Jędrzej Moraczewski
polski polityk, premier II Rzeczypospolitej / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Jędrzej Moraczewski?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Jędrzej Moraczewski, ps. „E. K. Pomorski”, „Edward” (ur. 13 stycznia 1870 w Trzemesznie, zm. 5 sierpnia 1944 w Sulejówku) – polski inżynier kolejowy, major taborów Wojska Polskiego, działacz związkowy, polityk i publicysta, jeden z przywódców Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej i Polskiej Partii Socjalistycznej.
Ten artykuł dotyczy polityka. Zobacz też: Jędrzej Moraczewski – historyk. |
Data i miejsce urodzenia |
13 stycznia 1870 | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci |
5 sierpnia 1944 | ||
Prezydent Ministrów | |||
Okres |
od 18 listopada 1918 | ||
Przynależność polityczna | |||
Poprzednik | |||
Następca | |||
Minister robót publicznych | |||
Okres |
od 2 października 1926 | ||
Przynależność polityczna | |||
Poprzednik | |||
Następca | |||
Minister robót publicznych | |||
Okres |
od 20 listopada 1925 | ||
Przynależność polityczna | |||
Poprzednik |
Mieczysław Rybczyński (p.o.) | ||
Następca |
Mieczysław Rybczyński (p.o.) | ||
Minister komunikacji | |||
Okres |
od 17 listopada 1918 | ||
Przynależność polityczna | |||
Następca | |||
Odznaczenia | |||
| |||
|
Inżynier, absolwent Politechniki Lwowskiej. Od 1894 w Galicyjskiej Partii Socjaldemokratycznej (późniejszej Polskiej Partii Socjaldemokratycznej). Poseł do Reichsratu (parlamentu Austrii) w latach 1907–1918. Członek Wydziału Finansowego Komisji Tymczasowej Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych[1]. Służył w I Brygadzie Legionów. Minister komunikacji w Tymczasowym Rządzie Ludowym Republiki Polskiej. Od 18 listopada 1918 do 16 stycznia 1919 był premierem RP. W 1920 stanął na czele Wydziału Wojskowego PPS, kierował zarówno werbunkiem do oddziałów ochotniczych, jak i dywersyjnymi poczynaniami na tyłach wojsk radzieckich. Brał również udział w działaniach pod Włocławkiem. W latach 1919–1925 członek Rady Naczelnej, zaś w okresie 1919–1923 członek Centralnego Komitetu Wykonawczego Polskiej Partii Socjalistycznej. Od 1919 do 1926 poseł i wicemarszałek Sejmu. Od listopada 1925 do lutego 1926 pełnił funkcję ministra robót publicznych w rządzie Aleksandra Skrzyńskiego. W maju 1926 współorganizował strajk kolejarzy wspierający Józefa Piłsudskiego. Po przejściu PPS do opozycji, zrezygnował z członkostwa w Radzie Naczelnej PPS, oraz złożył mandat poselski. Po wejściu 2 października 1926, wbrew stanowisku PPS, do rządu Józefa Piłsudskiego jako minister robót publicznych, został usunięty w 1927 z tego ugrupowania. W składzie kolejnych rządów Kazimierza Bartla i Kazimierza Świtalskiego jako minister robót publicznych do 28 grudnia 1929. W październiku 1928 przystąpił do PPS – dawnej Frakcji Rewolucyjnej. W 1930 wstąpił do Centralnego Zrzeszenia Klasowych Związków Zawodowych (CZKZZ), a w grudniu 1930 został jego przewodniczącym. W marcu 1931 wraz z Medardem Downarowiczem, Zygmuntem Gardeckim i Antonim Pączkiem doprowadził do rozłamu w CZKZZ i połączenia z innymi, sanacyjnymi związkami w Związku Związków Zawodowych. W czasie II wojny światowej angażował się w prace lokalnej spółdzielni spożywców, współpracował z konspiracyjnym Związkiem Syndykalistów Polskich, założonym przez działaczy ZZZ. Zginął trafiony przypadkowym odłamkiem pocisku artyleryjskiego w swym mieszkaniu 5 sierpnia 1944.