Loading AI tools
służba federalna Federacji Rosyjskiej Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Federalna Służba Ochrony Federacji Rosyjskiej (FSO, ros. Федеральная служба охраны Российской Федерации, ФСО) – federalna służba specjalna w Rosji powołana na mocy Ustawy o ochronie państwowej z 27 maja 1996 r.[1] FSO odpowiada za prowadzanie polityki rządu i regulacji prawnych w dziedzinie bezpieczeństwa państwa, ochronę wyższych urzędników państwowych, w tym prezydenta Federacji Rosyjskiej[2]; zabezpieczenie części obiektów państwowych wraz z przylegającymi do nich terenami, a także za kontrolowanie oraz nadzorowanie w zakresie służby straży państwowej[3]. FSO ma również za zadanie ochronę bezpieczeństwa przedstawicieli państw przebywających na terytorium Federacji Rosyjskiej oraz zajmuje się polityką bezpieczeństwa informacyjnego kraju. Nadzór nad FSO sprawuje prezydent Federacji Rosyjskiej[3].
Emblemat FSO | |
Flaga FSO | |
Państwo | |
---|---|
Data utworzenia |
27 maja 1996 |
Siedziba | |
Dyrektor FSO | |
Zastępcy |
– Oleg Klimentiew (Pierwszy Zastępca Dyrektora) |
Budżet |
utajniony |
Zatrudnienie |
utajnione, szacunkowo ok. 50 tys. |
Adres | |
Bolszoj Kisielnyj Pierieułok, 4, Moskwa, Rosja, 107031 | |
Strona internetowa |
W ustawie o ochronie państwowej określono funkcje, zakres zadań oraz zasady działania FSO w obrębie państwowej ochrony. Zdefiniowano także podstawowe terminy takie jak ochrona państwowa, obiekty ochrony państwowej, obiekty ochraniane, system przepustek czy przedsięwzięcia ochronne[4][5].
Do głównych aktów prawnych regulujących działanie FSO należą:
Powyższe akty normatywne:
Historia i tradycje ochrony ważnych osobistości w Rosji sięgają czasów carskich[8]. Przyjęty wtedy model despotyzmu orientalnego wymagał zarówno centralizacji silnej władzy, jak i stworzenia militarnego społeczeństwa ze stojącym nad nim rozbudowanym aparatem represji oraz rozwiniętą biurokracją. Takie tradycje zmuszały każdego władcę do zapewnienia sobie i innym ważnym urzędnikom ochrony w ramach służb państwowych. Instytucje odpowiedzialne za takie zadania, jak dzisiejsze FSO, istniały w zasadzie od początków kształtowania się rosyjskiej państwowości[9].
Poprzednikiem FSO był 9. Zarząd KGB ZSRR[2][4]. Jednostka ta zajmowała się ochroną osobistą przywódców partii komunistycznej i rządu, byłych polityków zajmujących te stanowiska oraz osób razem z nimi zamieszkujących[9]. Ponadto zajmowała się ochroną kluczowych budynków partyjno-rządowych, schronów atomowych, infrastruktury krytycznej państwa czy prywatnych posiadłości najważniejszych osób w ZSRR. Narzędziami pomagającymi Służbie Ochrony KGB w realizacji zadań były: podległy mu Pułk Kremlowski, przystosowane do ochrony środki transportu (np. opancerzone limuzyny), własne zakłady kontroli żywieniowej i przetwórstwa, bezpieczna łączność bezprzewodowa, strzeżone ośrodki wypoczynkowe dla najważniejszych polityków oraz odpowiednie zasoby kadrowe[10]. Dodatkowo w konkretnych przypadkach, Zarząd 9. mógł zwracać się do innych jednostek MSW czy KGB o wsparcie osobowe. Stanowisko naczelników Służby Ochrony KGB pełniło trzech wojskowych: Jurij Storożiew (1974-1983), Jurij Plechanow (1983-1991), Władimir Riedkoborodyj (1991)[10].
Po upadku Związku Radzieckiego oraz rozwiązaniu KGB w grudniu 1991 r., Służba Ochrony KGB została przekształcona w Główny Zarząd Ochrony (GZO) Federacji Rosyjskiej. Podlegały jej: Pułk Kremlowski, 27. Zmotoryzowana Brygada Specjalnego Przeznaczenia, 119. Pułk Desantowo-Spadochronowy oraz niektóre inne pododdziały byłego KGB. Generałami dowodzącymi byli kolejno: ostatni szef 9. Zarządu – Władimir Riedkoborodyj (1991-1992), Michaił Barsukow (1992-1995), Jurij Krapiwin (1995-2000)[4]. 19 czerwca 1996 r., dekretem Prezydenta Federacji Rosyjskiej, Główny Zarząd Ochrony Federacji Rosyjskiej oficjalnie został przemianowany na Federalną Służbę Ochrony Federacji Rosyjskiej[11]. Dyrektorem nowej służby został generał porucznik Jurij Krapiwin.
Po starciu z parlamentem w 1993 roku, z obawy o własne bezpieczeństwo, Borys Jelcyn zatwierdził utworzenie instytucji, której zadaniem miała być tylko i wyłącznie ochrona prezydenta FR. Na mocy tej decyzji powstała Służba Bezpieczeństwa Prezydenta FR[12]. Początkowo była ona samodzielnym urzędem państwowym powstałym po wydzieleniu części GZO, wyspecjalizowanego do ochrony głowy państwa. SBP miała prawo gromadzić i przetwarzać informacje o zagrożeniach krajowych i zagranicznych. W 1994 roku, na żądanie Jelcyna, SBP utworzyła wydział „P” odpowiedzialny za zwalczanie korupcji wśród personelu rosyjskiego rządu. Służba miała uprawnienia do bezpośredniego współdziałania z organami sądowniczymi Rosji. W połowie lat 90. SBP utworzyła sekcję ochrony kobiet, która miała zapewnić bezpieczeństwo żon przyjezdnych zagranicznych głów państwa oraz kobiet z rodziny Jelcyna. Szef SBP miał uprawnienia ministra federalnego[12]. W latach 1993–1996 SBP dowodzili kolejno gen. Aleksander Korżakow oraz Jurij Krapiwin. Służba Bezpieczeństwa Prezydenta Rosji została połączona z Federalną Służbą Ochrony w sierpniu 1996 r. (GZO zostało przemianowane na FSO, dwa miesiące wcześniej, w czerwcu 1996 r.)[4].
W połowie lat 90. GZO, a następnie FSO, oficjalnie liczyły od 20 000 do 22 000 ludzi. W rzeczywistości w 1996 roku dla GZO pracowało 44 000 ludzi[12].
Zadania funkcjonariuszy FSO zostały określone w Ustawie o ochronie państwowej z 27 maja 1996 r.[1] Należą do nich:
Obecny kształt struktury FSO uformowany został dekretem prezydenta FR z 7 sierpnia 2004 r. (nr 1013)[2] Na czele zarządu FSO stoi dyrektor. FSO prowadzi swoją działalność również za pośrednictwem organów terytorialnych[14].
Instytucja ta dzieli się na Służbę Bezpieczeństwa Prezydenta Federacji Rosyjskiej (SBP), Służbę Komendanta Moskiewskiego Kremla oraz Służbę Specjalną ds. Komunikacji i Informacji (SSSI)[15][16].
Służba Bezpieczeństwa Prezydenta (SBP) jest organem, który zajmuje się przede wszystkim zapewnieniem bezpieczeństwa decydentom politycznym Federacji Rosyjskiej, w tym głównie prezydentowi. Ponadto, pod pieczą dyrektora SBP znajduje się tzw. Garaż Specjalnego Przeznaczenia (GON)[17], czyli miejsce, w którym przechowuje się pojazdy służące do przewozu najważniejszych osób w państwie (przede wszystkim prezydenta, ale także innych przedstawicieli rosyjskiego aparatu władzy oraz gości honorowych)[18]. W skład GON od 2019 r. wchodzi Eskorta Honorowa[18].
Potocznie nazywana jest Służbą Ochrony, a na jej czele stoi sekretarz stanu. W jej strukturze wyróżnia się:
Służba Specjalna ds. Komunikacji i Informacji (SSSI) to organ, który zajmuje się ochroną tajemnic państwowych przy użyciu nowoczesnych technologii (wywiad elektroniczny, satelity, systemy do przechwytywania fal radiowych), a także szyfrowaniem[15]. Piony analityczne SSSI zajmują się między innymi niejawnymi badaniami socjologicznymi (np. badanie nastrojów społecznych), których wyniki są utajnione. FSO informuje jedynie media, że takie badania miały miejsce, aby pokazać swoje możliwości opinii publicznej[2][21]. W strukturę SSSI wchodzą jednostki SSSI w Okręgach Federalnych, instytut badawczy „Kontur”, Akademia FSO oraz Instytut Komunikacji Rządowej w Woroneżu.
Ogólny nadzór i kontrolę nad organami ochrony państwowej sprawują prezydent Federacji Rosyjskiej oraz rząd w ramach swych kompetencji[4].
Kompetencje dyrektora FSO są szczegółowo opisane w dekretach prezydenta Federacji Rosyjskiej[6]. Wśród nich można wyróżnić m.in.:
Dyrektor FSO podlega bezpośrednio prezydentowi FR[4]. W skład kierownictwa wchodzi również czterech zastępców w tym jeden w randze sekretarza stanu[4][16].
Osoba | Okres sprawowania funkcji | Opis | |
Jurij Krapiwin | (1996–2000) | Urodzony w 1947 r. Ukończył Rosyjską Szkołę Inżynierską. Służył w Armii Radzieckiej. Był starszym oficerem w 9. Zarządzie KGB. Od 1995 r. był szefem GZO, a w 1996 r., po zmianie nazwy FSO, aż do 2000 r. Posiada tytuł generała pułkownika[23]. | |
Jewgienij Murow | (2000–2016) | Urodzony w 1945 r. Wyższe wykształcenie uzyskał w Instytucie Technologii Przemysłu Papierniczego Kirov w Leningradzie, później wstąpił do Instytutu Czerwonego Sztandaru PKU KGB ZSRR, który ukończył. Gdy miał 26 lat rozpoczął pracę w Komitecie Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR. W 1992 r. stał na czele powiatowej jednostki FSB w Obwodzie Leningradzkim, a w 1997 r. został zastępcą szefa całego FSB. W 2000 r. mając stopień generała majora powołano go na dyrektora FSO. W 2004 r. został generałem armii. Był to pewnego rodzaju szok dla opinii publicznej, gdyż nikt wcześniej nie zdobył tak szybko tak wysokiego odznaczenia. Okres, w którym sprawował szefostwo był dosyć spokojny, w obiegu znajduje się bardzo mało informacji na ten temat. Wiadomo jedynie, że jako dyrektor FSO, zgłosił ryzyko ataku terrorystycznego przez co szczyt G8 został przełożony. W 2010 r. przeszedł na emeryturę mając wtedy 65 lat, mimo to jednak do 2016 r. sprawował funkcję dyrektora FSO. Cieszył się dużym zaufaniem prezydenta FR[24]. | |
Dmitrij Koczniew | (2016 –) | Urodzony w 1964 r. Posiada wyższe wykształcenie specjalistyczne. Od 1984 do 2002 służył w strukturach bezpieczeństwa ZSRR. W strukturach FSO funkcjonuje od 2002 r. Od 2015 był zastępcą dyrektora FSO. Kierował wtedy Służbą Bezpieczeństwa Prezydenta Federacji Rosyjskiej. W 2016 r. stanął na czele FSO oraz uzyskał stopień generała majora[25]. |
Osoba | Rok objęcia funkcji | Funkcja |
---|---|---|
Klimentiew Oleg Ateistowicz | od 2015 r. | Pierwszy Zastępca Dyrektora |
Tulupow Wiktor Stiepanowicz | od 2016 r. | Sekretarz Stanu |
Rubieznoj Aleksiej Aleksandrowicz | od 2016 r. | Szef Służby Bezpieczeństwa Prezydenta Federacji Rosyjskiej |
Udowienko Siergiej Nikołajewicz | od 2020 r. | Szef Służby Komendanta Moskiewskiego Kremla |
Zapłatkin Wasilij Aleksandrowicz | od 2021 r. | Szef Specjalnej Służby Łączności i Informacji |
Liczba funkcjonariuszy i cywilnych pracowników jest ustalana przez Prezydenta Federacji Rosyjskiej. W 2005 r. była ona szacowana na nie więcej niż 10 tysięcy[4]. Natomiast w 2016 r. Aleksander Korżakow były szef służb bezpieczeństwa w Rosji przyznał, że liczba funkcjonariuszy „dziewiątki” liczyła 15 tysięcy, a obecnie FSO w swoich szeregach ma około 50 tysięcy osób[27]. Wzrost ten miał być spowodowany zlikwidowaniem oddziałów FAPSI i utworzeniem w jej ramach SSSI w strukturach FSO[28][2]. Niemniej jednak oficjalne dane są tajne[29].
Funkcjonariusze FSO są uprawnieni do:
Podczas wykonywania swoich obowiązków funkcjonariusze nie podlegają rewizji, zatrzymaniu, rewizji osobistej, przeglądu środków transportu, bez udziału właściwego przedstawiciela FSO lub decyzji sądu[4].
Wśród podstawowych obowiązków funkcjonariuszy FSO wylicza się:
Stopnie żołnierskie | |||
---|---|---|---|
Sierżanci i brygadziści | |||
Chorąży | |||
Młodsi oficerowie | |||
Starsi oficerowie | |||
Starszy Korpus oficerski | |||
Ponadto FSO wyróżnia:
Odznaczenia możliwe do zdobycia przez funkcjonariuszy FSO:
Medale:
Hymn FSO | |
---|---|
Oryginał | Tłumaczenie |
Вот такая, брат, у нас работа –
Родину-Россию защищать. День и ночь в Кремле стоим на страже, За нее готовы жизнь отдать. |
To, bracie, jest nasze zadanie –
Chronić Ojczyznę-Rosję. Dzień i noc na Kremlu stoimy na straży, Gotowi oddać za nią życie. |
Да, работа, брат, у нас такая –
Быть охраной Первого лица, А за ним Россия вся без края – Нет превыше чести для бойца. |
Tak, bracie, takie mamy zadanie –
Być strażnikiem Pierwszej Osoby, A za nim całej Rosji bez granic – Nie ma wyższego honoru dla wojownika. |
Вот так, чеканя твердо шаг. Вперед!
Вот так, держа победы флаг, идет Федеральная служба охраны Российской Федерации. Федеральная служба охраны Президента страны. |
To wszystko, zdecydowanym krokiem. Do przodu!
W ten sposób, trzymając flagę zwycięstwa, idzie Federalna Służba Ochrony Federacji Rosyjskiej. Federalna Służba Ochrony Prezydenta kraju. |
Наши сине-черные береты
Сквозь огонь прорвутся и картечь. Мы присяги свято чтим заветы. Мы первый щит и самый быстрый меч. |
Nasze niebiesko-czarne berety
Śrut również przebije się przez ogień. Przysięgamy szanować przymierza. Jesteśmy pierwszą tarczą i najszybszym mieczem. |
Вот так, чеканя твердо шаг. Вперед!
Вот так, держа победы флаг, идет Федеральная служба охраны Российской Федерации. Федеральная служба охраны Президента страны. |
To wszystko, zdecydowanym krokiem. Do przodu!
W ten sposób, trzymając flagę zwycięstwa, idzie Federalna Służba Ochrony Federacji Rosyjskiej. Federalna Służba Ochrony Prezydenta kraju. |
Первый щит. Мы самый быстрый меч.
Мы – последний есть рубеж. |
Pierwsza tarcza. Jesteśmy najszybszym mieczem.
Jesteśmy ostatnią granicą. |
Федеральная служба охраны Российской Федерации.
Федеральная служба охраны Президента страны[31]. |
Federalna Służba Ochrony Federacji Rosyjskiej.
Federalna Służba Ochrony Prezydenta kraju. |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.