Insygnia grobowe Kazimierza III Wielkiego

Insygnia grobowe Kazimierza III Wielkiego

Insygnia grobowe Kazimierza III Wielkiego – <a href="/pl/Insygnia" title="Insygnia" class="wl">insygnia</a>: <a href="/pl/Korona_(atrybut)" title="Korona (atrybut)" class="wl">korona</a>, <a href="/pl/Berło" title="Berło" class="wl">berło</a>, <a href="/pl/Jabłko_królewskie" title="Jabłko królewskie" class="wl">jabłko</a>, <a href="/pl/Ostroga_(jeździectwo)" title="Ostroga (jeździectwo)" class="wl">ostrogi</a> i <a href="/pl/Pierścień_(biżuteria)" title="Pierścień (biżuteria)" class="wl">pierścień</a>, włożone po śmierci <a href="/pl/Kazimierz_III_Wielki" title="Kazimierz III Wielki" class="wl">Kazimierza III Wielkiego</a> do jego grobu.

<figure class="wiki-thumb"><a href="/pl/Plik:Insygnia_grobowe_Kazimierza_III_Wielkiego.jpg" class="mw-file-description image media-thumb" data-hash="Plik:Insygnia_grobowe_Kazimierza_III_Wielkiego.jpg"><img loading="lazy" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Insygnia_grobowe_Kazimierza_III_Wielkiego.jpg/200px-Insygnia_grobowe_Kazimierza_III_Wielkiego.jpg" decoding="async" data-file-width="361" data-file-height="386" data-file-type="bitmap" height="214" width="200" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Insygnia_grobowe_Kazimierza_III_Wielkiego.jpg/300px-Insygnia_grobowe_Kazimierza_III_Wielkiego.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a9/Insygnia_grobowe_Kazimierza_III_Wielkiego.jpg 2x" alt="Insygnia_grobowe_Kazimierza_III_Wielkiego.jpg"></a><figcaption>Insygnia grobowe <a href="/pl/Kazimierz_III_Wielki" title="Kazimierz III Wielki" class="wl">Kazimierza III Wielkiego</a></figcaption></figure>

Data powstania tych regaliów jest niepewna. Przypuszczalnie pochodzą one z połowy <a href="/pl/XIV_wiek" title="XIV wiek" class="wl">XIV</a> wieku i były prywatnymi insygniami króla. Posłużono się nimi jako trumiennymi z powodu pośpiechu, jaki towarzyszył pogrzebowi Kazimierza III Wielkiego. Nie zdążono bowiem na czas zrobić odpowiednich klejnotów na <a href="/pl/Egzekwie" title="Egzekwie" class="wl">egzekwie</a>, które w <a href="/pl/1370" title="1370" class="wl">1370</a> roku odbyły się zaledwie w kilka dni po śmierci monarchy.

Fakt, że w przeszłości insygnia te były symbolami władzy monarszej sprawił, że ukradł je z grobu Kazimierza III Wielkiego <a href="/pl/Podkanclerzy" title="Podkanclerzy" class="wl">podkanclerzy</a> <a href="/pl/Janko_z_Czarnkowa" title="Janko z Czarnkowa" class="wl">Janko z Czarnkowa</a>. Chciał je bowiem przekazać opozycji przygotowującej <a href="/pl/Zamach_stanu" title="Zamach stanu" class="wl">zamach stanu</a> w <a href="/pl/Wielkopolska" title="Wielkopolska" class="wl">Wielkopolsce</a>, której kandydatami do polskiego tronu byli dwaj książęta, najpierw <a href="/pl/Kazimierz_IV_słupski" title="Kazimierz IV słupski" class="wl">Kaźko Słupski</a>, później <a href="/pl/Władysław_Biały" title="Władysław Biały" class="wl">Władysław Biały</a>. Plan ten się jednak nie powiódł, regalia odzyskano w porę i ponownie złożono w trumnie króla.

W <a href="/pl/1869" title="1869" class="wl">1869</a> roku, podczas eksploracji grobu Kazimierza III Wielkiego przez Towarzystwo Naukowe Krakowskie, ponownie wyjęto z niego regalia. Dokonano ich szczegółowych badań i opisu, a następnie złożono ponownie do królewskiej trumny. Zlecono podczas tych prac wykonanie brązowych kopii insygniów, które przekazano w depozyt do <a href="/pl/Muzeum_Katedralne_im._Jana_Pawła_II_na_Wawelu" title="Muzeum Katedralne im. Jana Pawła II na Wawelu" class="wl">skarbca katedralnego</a> na <a href="/pl/Wawel" title="Wawel" class="wl">Wawelu</a>, gdzie można je oglądać do dziś. W czasach współczesnych wykonano też inne kopie insygniów grobowych Kazimierza III Wielkiego, które znajdują się obecnie w <a href="/pl/Muzeum_Początków_Państwa_Polskiego_w_Gnieźnie" title="Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie" class="wl">Muzeum Początków Państwa Polskiego</a> w <a href="/pl/Gniezno" title="Gniezno" class="wl">Gnieźnie</a>.

Na insygnia grobowe Kazimierza III Wielkiego składają się:
<ul><li>gotycka korona, złocona, otwarta, jednolita, zwieńczona pięcioma liliami heraldycznymi, oddzielonymi od siebie sterczynkami, udekorowana kamieniami półszlachetnymi o kolistym szlifie kabaszonowym,</li>
<li>berło złocone o sześciobocznym trzonie i szerokiej, misternie wykonanej na kształt kwiatonu głowicy,</li>
<li>jabłko królewskie, złocone, gładkie, zwieńczone greckim krzyżem,</li>
<li>ostrogi złocone, zakończone dużymi zębatymi kółkami,</li>
<li>pierścień złoty z kamieniem <a href="/pl/Ametyst" title="Ametyst" class="wl">ametystowym</a>.</li></ul>

Insygnia grobowe Kazimierza III Wielkiego – insygnia: korona, berło, jabłko, ostrogi i pierścień, włożone po śmierci Kazimierza III Wielkiego do jego grobu. Data powstania tych regaliów jest niepewna. Przypuszczalnie pochodzą one z połowy XIV wieku i były prywatnymi insygniami króla. Posłużono się nimi jako trumiennymi z powodu pośpiechu, jaki towarzyszył pogrzebowi Kazimierza III Wielkiego. Nie zdążono bowiem na czas zrobić odpowiednich klejnotów na egzekwie, które w 1370 roku odbyły się zaledwie w kilka dni po śmierci monarchy. Fakt, że w przeszłości insygnia te były symbolami władzy monarszej sprawił, że ukradł je z grobu Kazimierza III Wielkiego podkanclerzy Janko z Czarnkowa. Chciał je bowiem przekazać opozycji przygotowującej zamach stanu w Wielkopolsce, której kandydatami do polskiego tronu byli dwaj książęta, najpierw Kaźko Słupski, później Władysław Biały. Plan ten się jednak nie powiódł, regalia odzyskano w porę i ponownie złożono w trumnie króla. 