Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Języki goidelskie – podgrupa języków celtyckich w obrębie języków indoeuropejskich.
Grupa ta jest reprezentowana przez języki:
Język staroirlandzki jest najstarszą formą języka tej podgrupy, od której wywodzą się jej współczesne języki.
Pomimo faktu, że do nazw języków: „irlandzkiego” i „manx” często dodawane jest określenie „celtycki” (ponieważ są w swej istocie językami Celtów/goidelskimi), użycie tego określenia jest zbędne. Tłumaczy się to tym, że terminy: „irlandzki” i „manx”, kiedy odnosimy się do kategorii samego języka (tak jak w wyrażeniu: „Mówić po irlandzku”), mają ścisłe powiązanie tylko z tymi językami. Równocześnie możemy odnosić się do języka szkockiego jako germańskiego i dlatego „szkocki” może dotyczyć kwestii kompletnie niezwiązanych z Celtami. Słowo „celtycki”, samo w sobie, może być czasami stosowane zamiennie ze „szkockim celtyckim” (głównie w Szkocji), co wydaje się niejednoznaczne[potrzebny przypis].
Określenia na te języki zawarte w samych językach (Gaeilge/Gaolainn/Gaelic w irlandzkim, Gaelg/Gailck w manx i Gàidhlig w szkockim celtyckim) pochodzą ze staroirlandzkiego słowa Goídelc, którego źródłem jest starowalijskie Guoidel oznaczające „pirat, najeźdźca”[potrzebny przypis].
System goidelski ukształtował się w epoce przedhistorycznej i do XIII w. n. e. nie uległ większym zmianom, nie licząc zaniku neutrum. Dopiero później nastąpiły znaczne uproszczenia[potrzebny przypis]:
Różnice pomiędzy grupą zachodnią (język irlandzki) a wschodnią (szkocka manx, częściowo pn.-wsch. Irlandzki) pojawiają się w X w. Grupa zachodnia jest bardziej zachowawcza. Do innowacji grupy wschodniej należy[potrzebny przypis]:
Do osobliwości języka szkockiego zaliczyć można[potrzebny przypis]:
Cechy języka manx[potrzebny przypis]:
Mimo tych różnic języki nowogoidelskie wykazują uderzający paralelizm rozwojowy do czasów nam współczesnych[1].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.