Kara śmierci w Stanach Zjednoczonych
egzekucje w USA / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Kara śmierci w USA?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Kara śmierci w Stanach Zjednoczonych obowiązywała od uzyskania przez ten kraj niepodległości w roku 1776 (i przedtem w Trzynastu koloniach) nieprzerwanie aż do roku 1972, kiedy to Sąd Najwyższy w sprawie Furman v. Georgia uznał, iż w większości stanów panuje nadzwyczaj arbitralny sposób jej orzekania, co powoduje naruszenie VIII i XIV poprawki do konstytucji (od 1967 roku w całym kraju obowiązywało nieformalne moratorium). Jedynym stanem, w którym przepisy dotyczące kary śmierci pozostały niezmienione, było Rhode Island, utrzymano także w mocy kilka statutów w innych stanach, pomimo to wyroki nie były wykonywane. Pomimo często pojawiających się takich twierdzeń, Sąd Najwyższy nigdy nie uznał, że kara śmierci jest sprzeczna z konstytucją (do tego zdania przychyliło się jedynie 2 spośród 9 sędziów Sądu Najwyższego).
|
Ten artykuł należy dopracować |
Jednakże po tym jak poszczególne stany zaczęły zmieniać swoje przepisy i wprowadzać w życie zalecenia Sądu Najwyższego dotyczące procedury orzekania, 2 lipca 1976 roku Sąd Najwyższy uznał w połączonych sprawach Woodson v. North Carolina, Roberts v. Louisiana, Jurek v. Texas, Profitt v. Florida, i Gregg v. Georgia, explicite jej legalność, a także uznał za zgodne z konstytucją nowe sposoby jej orzekania, co otworzyło drogę do ponownego jej wykonywania (pierwszy wyrok w nowej sytuacji prawnej wykonano 17 stycznia roku następnego, kiedy to Gary Gilmore został rozstrzelany w stanie Utah). Obecnie USA jest jednym z krajów w którym wykonuje się najwięcej egzekucji; wyprzedzają je Chiny, Iran, Arabia Saudyjska i Wietnam. W 2019 roku siedem amerykańskich stanów (Teksas – 9, Alabama – 3, Georgia – 3, Tennessee – 3, Floryda – 2, Missouri – 1 i Dakota Południowa – 1) przeprowadziło łącznie 22 egzekucje. W 2020 roku pięć amerykańskich stanów (Teksas – 3, Alabama – 1, Georgia – 1, Missouri – 1, Tennessee – 1 i Rząd federalny – 10) przeprowadziło łącznie 17 egzekucji. W 2021 roku pięć amerykańskich stanów (Teksas - 3, Oklahoma - 2, Alabama – 1, Missouri – 1, Missisipi – 1 i Rząd federalny – 3) przeprowadziło łącznie 11 egzekucji. W 2022 roku sześć amerykańskich stanów (Teksas – 5, Oklahoma – 5, Arizona – 3, Alabama – 2, Missouri – 2 i Missisipi – 1) przeprowadziło łącznie 18 egzekucji. W 2023 roku pięć amerykańskich stanów (Teksas - 8, Floryda - 6, Missouri - 4, Oklahoma - 4 i Alabama - 2) przeprowadziło łącznie 24 egzekucje[1].