandra Mary; ur. 21 kwietnia 1926 w Londynie, zm. 8 września 2022 w Balmoral) – królowa Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z dynastii Windsorów od 6 lutego 1952 (koronowana 2 czerwca 1953) do 8 września 2022. Jej panowanie, które trwało 70 lat i 214 dni, czyni ją najdłużej panującym ze wszystkich brytyjskich monarchów i najdłużej panującą w historii kobietą – głową państwa.

Na tę stronę wskazuje przekierowanie z „królowa Elżbieta”. Zobacz też: inne znaczenia.

Quick facts: Królowa Zjednoczonego Królestwa i pozostałyc... ▼

Elżbieta II

Elizabeth Alexandra Mary

Z Bożej łaski królowa Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz innych jej posiadłości i terytoriów, głowa Wspólnoty, obrończyni wiary[uwaga 1][1]
Elżbieta II (1959)
Królowa Zjednoczonego Królestwa i pozostałych Królestw Wspólnoty Kanada 1952–2022 Australia 1952–2022 Nowa Zelandia 1952–2022 Baliwat Guernsey 1952–2022 Baliwat Jersey 1952–2022 Wyspa Man 1952–2022 Pakistan 1952–1956 Afryka Południowa 1952–1961 Cejlon 1952–1972 Ghana 1957–1960 Nigeria 1960–1963 Sierra Leone 1961–1971 Tanganika 1961–1962 Jamajka 1962–2022 Trynidad i Tobago 1962–1976 Uganda 1962–1963 Kenia 1963–1964 Malawi 1964–1966 Malta 1964–1974 Gambia 1965–1970 Wyspy Cooka 1965–2022 Barbados 1966–2021 Gujana 1966–1970 Mauritius 1968–1992 Fidżi 1970–1987 Bahamy 1973–2022 Grenada 1974–2022 Niue 1974–2022 Papua-Nowa Gwinea 1975–2022 Wyspy Salomona 1978–2022 Tuvalu 1978–2022 Saint Lucia 1979–2022 Saint Vincent i Grenadyny 1979–2022 Belize 1981–2022 Antigua i Barbuda 1981–2022 Saint Kitts i Nevis 1983–2022
Okres	od 6 lutego 1952 do 8 września 2022
Koronacja	2 czerwca 1953
Poprzednik	Jerzy VI
Następca	Karol III
Księżna Edynburga
Okres	od 20 listopada 1947 do 6 lutego 1952
Dane biograficzne
Dynastia	Windsorowie
Data i miejsce urodzenia	21 kwietnia 1926 Londyn
Data i miejsce śmierci	8 września 2022 Balmoral
Data pogrzebu	19 września 2022
Miejsce spoczynku	Kaplica św. Jerzego w Windsorze
Ojciec	Jerzy VI
Matka	Elżbieta Bowes-Lyon
Rodzeństwo	Małgorzata, hrabina Snowdon
Mąż	Filip, książę Edynburga od 20 listopada 1947 do 9 kwietnia 2021
Dzieci	Karol III Anna, księżniczka królewska Andrzej, książę Yorku Edward, książę Edynburga
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Urodziła się w Mayfair w Londynie jako pierwsze dziecko księcia i księżnej Yorku (późniejszego króla Jerzego VI i królowej Elżbiety). Jej ojciec wstąpił na tron w 1936 po abdykacji swojego brata, króla Edwarda VIII, czyniąc Elżbietę pretendentką do tronu. Kształciła się prywatnie w domu i zaczęła podejmować obowiązki publiczne podczas II wojny światowej, służąc w Pomocniczej Służbie Terytorialnej. W listopadzie 1947 roku poślubiła Filipa Mountbattena, byłego księcia Grecji i Danii, a ich małżeństwo trwało 73 lata, aż do jego śmierci w kwietniu 2021 roku. Mieli czworo dzieci: Karola, Annę, Andrzeja i Edwarda.

Kiedy w lutym 1952 roku zmarł jej ojciec, Elżbieta – wówczas 25-letnia – została królową siedmiu niezależnych krajów Wspólnoty: Wielkiej Brytanii, Kanady, Australii, Nowej Zelandii, RPA, Pakistanu i Cejlonu (znanego dziś jako Sri Lanka), a także i pozostałą głową Królestw Wspólnoty. Elżbieta panowała jako monarcha konstytucyjna w czasie wielkich zmian politycznych, takich jak konflikt w Irlandii Północnej, decentralizacja w Wielkiej Brytanii, dekolonizacja Afryki oraz przystąpienie Wielkiej Brytanii do Wspólnot Europejskich i wystąpienie z Unii Europejskiej. Liczba jej królestw zmieniała się w czasie, gdy terytoria uzyskiwały niepodległość, a niektóre królestwa stawały się republikami. Do jej licznych historycznych wizyt i spotkań należą wizyty państwowe w Chinach w 1986 roku, w Rosji w 1994 roku i w Republice Irlandii w 2011 roku oraz spotkania z pięcioma papieżami.

Do ważnych wydarzeń należy koronacja Elżbiety II w 1953 roku oraz obchody jej srebrnego, złotego, diamentowego i platynowego jubileuszu odpowiednio w 1977, 2002, 2012 i 2022 roku.

Oprócz godności królowej Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej była również głową 14 innych państw: Antigui i Barbudy, Australii, Bahamów, Belize, Grenady, Kanady, Jamajki, Nowej Zelandii, Papui-Nowej Gwinei, Saint Kitts i Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent i Grenadyn, Tuvalu i Wysp Salomona, które razem z Wielką Brytanią mają status tzw. Commonwealth realm. Liczba państw, w których panowała Elżbieta II zmieniała się podczas jej panowania. Za głowę państwa uznawało ją łącznie 33 krajów.

Od 9 września 2015 była najdłużej panującym monarchą Wielkiej Brytanii; pobiła rekord królowej Wiktorii (63 lata, 7 miesięcy i 2 dni)[2], której była praprawnuczką. Od 13 października 2016 była najdłużej panującą żyjącą głową państwa na świecie; wcześniej tytuł ten przysługiwał Ramie IX – królowi Tajlandii, który rządził od 1946 do swojej śmierci w 2016. Od 12 czerwca 2022 była drugim po Ludwiku XIV najdłużej panującym monarchą na świecie, wyprzedzając króla Tajlandii, który urząd sprawował 70 lat i 126 dni[3].

Od czasu do czasu spotykała się z sentymentem republikańskim i krytyką mediów wobec swojej rodziny, szczególnie po rozpadach małżeństw jej dzieci, jej annus horribilis w 1992 roku i śmierci swojej byłej synowej Diany, księżnej Walii w 1997 roku. Jednak poparcie dla monarchii w Wielkiej Brytanii pozostawało niezmiennie wysokie, podobnie jak jej osobista popularność. W 1952 roku zdobyła tytuł Człowieka Roku magazynu Time.

Zmarła w wieku 96 lat w zamku Balmoral w Aberdeenshire. Następcą królowej został jej najstarszy syn, Karol.